Portugal heeft in 2022 een robuust juridisch kader opgesteld voor telewerken. Het Arbeidswetboek (Código do Trabalho) beschrijft de rechten en plichten van zowel werkgevers als werknemers in een telewerkovereenkomst ("contrato de teletrabalho").

Belangrijke Punten

• Werknemers hebben het recht om een telewerkregeling aan te vragen, hoewel werkgevers niet verplicht zijn deze te honoreren tenzij er objectieve redenen tegen zijn.
• Telewerkovereenkomsten kunnen worden afgesloten voor een bepaalde tijd (tot zes maanden) of voor onbepaalde tijd.
• Beide partijen kunnen de overeenkomst beëindigen met een schriftelijke kennisgeving: 60 dagen voor overeenkomsten voor onbepaalde tijd en 15 dagen voor overeenkomsten voor bepaalde tijd.

Verplichtingen van de Werkgever

Werkgevers moeten de benodigde apparatuur en materialen voor telewerken verstrekken, tenzij anders overeengekomen. Zij zijn verantwoordelijk voor het trainen van werknemers in het gebruik van de benodigde technologie voor telewerken. Werkgevers zijn wettelijk niet verplicht om telewerkers te vergoeden voor gemaakte kosten zoals internetrekeningen, maar sommige bedrijven kunnen ervoor kiezen dit te doen als onderdeel van hun beleid. Werkgevers mogen werknemers buiten hun werktijden niet contacteren, behalve in noodgevallen.

Rechten van de Werknemer

Werknemers hebben het recht om buiten hun aangewezen werktijden los te koppelen van het werk. Werkgevers zijn verantwoordelijk voor het waarborgen van een gezonde en veilige telewerkomgeving, inclusief regelmatige oogonderzoeken.

Technologische Infrastructuur

Een robuuste internetverbinding is essentieel voor effectief telewerken. Portugal beschikt over een hoogwaardige internetinfrastructuur, met wijdverspreide glasvezeldekking. Werkgevers moeten er echter voor zorgen dat werknemers toegang hebben tot een betrouwbare internetverbinding om hun taken te kunnen vervullen.

Verantwoordelijkheden van de Werkgever

Naast wettelijke verplichtingen hebben werkgevers de verantwoordelijkheid om een ondersteunende telewerkomgeving te creëren die productiviteit en welzijn bevordert. Dit omvat het opzetten van duidelijke communicatiekanalen en het aanmoedigen van regelmatige interactie tussen telewerkteams, het ontwikkelen van duidelijke prestatiestatistieken en het uitvoeren van regelmatige prestatiebeoordelingen om ervoor te zorgen dat telewerkers aan de verwachtingen voldoen, en het bevorderen van gezonde werkgewoonten en het aanbieden van middelen om sociale isolatie, een potentieel nadeel van telewerken, te bestrijden.

Portugal biedt een verscheidenheid aan flexibele werkregelingen die tegemoetkomen aan diverse behoeften van werknemers en kunnen bijdragen aan een gezonde werk-privébalans. Deze opties gaan verder dan alleen thuiswerken en bieden alternatieven die kunnen worden aangepast aan individuele omstandigheden.

Soorten Flexibele Werkregelingen

• Deeltijdwerk (Trabalho a Tempo Parcial): Werknemers kunnen met hun werkgevers overeenkomen om een verminderd rooster te werken in vergelijking met de standaard 40-urige werkweek.

• Flexibele werktijden (Horário Flexível): Dit stelt werknemers in staat om hun dagelijkse werktijden binnen een bepaald tijdsbestek aan te passen, mits ze het totale aantal wekelijkse werkuren vervullen. Dit kan voordelig zijn voor werknemers met kinderopvang of andere verplichtingen.

• Banen delen (Trabalho em regime de Partilha): Twee of meer werknemers kunnen de verantwoordelijkheden van een enkele fulltime functie delen. Dit kan een goede optie zijn voor individuen die minder uren willen werken of die over gespecialiseerde vaardigheden beschikken.

Apparatuur en Kostenvergoedingen

De Portugese wetgeving bepaalt enkele verantwoordelijkheden van werkgevers met betrekking tot apparatuur en kosten voor flexibele werkregelingen:

• Apparatuur en Benodigdheden: Werkgevers moeten de nodige apparatuur en materialen voor het werk verstrekken, tenzij anders overeengekomen. Dit kan laptops, monitoren, softwarelicenties en andere essentiële hulpmiddelen voor de baan omvatten.

• Kosten: De wet zwijgt over verplichte vergoedingen voor internetrekeningen, elektriciteit of andere kosten die door werknemers worden gemaakt. Sommige bedrijven kunnen echter kiezen om dergelijke vergoedingen aan te bieden als onderdeel van hun interne beleid.

Voor andere flexibele werkregelingen zoals deeltijdwerk of flexibele werktijden zijn de wettelijke bepalingen met betrekking tot apparatuur en kosten minder duidelijk. In dergelijke gevallen worden de specifieke voorwaarden meestal bepaald door onderhandelingen tussen de werkgever en werknemer. Het is raadzaam om een schriftelijke overeenkomst op te stellen waarin deze details worden vastgelegd om misverstanden te voorkomen.

Het beschermen van persoonlijke en bedrijfsgegevens is van het grootste belang geworden met de opkomst van thuiswerken. Portugal, net als andere landen van de Europese Unie, houdt zich aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), een stringent juridisch kader dat de gegevensprivacy regelt. Deze tekst verkent overwegingen met betrekking tot gegevensbescherming en privacy voor thuiswerkers in Portugal, en beschrijft de verplichtingen van werkgevers, de rechten van werknemers en beste praktijken.

Verplichtingen van de Werkgever

Werkgevers in Portugal hebben een wettelijke verantwoordelijkheid om de gegevens van werknemers te beschermen en te zorgen voor naleving van de AVG. Hier zijn enkele belangrijke verplichtingen:

• Rechtsgrondslag voor Gegevensverwerking: Werkgevers moeten een wettelijke rechtvaardiging hebben voor het verwerken van werknemersgegevens, zoals het nakomen van contractuele verplichtingen of het verkrijgen van expliciete toestemming.
• Gegevensminimalisatie: Werkgevers mogen alleen de minimale hoeveelheid werknemersgegevens verzamelen en opslaan die nodig zijn voor werkdoeleinden.
• Gegevensbeveiliging: Het implementeren van passende technische en organisatorische maatregelen om werknemersgegevens te beschermen tegen ongeautoriseerde toegang, openbaarmaking, wijziging of vernietiging is cruciaal. Dit kan onder meer encryptie, toegangscontroles en regelmatige beveiligingsaudits omvatten.
• Melding van Gegevensinbreuk: In het geval van een gegevensinbreuk moeten werkgevers de Portugese Gegevensbeschermingscommissie (Comissão Nacional de Proteção de Dados - CNPD) binnen 72 uur op de hoogte stellen.
• Transparantie en Training: Werknemers hebben het recht geïnformeerd te worden over hoe hun gegevens worden verzameld, gebruikt en opgeslagen. Werkgevers moeten duidelijke en toegankelijke privacybeleid verstrekken en werknemers trainen in de beste praktijken voor gegevensbeveiliging.

Rechten van Werknemers

Onder de AVG hebben thuiswerkers in Portugal verschillende gegevensbeschermingsrechten:

• Recht op Toegang: Werknemers hebben het recht om toegang te krijgen tot hun persoonlijke gegevens die door hun werkgever worden bewaard en om een kopie daarvan te vragen.
• Recht op Rectificatie: Werknemers kunnen verzoeken om correctie van onjuiste of onvolledige persoonlijke gegevens.
• Recht op Verwijdering (Recht om Vergeten te Worden): Werknemers hebben het recht om verwijdering van hun persoonlijke gegevens te verzoeken wanneer deze niet langer nodig zijn voor de doeleinden waarvoor ze zijn verzameld.
• Recht op Beperking van Verwerking: Werknemers kunnen verzoeken om beperking van de verwerking van hun persoonlijke gegevens in bepaalde situaties.

Beste Praktijken voor Gegevensbeveiliging

Zowel werkgevers als werknemers kunnen beste praktijken aannemen om gegevensbeveiliging in een thuiswerkomgeving te waarborgen:

• Gebruik Veilige Communicatiekanalen: Werkgevers moeten veilige communicatietools zoals VPN's aanbieden voor het verzenden van gevoelige gegevens.
• Beperk Gegevensdeling: Werknemers moeten alleen werkgerelateerde gegevens delen met geautoriseerde personen en het gebruik van persoonlijke apparaten voor werkdoeleinden vermijden, tenzij de juiste beveiligingsmaatregelen zijn geïmplementeerd.
• Wees Op Uw Hoede voor Phishingpogingen: Onderwijs werknemers over hoe ze phishing-e-mails en verdachte links kunnen herkennen om te voorkomen dat ze per ongeluk bedrijfsgegevens compromitteren.
• Onderhoud Sterke Wachtwoorden: Moedig het gebruik van sterke en unieke wachtwoorden aan voor alle werkgerelateerde accounts.
• Meld Verdachte Activiteiten: Werknemers moeten elke vermoede gegevensinbreuk of beveiligingsincident onmiddellijk aan hun werkgever melden.