Portugese arbeidswetten erkennen drie hoofdcategorieën van wettelijk geldige redenen voor ontslag door de werkgever:

1. Disciplinaire Ontslag (Ontslag met Gegronde Reden): Werkgevers kunnen een werknemer ontslaan op basis van ernstig wangedrag dat het onmogelijk maakt de arbeidsrelatie voort te zetten. Dit kan onder andere opzettelijke insubordinatie, contractbreuk, diefstal of fraude, of herhaaldelijk ongeoorloofd verzuim omvatten.

2. Collectief Ontslag: Economische, structurele of technologische redenen die de levensvatbaarheid van het bedrijf beïnvloeden, kunnen het noodzakelijk maken een groep werknemers te ontslaan.

3. Ontslag Wegens Onaanpasbaarheid/Ongeschiktheid: Als een werknemer consequent en aantoonbaar niet aan de prestatieverwachtingen voldoet of zich niet aan technologische veranderingen aanpast, kan diens dienstverband worden beëindigd.

Opzegtermijnen

De vereiste opzegtermijn in Portugal hangt af van de duur van het dienstverband van een werknemer:

• Minder dan 1 jaar dienst: 15 dagen opzegtermijn
• 1 tot 5 jaar dienst: 30 dagen opzegtermijn
• 5 tot 10 jaar dienst: 60 dagen opzegtermijn
• Meer dan 10 jaar dienst: 75 dagen opzegtermijn

In gevallen van disciplinair ontslag vervalt de vereiste opzegtermijn.

Ontslagvergoeding

Werknemers die door de werkgever worden ontslagen (behalve in gevallen van disciplinair ontslag) hebben recht op een vergoeding. Volgens de Portugese arbeidswetgeving wordt deze ontslagvergoeding berekend als 12 dagen basissalaris plus anciënniteitstoelagen voor elk dienstjaar.

Houd er rekening mee dat arbeidswetten complex kunnen zijn en aan veranderingen onderhevig zijn. Raadpleeg altijd gekwalificeerde juridische professionals in Portugal om ervoor te zorgen dat u zich aan de meest actuele regelgeving houdt.

Portugal heeft een uitgebreide set wetten om individuen te beschermen tegen discriminatie in verschillende aspecten van het leven, inclusief werkgelegenheid.

Beschermde Kenmerken

De Portugese wet beschermt de volgende kenmerken:

• Ras en Etniciteit: Discriminatie op basis van ras, kleur, nationaliteit, etnische afkomst of herkomstgebied is verboden.
• Geslacht: De wet bevat bescherming tegen discriminatie op basis van geslacht, zwangerschap, moederschap/vaderschap en genderidentiteit.
• Seksuele Oriëntatie: Portugal was een van de eerste landen die expliciet discriminatie op basis van seksuele oriëntatie in zijn grondwet verbood.
• Handicap: Discriminatie vanwege fysieke, sensorische, intellectuele of mentale handicaps is verboden.
• Leeftijd: Leeftijdsdiscriminatie, met name op de werkplek, is verboden.
• Religie en Geloof: Individuen worden beschermd tegen discriminatie op basis van religieuze of filosofische overtuigingen.
• Andere Factoren: De wet behandelt ook discriminatie op basis van factoren zoals taal, politieke mening en sociale afkomst.

Verhaalsmechanismen

Slachtoffers van discriminatie in Portugal hebben verschillende verhaalsmechanismen beschikbaar:

• Commissie voor Gelijkheid en Tegen Rassendiscriminatie (CICDR): Deze instelling ontvangt en onderzoekt discriminatieklachten. Als CICDR bewijs vindt, kunnen ze zaken voor juridische actie doorzetten.
• Arbeidsrechtbanken: Individuen kunnen klachten over discriminatie op de werkplek indienen bij gespecialiseerde arbeidsrechtbanken.
• Klachten bij Autoriteiten: Discriminatieklachten kunnen worden gemeld bij autoriteiten zoals de Autoriteit voor Arbeidsomstandigheden (ACT).

Verantwoordelijkheden van Werkgevers

Werkgevers in Portugal zijn wettelijk verplicht om:

• Implementeren van Non-Discriminatiebeleid: Werkgevers moeten duidelijke beleidslijnen hebben die discriminatie, intimidatie en vergelding verbieden, en deze beleidslijnen effectief communiceren aan alle werknemers.
• Voorkomen van Discriminatie: Werkgevers moeten proactieve stappen ondernemen om een discriminerende werkomgeving te voorkomen, inclusief het aanbieden van diversiteits- en anti-discriminatietrainingsprogramma's.
• Afhandelen van Klachten: Werkgevers moeten procedures opzetten om discriminatieklachten eerlijk en snel te onderzoeken en klagers te beschermen tegen vergelding.

Belangrijke Wetgeving

• Portugese Grondwet: Artikel 13 van de Portugese Grondwet verankert het gelijkheidsbeginsel en verbiedt expliciet discriminatie.
• Arbeidswet: Dit is het belangrijkste juridische kader dat zich bezighoudt met anti-discriminatie op de werkplek.
• Wet 93/2017: Deze wet biedt een uitgebreid kader tegen rassendiscriminatie.

Portugal handhaaft duidelijke regels om een gezonde en evenwichtige werkomgeving te bevorderen. Hier is een overzicht van de belangrijkste arbeidsomstandigheden:

Werkuren

• Maximale Wekelijkse Uren: De standaard werkweek is beperkt tot 40 uur, met een maximum van 8 uur per dag.
• Overuren: Overwerk vereist toestemming van de werknemer en is beperkt tot maximaal 50 uur per maand, met extra compensatie vereist.

Rustperiodes

• Dagelijkse Pauzes: Werknemers hebben recht op pauzes van in totaal minstens 30 minuten na elke 6 uur werk.
• Wekelijkse Rust: Werknemers moeten minstens één volledige dag rust per week krijgen, zonder onderbreking door werkverplichtingen.
• Vakantietijd: De Portugese wet schrijft een minimum van 22 betaalde vakantiedagen per jaar voor alle werknemers voor.

Ergonomische Vereisten

• Werkplek Veiligheid: Werkgevers hebben de wettelijke verantwoordelijkheid om een veilige werkomgeving te garanderen die gezondheidsrisico's minimaliseert. Dit omvat het verstrekken van adequate apparatuur en het volgen van veiligheidsprotocollen.
• Ergonomie: Regels bevorderen ergonomische principes in werkplekontwerp om musculoskeletale aandoeningen te voorkomen. Dit kan het verstrekken van verstelbare werkplekken en geschikte zitplaatsen omvatten om de houding te optimaliseren.

Deze normen zijn vastgelegd in het Portugese Arbeidswetboek (Código do Trabalho), dat dient als het juridische kader voor arbeidsvoorschriften.

Aanvullende Opmerkingen

• Het is belangrijk te onthouden dat hoewel dit de nationale normen zijn, specifieke werkuren of rustperiodes kunnen variëren afhankelijk van arbeidsovereenkomsten of collectieve arbeidsovereenkomsten met vakbonden.
• Portugal heeft recente hervormingen doorgevoerd ter bevordering van de werk-privébalans, inclusief sterkere regelgeving voor mogelijkheden tot thuiswerken.

Het waarborgen van een veilige en gezonde werkomgeving is een gedeelde verantwoordelijkheid tussen werkgevers en werknemers in Portugal. De belangrijkste regelgeving schetst de verplichtingen van de werkgever, de rechten van de werknemer en de betrokken handhavingsinstanties.

Verplichtingen van de Werkgever

De Portugese wet verplicht werkgevers om een algemene zorgplicht te handhaven ten opzichte van de gezondheid en veiligheid van hun werknemers. Dit vertaalt zich in verschillende cruciale verplichtingen:

• Risicopreventie: Werkgevers moeten proactief maatregelen identificeren en implementeren om beroepsrisico's op de werkplek te voorkomen.
• Informatie en Training: Werknemers hebben recht op duidelijke informatie en adequate training over veiligheidsprotocollen en potentiële risico's die verband houden met hun specifieke taken.
• Veilige Werkomgeving: Werkgevers zijn verantwoordelijk voor het handhaven van een veilige werkomgeving, inclusief goede ventilatie, verlichting, sanitaire voorzieningen en afvalbeheer.
• Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM): Indien nodig moeten werkgevers geschikte PBM's verstrekken en zorgen voor het juiste gebruik en onderhoud ervan.
• Eerste Hulp en Noodprocedures: Werkgevers moeten protocollen opstellen voor eerste hulp, brandbestrijding en evacuatieprocedures, inclusief aangewezen personeel voor de uitvoering ervan.

Rechten van de Werknemer

Werknemers in Portugal hebben fundamentele rechten met betrekking tot veiligheid en gezondheid op de werkplek:

• Veilige Werkomgeving: Werknemers hebben het recht om te werken in een omgeving zonder voorzienbare risico's voor hun gezondheid en veiligheid.
• Informatie en Training: Werknemers hebben recht op uitgebreide informatie en training over veiligheidsmaatregelen en potentiële gevaren.
• Weigering van Onveilig Werk: Werknemers hebben het recht om werk te weigeren dat zij als onveilig of ongezond beschouwen, mits zij redelijke rechtvaardiging hebben.
• Deelname aan Veiligheidsmaatregelen: Werknemers kunnen deelnemen aan discussies en bijdragen aan verbeteringen met betrekking tot veiligheid en gezondheid op de werkplek.

Handhavingsinstanties

De belangrijkste autoriteit die verantwoordelijk is voor de handhaving van gezondheids- en veiligheidsvoorschriften in Portugal is de Autoridade das Condições do Trabalho (ACT), of de Arbeidsomstandighedenautoriteit. ACT valt onder het Ministerie van Arbeid, Solidariteit en Sociale Zekerheid en heeft de volgende taken:

• Het inspecteren van werkplekken om naleving van gezondheids- en veiligheidsvoorschriften te waarborgen.
• Het onderzoeken van ongevallen en beroepsziekten.
• Het uitbrengen van aanbevelingen en het opleggen van sancties bij niet-naleving.