In Noord-Macedonië is het onderscheid tussen werknemers en zelfstandige opdrachtnemers van groot belang voor zowel juridische als fiscale redenen. Verkeerde classificatie kan leiden tot boetes, straffen en claims voor niet-betaalde voordelen. De belangrijkste juridische onderscheidingen zijn gebaseerd op de Arbeidswet (Zakon za Trud [ZT] - "Officiële Staatscourant" nr. 110/2019, 267/20, 151/21, 288/21 en 111/23).

Controle

Werknemers staan onder aanzienlijke controle van hun werkgevers wat betreft hun werkschema, taken en methoden. Dit omvat het vaststellen van werktijden, het dicteren hoe taken worden uitgevoerd en het verstrekken van specifieke gereedschappen of apparatuur. Aan de andere kant hebben zelfstandige opdrachtnemers meer autonomie in hoe zij hun werk uitvoeren. Zij bepalen hun schema, methoden en gebruikte gereedschappen, met minimale supervisie van de werkgever.

Afhankelijkheid

Werknemers zijn financieel afhankelijk van de werkgever voor een regulier loon of salaris. Zij kunnen doorgaans niet voor andere entiteiten werken terwijl zij in dienst zijn. Zelfstandige opdrachtnemers zijn echter niet financieel afhankelijk van één enkele entiteit. Zij kunnen tegelijkertijd voor meerdere klanten werken en hun eigen tarieven bepalen.

Integratie

Werknemers zijn een geïntegreerd onderdeel van het bedrijf van de werkgever, werkend binnen de organisatorische structuur van de werkgever. Daarentegen opereren zelfstandige opdrachtnemers als een aparte zakelijke entiteit, waarbij zij diensten verlenen aan de werkgever maar onafhankelijk blijven van hun structuur.

Voordelen en Belastingen

Werkgevers zijn verantwoordelijk voor het inhouden van inkomstenbelasting en sociale zekerheidsbijdragen van de lonen van werknemers. Werknemers hebben recht op voordelen zoals minimumloon, betaald verlof en ziekteverlof. Zelfstandige opdrachtnemers zijn echter zelf verantwoordelijk voor het betalen van hun belastingen en sociale zekerheidsbijdragen. Zij hebben over het algemeen geen recht op werknemersvoordelen.

Onafhankelijke contracting biedt flexibiliteit en autonomie voor zowel bedrijven als bekwame individuen in Noord-Macedonië. Het navigeren op dit pad vereist echter begrip van het juridische kader, contractstructuren, onderhandelingspraktijken en gemeenschappelijke sectoren voor onafhankelijk werk.

Contractstructuren

Onafhankelijke contractantovereenkomsten in Noord-Macedonië moeten duidelijk en beknopt zijn, met een omschrijving van de omvang van het werk, vergoedingen, betalingsvoorwaarden en beëindigingsclausules. Hier zijn enkele veelvoorkomende contractstructuren:

• Vaste prijs contracten: Specificeren een totaalvergoeding voor het gehele project.
• Uurtarief contracten: Omschrijven een uurtarief voor de geleverde diensten.
• Retainer overeenkomsten: Garanderen een minimum hoeveelheid werk of dienst voor een bepaalde periode tegen een vaste vergoeding.

Onderhandelingspraktijken

Het onderhandelen over een eerlijke en uitgebreide onafhankelijke contractantovereenkomst is cruciaal. Hier zijn enkele belangrijke punten om te overwegen:

• Omvang van het werk: Definieer duidelijk de opleveringen, deadlines en revisieprocessen.
• Betalingsvoorwaarden: Onderhandel betalingsschema's, mijlpalen voor betalingsvrijgaven en boetes voor late betalingen.
• Beëindigingsclausule: Stel duidelijke procedures vast voor het beëindigen van de overeenkomst door beide partijen.

Daarnaast wordt onafhankelijke contractanten geadviseerd om een professioneel voorstel te presenteren waarin hun kwalificaties, ervaring en voorgestelde vergoedingen worden uiteengezet om hun onderhandelingspositie te versterken. Inzicht in de Noord-Macedonische belastingvoorschriften is essentieel, aangezien onafhankelijke contractanten verantwoordelijk zijn voor het indienen van hun eigen belastingaangiften.

Gemeenschappelijke Sectoren voor Onafhankelijke Contracting

Verschillende sectoren in Noord-Macedonië zijn sterk afhankelijk van onafhankelijke contractanten:

• Informatie Technologie (IT): Webontwikkelaars, programmeurs, software-ingenieurs.
• Creatieve Industrieën: Grafisch ontwerpers, schrijvers, vertalers, fotografen, videografen.
• Marketing en Communicatie: Social media managers, content creators, marketing consultants.

Intellectuele eigendomsrechten (IE-rechten) zijn een cruciaal aspect voor freelancers en onafhankelijke contractanten in Noord-Macedonië. IE omvat creaties van de geest, waaronder uitvindingen, literaire en artistieke werken, ontwerpen en symbolen, namen en afbeeldingen die in de handel worden gebruikt. Begrijpen wie de rechten op het werk dat je creëert bezit, is bijzonder belangrijk voor freelancers die creatieve inhoud produceren.

Eigendom van Auteursrechten

In Noord-Macedonië houdt het land zich aan internationale auteursrechtverdragen, en auteursrechtbescherming is automatisch bij de creatie van een origineel werk. Als freelancer bezit je inherent het auteursrecht op het werk dat je produceert, tenzij anders overeengekomen in een contract. Om geschillen te vermijden, is het echter raadzaam om een schriftelijke overeenkomst met je klant te hebben die duidelijk de eigendom van het auteursrecht omschrijft. Deze overeenkomst kan specificeren of je het auteursrecht behoudt of overdraagt aan de klant, de reikwijdte van de overdracht en eventuele beperkingen op hoe de klant het auteursrechtelijk beschermde werk kan gebruiken.

Werk in Opdracht

Er zijn situaties waarin het auteursrecht automatisch kan toekomen aan de klant volgens de Noord-Macedonische Wet op Auteursrechten en Naburige Rechten. Dit geldt voor "werken in opdracht", die creaties zijn geproduceerd door een werknemer binnen de reikwijdte van hun dienstverband. Het juridische onderscheid tussen een werknemer en een onafhankelijke contractant kan vaag zijn. Om verwarring te voorkomen, moet het contract expliciet vermelden of het werk wordt beschouwd als "werk in opdracht" en het auteursrecht dienovereenkomstig aan de klant overdragen.

Belang van Contracten

Een goed gedefinieerd contract is essentieel voor freelancers in Noord-Macedonië. Een duidelijke overeenkomst beschermt zowel jou als je klant door de eigendom van intellectuele eigendom vast te stellen, te specificeren hoe het werk kan worden gebruikt, en misverstanden en potentiële juridische geschillen te voorkomen.

Freelancen in Noord-Macedonië biedt een relatief eenvoudig belastingssysteem vergeleken met sommige Europese landen. Het is echter cruciaal om je belastingverplichtingen te begrijpen en verzekeringsopties te verkennen voor financiële zekerheid.

Belastingregime voor Freelancers

Freelancers in Noord-Macedonië opereren doorgaans als eenmanszaken. Dit vereenvoudigt het proces omdat je geen formeel bedrijf hoeft te registreren.

Hier is een overzicht van de belastingverplichtingen:

• Belastingtarief: Een vast belastingtarief van 10% is van toepassing op je totale inkomen als freelancer. Dit is aanzienlijk lager dan de inkomstenbelastingtarieven voor werknemers in loondienst.

• Belastingaangifte: Je moet maandelijks rapporten indienen bij het Openbaar Belastingkantoor van Noord-Macedonië en de bijbehorende belasting betalen.

• Belangrijke Opmerking: Het vaste belastingtarief van 10% is alleen van toepassing op inkomsten onder 7.500 MKD (ongeveer €1.200) per maand. Als je inkomsten deze drempel overschrijden, moet je je registreren voor de Belasting over de Toegevoegde Waarde (BTW) en voldoen aan aanvullende belastingregelingen.

Sociale Zekerheid en Verzekeringsopties

Als freelancer in Noord-Macedonië ben je niet verplicht om deel te nemen aan het verplichte staatspensioen- en ziektekostenverzekeringssysteem dat van toepassing is op werknemers in loondienst.

Je hebt echter wel opties voor sociale zekerheid en ziektekostenverzekering:

• Vrijwillige Ziektekostenverzekering: Je kunt je aanmelden voor het openbare ziektekostenverzekeringssysteem door een maandelijkse bijdrage van 1.500 MKD (ongeveer €24) te betalen. Dit geeft je toegang tot basisgezondheidszorg.
• Particuliere Ziektekostenverzekering: Verschillende particuliere verzekeringsmaatschappijen bieden ziektekostenverzekeringsplannen aan die zijn afgestemd op freelancers. Deze plannen bieden doorgaans een bredere dekking vergeleken met het openbare systeem.
• Particuliere Pensioenplannen: Je kunt bijdragen aan vrijwillige particuliere pensioenplannen om pensioenbesparingen op te bouwen.