Mauritanië heeft gespecialiseerde Arbeidsrechtbanken binnen haar rechtssysteem die de primaire jurisdictie hebben over individuele arbeidsconflicten. Deze rechtbanken bevinden zich meestal in grote steden of administratieve centra. Ze behandelen een reeks van individuele arbeidsconflicten, waaronder claims tussen werknemers en werkgevers met betrekking tot arbeidsovereenkomsten, ontslagen, lonen, voordelen, arbeidsomstandigheden, beschuldigingen van discriminatie op beschermde gronden of claims van pesterijen op de werkplek, en geschillen met betrekking tot sociale zekerheidsbijdragen, voordelen, of geschillen met het Nationaal Sociaal Zekerheidsfonds (CNSS).

Een benadeelde partij kan een procedure starten door een klacht in te dienen bij de Arbeidsrechtbank. De Arbeidsrechtbank geeft vaak prioriteit aan bemiddeling, waarbij een rechter probeert een wederzijds minnelijke oplossing tussen de partijen te faciliteren. Als bemiddeling mislukt, houdt de Arbeidsrechtbank een formele hoorzitting, vergelijkbaar met een rechtszaak, waarbij bewijsmateriaal, getuigen en juridische argumenten worden gepresenteerd. De Arbeidsrechtbank doet vervolgens een uitspraak. In beperkte omstandigheden zijn beroepen mogelijk bij hogere rechtbanken.

Arbitragepanels

Arbitrage speelt een minder prominente rol bij het oplossen van arbeidsconflicten in Mauritanië in vergelijking met de Arbeidsrechtbanken. Arbitrage kan worden gebruikt bij overeenkomst, vaak voor collectieve geschillen. Twistende partijen kunnen een arbitrageclausule opnemen in een collectieve overeenkomst of een aparte overeenkomst opstellen waarin de omvang van het geschil, de benoeming van arbiters en de te volgen procedures worden beschreven.

Arbiters worden gekozen door de partijen of met de hulp van het Ministerie van Arbeid. Het arbitrageproces weerspiegelt vaak gerechtelijke procedures, maar kan minder formeel zijn, afhankelijk van de overeenkomst. De arbiter(s) geven een definitieve en bindende beslissing.

Nalevingsaudits en -inspecties spelen een cruciale rol bij het handhaven van arbeidsnormen, het beschermen van de rechten van werknemers, het waarborgen van eerlijke marktconcurrentie en het bevorderen van een veilige en rechtvaardige werkplek. Ze zijn essentieel om ervoor te zorgen dat bedrijven voldoen aan de arbeidswetten van Mauritanië, zoals uiteengezet in het Arbeidswetboek.

Uitvoerende Instanties

De Arbeidsinspectie (Inspection du Travail) is de primaire instantie die verantwoordelijk is voor het uitvoeren van arbeidsinspecties in heel Mauritanië. Opererend onder het Ministerie van Openbare Dienst, Arbeid en Modernisering van de Administratie, hebben arbeidsinspecteurs de bevoegdheid om mogelijke overtredingen te onderzoeken en arbeidsvoorschriften af te dwingen.

Soorten Inspecties

Inspecties kunnen worden gecategoriseerd in geplande inspecties, klachtgestuurde inspecties, gerichte inspecties en vervolginspecties. Geplande inspecties zijn meestal gebaseerd op factoren zoals de grootte van het bedrijf, het risico van de industrie of de eerdere nalevingsgeschiedenis. Klachtgestuurde inspecties worden gestart naar aanleiding van formele klachten ingediend door werknemers, vakbonden of andere betrokken partijen. Gerichte inspecties richten zich op specifieke industrieën of sectoren die bekend staan om potentiële risico's, of het onderzoeken van terugkerende soorten arbeidswetsovertredingen. Vervolginspecties controleren of bedrijven adequaat hebben gereageerd op eventuele overtredingen die tijdens eerdere inspecties zijn geïdentificeerd.

Gevolgen van Niet-Naleving

Het Arbeidswetboek van Mauritanië beschrijft straffen voor bedrijven die de arbeidswetten overtreden. De ernst van de gevolgen hangt af van de aard en frequentie van de overtredingen. Mogelijke repercussies omvatten waarschuwingen en corrigerende bevelen voor kleine of eerste overtredingen, administratieve boetes voor herhaalde of ernstige schendingen van arbeidsvoorschriften, operationele beperkingen in gevallen van ernstige overtredingen of dreigend gevaar voor de veiligheid van werknemers, en strafrechtelijke aansprakelijkheid voor opzettelijke schendingen van arbeidswetten, vooral die welke werknemers in gevaar brengen.

Uitdagingen en Overwegingen

De Arbeidsinspectie kan te maken krijgen met uitdagingen door beperkte middelen, wat haar vermogen om uitgebreide en frequente inspecties in alle sectoren uit te voeren, kan belemmeren. Bovendien vormt het handhaven van arbeidsnormen binnen de grote informele economie van Mauritanië een aanzienlijke hindernis.

Arbeiders in Mauritanië hebben verschillende mogelijkheden om misstanden op het gebied van arbeidsrechten te melden. Het primaire kanaal is de Arbeidsinspectie (Inspection du Travail), die verantwoordelijk is voor het onderzoeken van vermeende schendingen. Vakbonden, indien beschikbaar, kunnen een ondersteuningsstructuur bieden voor arbeiders. Leden kunnen schendingen melden bij hun vakbondsvertegenwoordigers, die formele klachten kunnen indienen, helpen bij het rapporteren of deelnemen aan collectieve onderhandelingen met de werkgever. Voor kwesties met betrekking tot sociale zekerheidsbijdragen of -uitkeringen kunnen meldingen worden gedaan bij het Nationaal Fonds voor Sociale Zekerheid (CNSS). Voor ernstige schendingen met mogelijke strafrechtelijke implicaties, zoals mensenhandel of dwangarbeid, kunnen individuen rechtstreeks een klacht indienen bij het Openbaar Ministerie.

Klokkenluidersbescherming

Het juridische kader van Mauritanië biedt beperkte en gefragmenteerde bescherming voor klokkenluiders. Het Arbeidswetboek (Code du Travail) bevat enkele basisbepalingen tegen vergeldingsmaatregelen voor werknemers die vermoedelijke schendingen melden of te goeder trouw zorgen uiten. De reikwijdte en handhaving van deze beschermingen zijn echter vaak zwak. Hoewel niet direct gericht op de arbeidscontext, heeft Mauritanië wetten tegen corruptie, die mogelijk enige bescherming kunnen bieden aan klokkenluiders die corruptiepraktijken aan de kaak stellen die samenhangen met arbeidsrechtelijke schendingen.

Praktische Overwegingen

Het algemene begrip van klokkenluidersrechten en -bescherming kan laag zijn onder werknemers en werkgevers. Ondanks mogelijke juridische stappen, kunnen werknemers aarzelen om schendingen te melden uit angst voor baanverlies of andere sociale of professionele repercussies. Inconsistente handhavingsmechanismen en beperkte remedies voor slachtoffers van vergelding kunnen klokkenluiden ontmoedigen.

Versterking van Klokkenluidersbescherming

Mauritanië moet stappen ondernemen om de veiligheid van klokkenluiders te versterken. Een uitgebreide wet specifiek over klokkenluiden zou beschermde meldingen, verboden vergeldingsacties en toegankelijke herstelmechanismen verduidelijken. Het is cruciaal om werknemers, werkgevers en het publiek te informeren over het recht om misstanden te melden en het belang van klokkenluiden. Het aanbieden van veilige en vertrouwelijke meldingsmechanismen binnen de Arbeidsinspectie of via een onafhankelijke instantie zou meer meldingen aanmoedigen. Betrek vakbonden, NGO's en juridische hulporganisaties om klokkenluiders voor, tijdens en na het doen van meldingen te begeleiden.

Mauritanië, een lid van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO), heeft verschillende van haar kernverdragen geratificeerd, wat duidt op een inzet om fundamentele arbeidsrechten te handhaven.

Gerapporteerde IAO-verdragen

Mauritanië heeft de volgende IAO-verdragen geratificeerd:

• Dwangarbeid:
  • Verdrag betreffende dwangarbeid, 1930 (Nr. 29)
  • Verdrag betreffende de afschaffing van dwangarbeid, 1957 (Nr. 105)
• Vrijheid van vereniging en recht om zich te organiseren:
  • Verdrag betreffende het recht zich te organiseren en collectief te onderhandelen, 1949 (Nr. 98)
• Kinderarbeid:
  • Verdrag betreffende de minimumleeftijd, 1973 (Nr. 138)
  • Verdrag betreffende de ergste vormen van kinderarbeid, 1999 (Nr. 182)
• Discriminatie:
  • Verdrag betreffende discriminatie (werk en beroep), 1958 (Nr. 111)

Invloed op nationale wetgeving

De nationale arbeidswetten van Mauritanië, voornamelijk vervat in de Arbeidswet (Code du Travail), weerspiegelen de invloed van geratificeerde internationale arbeidsnormen. Belangrijke gebieden van afstemming zijn onder andere:

• Verbod op dwangarbeid: De Arbeidswet verbiedt expliciet alle vormen van dwangarbeid.
• Vrijheid van vereniging: De Mauritaanse wet erkent het recht van werknemers om vakbonden te vormen en zich daarbij aan te sluiten, hoewel de praktische uitvoering beperkingen kent.
• Regulering van kinderarbeid: Mauritanië stelt minimumleeftijden voor werk en verbiedt de ergste vormen van kinderarbeid, waarbij het regelgevend kader voortdurend wordt afgestemd op de IAO-normen.
• Non-discriminatie: De Arbeidswet bevat algemene principes van non-discriminatie in werkgelegenheid, maar de wettelijke bescherming mist specificiteit in termen van beschermde gronden.

Uitdagingen bij naleving

Mauritanië staat voor uitdagingen bij de volledige implementatie en naleving van bepaalde IAO-normen:

• Beperkingen op vrijheid van vereniging: Hoewel vakbonden legaal zijn, ondervinden ze praktische obstakels. Problemen omvatten werkgeversinmenging, beperkingen op het stakingsrecht en onvoldoende bescherming voor vakbondsvertegenwoordigers.
• Aanhoudende kinderarbeid: Kinderarbeid blijft een significant probleem in Mauritanië, met name in sectoren zoals landbouw en huishoudelijk werk.
• Handhavingslacunes: Beperkte middelen van de Arbeidsinspectie belemmeren een uitgebreide handhaving van arbeidswetten, wat verder wordt bemoeilijkt door de grote informele economie.

Inspanningen om naleving te verbeteren

De regering van Mauritanië, sociale partners en de IAO werken samen om deze uitdagingen aan te pakken en de naleving van internationale arbeidsnormen te verbeteren:

• Wettelijke hervormingen: Wetgevende herzieningen zijn gericht op het versterken van de rechten op vrijheid van vereniging en de bescherming van vakbondsactiviteiten binnen de Arbeidswet.
• Bestrijding van kinderarbeid: Nationale actieplannen richten zich op de uitbanning van kinderarbeid, met de nadruk op preventie, terugtrekking en bescherming van kinderen, vooral in gevaarlijke sectoren.
• Capaciteitsopbouw: Initiatieven richten zich op het versterken van de capaciteiten van de Arbeidsinspectie, vakbonden en de rechterlijke macht in de interpretatie en implementatie van internationale arbeidsnormen.