In Liechtenstein bestaat het kader van de arbeidswetgeving voornamelijk uit twee soorten arbeidsovereenkomsten: individuele arbeidsovereenkomsten en collectieve arbeidsovereenkomsten. Daarnaast kunnen deze contracten worden beïnvloed door collectieve overeenkomsten die specifieke voorwaarden binnen een individueel contract dicteren.

Individuele Arbeidsovereenkomsten

Individuele arbeidsovereenkomsten zijn contracten die worden gesloten tussen een enkele werkgever en een enkele werknemer. Deze contracten kunnen schriftelijk of mondeling zijn, hoewel een schriftelijk document sterk wordt aanbevolen. Als een overeenkomst mondeling wordt gesloten, kan de werkgever verplicht zijn om de werknemer een schriftelijk document te verstrekken waarin de belangrijkste arbeidsvoorwaarden worden uiteengezet.

De individuele overeenkomsten moeten verschillende aspecten van de arbeidsrelatie beschrijven, waaronder:

• Persoonlijke gegevens van beide partijen (werkgever en werknemer)
• Begindatum van de arbeid
• Type arbeid (voltijd, deeltijd, etc.)
• Werkuren, pauzes en overwerkdetails
• Informatie over de werkplek (type werk en prestatieverwachtingen)
• Functietitel
• Loon- en salarisdetails, inclusief looncyclus, fooien en onkostenvergoedingen
• Voorwaarden voor beëindiging, opzegtermijnen en ontslagvergoeding
• Vakantie- en verlofrechten (jaarlijks verlof, ziekteverlof, zwangerschapsverlof)

Contracten voor Bepaalde Tijd vs. Onbepaalde Tijd

Individuele arbeidsovereenkomsten kunnen worden opgesteld als contracten voor bepaalde tijd voor een specifieke periode of als contracten voor onbepaalde tijd zonder einddatum.

• Contracten voor Bepaalde Tijd: Deze worden meestal gebruikt voor tijdelijke functies of projectmatig werk.
• Contracten voor Onbepaalde Tijd: Dit zijn de meest voorkomende soorten arbeidsovereenkomsten in Liechtenstein en worden aangeboden na een succesvolle proeftijd.

Collectieve Arbeidsovereenkomsten (Gesamtarbeitsverträge)

Collectieve arbeidsovereenkomsten, bekend als "Gesamtarbeitsverträge" (GAV) in het Duits, stellen branchebrede normen vast voor arbeidsvoorwaarden. Ze dekken doorgaans aspecten zoals werkuren, minimumloon, vakantierechten en opzegtermijnen.

Collectieve overeenkomsten kunnen worden onderhandeld tussen werkgeversverenigingen en werknemersvakbonden en kunnen door de overheid algemeen bindend worden verklaard. Dit betekent dat de voorwaarden van de GAV dan van toepassing zijn op alle werkgevers en werknemers binnen die specifieke branche, ongeacht of zij deel uitmaakten van de oorspronkelijke onderhandelingen.

Arbeidsovereenkomsten in Liechtenstein stellen de rechten en verplichtingen van zowel werkgevers als werknemers vast. Om een uitgebreide en juridisch solide overeenkomst te garanderen, moeten verschillende belangrijke clausules worden opgenomen.

Basisgegevens van de Arbeidsovereenkomst

Deze omvatten de naam van de werknemer, de functie en de officiële titel, evenals de naam en locatie van de werkgever. De startdatum en duur van het dienstverband moeten ook duidelijk worden gedefinieerd, waarbij wordt aangegeven of het een contract voor bepaalde tijd of voor onbepaalde tijd is.

Werk en Vergoeding

De primaire werklocatie moet worden gespecificeerd, samen met de vraag of thuiswerken is toegestaan. De overeenkomst moet de dagelijkse of wekelijkse werkuren en rustperiodes beschrijven, en duidelijk de primaire taken en verwachte prestaties van de werknemer omschrijven. Het salaris van de werknemer, inclusief basissalaris, bonussen, toelagen en eventuele toepasselijke inhoudingen, moet worden gedetailleerd, samen met de frequentie en methode van salarisbetaling.

Verlof en Rechten

De overeenkomst moet het jaarlijkse verlofrecht en eventuele specifieke regelingen met betrekking tot vakantiedagen definiëren. Procedures voor ziekteverlof, mogelijke ziekte-uitkeringen en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen moeten ook worden beschreven.

Beëindiging

De opzegtermijn die vereist is voor beëindiging door zowel werkgever als werknemer moet duidelijk worden gedefinieerd. De gronden voor beëindiging met of zonder reden, in overeenstemming met de arbeidswetten van Liechtenstein, moeten ook worden gespecificeerd.

Aanvullende Clausules

Indien van toepassing kan een clausule ter bescherming van de vertrouwelijke informatie en intellectuele eigendom van de werkgever worden opgenomen. De overeenkomst kan ook eigendomsrechten vaststellen over intellectuele eigendom die door de werknemer tijdens het dienstverband is gecreëerd. Het proces voor het oplossen van eventuele geschillen die voortvloeien uit de arbeidsovereenkomst moet worden beschreven, samen met de toepasselijke wetgeving en jurisdictie in geval van juridische geschillen.

In Liechtenstein dient de proeftijd als een initiële evaluatiefase voor zowel werkgevers als werknemers. Het is belangrijk op te merken dat proeftijden gebruikelijk zijn, maar niet wettelijk verplicht. De typische proeftijd is één maand, met een maximale verlenging van drie maanden zoals vastgelegd in het arbeidscontract. Deze periode stelt werkgevers in staat om de geschiktheid van de werknemer voor de functie te beoordelen en vice versa.

Tijdens de Proeftijd

Tijdens de proeftijd geldt een kortere opzegtermijn voor beëindiging door beide partijen. Meestal is slechts zeven dagen opzegtermijn vereist. Bepaalde arbeidsbeschermingen, zoals die tegen ontslag wegens ziekte of zwangerschap, zijn mogelijk niet van toepassing tijdens de proeftijd.

Voor Werkgevers

Werkgevers moeten de doelstellingen en verwachtingen voor de proeftijd duidelijk definiëren in de arbeidsovereenkomst. Het wordt ook aanbevolen om een gestructureerd proces te implementeren om de prestaties van de werknemer tijdens de proeftijd te evalueren. Het geven van constructieve feedback aan de werknemer gedurende de proeftijd is cruciaal.

Voor Werknemers

Werknemers kunnen enige ruimte hebben om te onderhandelen over de lengte van de proeftijd tijdens de contractfase. Het is belangrijk om een duidelijk begrip te hebben van de verwachtingen van de werkgever en hoe de prestaties zullen worden beoordeeld. Het wordt ook aangeraden om open communicatie met de werkgever te onderhouden over de voortgang en eventuele vragen.

In Liechtenstein kunnen arbeidsovereenkomsten clausules bevatten om de vertrouwelijke gegevens van de werkgever te beschermen en de concurrentie van voormalige werknemers te beperken. Deze clausules zijn echter onderworpen aan specifieke juridische overwegingen.

Vertrouwelijkheidsclausules

Vertrouwelijkheidsclausules zijn ontworpen om de bedrijfsgeheimen, klantenlijsten en andere gevoelige gegevens van de werkgever te beschermen. Hoewel de arbeidswetgeving van Liechtenstein vertrouwelijkheidsclausules niet expliciet reguleert, zijn ze over het algemeen afdwingbaar door de rechtbanken, mits ze aan bepaalde criteria voldoen.

• Legitiem Belang: De vertrouwelijkheidsclausule moet een legitiem zakelijk belang van de werkgever beschermen.
• Specificiteit: De clausule moet duidelijk de vertrouwelijke informatie definiëren die wordt beschermd.
• Redelijke Reikwijdte: De reikwijdte van de vertrouwelijke informatie en de duur van de vertrouwelijkheidsverplichtingen moeten redelijk zijn en niet te breed.

Een vertrouwelijkheidsclausule kan bijvoorbeeld de werknemer verbieden de klantenlijst van de werkgever aan concurrenten bekend te maken, maar zou hen niet beletten algemene kennis van de industrie te delen.

Concurrentiebedingen

Concurrentiebedingen beperken het vermogen van een werknemer om voor een concurrent te werken of een concurrerend bedrijf te starten na het verlaten van het bedrijf. De benadering van Liechtenstein ten aanzien van concurrentiebedingen is strenger in vergelijking met sommige andere rechtsgebieden.

• Strenge Toetsing: Rechtbanken zullen concurrentiebedingen streng toetsen om ervoor te zorgen dat ze redelijk zijn en de werknemer niet onnodig beperken in hun mogelijkheid om een inkomen te verdienen.
• Geografische en Tijdslimieten: Concurrentiebedingen worden over het algemeen alleen gehandhaafd als ze beperkt zijn tot een specifiek geografisch gebied en een redelijke tijdsperiode (meestal tot één jaar).

Een concurrentiebeding voor een verkoper in Liechtenstein kan bijvoorbeeld beperkt zijn tot een periode van 6 maanden na beëindiging en alleen een specifiek gebied bestrijken waar de verkoper klantrelaties heeft opgebouwd.

Belangrijke Opmerking

De afdwingbaarheid van concurrentiebedingen kan variëren afhankelijk van de specifieke omstandigheden van de arbeidsrelatie en de positie van de werknemer. Daarom is het raadzaam voor werkgevers om juridisch advies in te winnen bij het opstellen van concurrentiebedingen.