In Noord-Macedonië beschrijft de Wet op Arbeidsverhoudingen de wettelijke vereisten voor opzegtermijnen bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Deze vereisten variëren afhankelijk van wie de beëindiging initieert en onder welke omstandigheden.

Opzegtermijn bij door de Werkgever Geïnitieerde Beëindiging

De minimale opzegtermijn die een werkgever aan een werknemer moet geven bij beëindiging van een arbeidsovereenkomst is één maand. Dit geldt voor situaties waarin de werkgever het contract beëindigt om persoonlijke redenen, of redenen die geen ernstige schending van de werkorde en discipline door de werknemer vormen.

De opzegtermijn kan echter in bepaalde omstandigheden worden verlengd:

• Als een werkgever het dienstverband van meer dan 150 werknemers of 5% van het totale personeelsbestand beëindigt, wordt de minimale opzegtermijn verlengd tot twee maanden.

Het is belangrijk op te merken dat:

• Een langere opzegtermijn kan worden vastgelegd in de arbeidsovereenkomst of een collectieve overeenkomst, maar mag niet langer zijn dan drie maanden.
• De werkgever moet de schriftelijke opzegging persoonlijk aan de werknemer overhandigen op het terrein van de werkgever of bij de woning van de werknemer.
• De opzegtermijn begint op de dag na de dag waarop de werknemer de opzegging ontvangt.

Opzegtermijn bij door de Werknemer Geïnitieerde Beëindiging

Een werknemer die zijn arbeidsovereenkomst wil beëindigen, is verplicht de werkgever een opzegtermijn van één maand te geven. Net als bij door de werkgever geïnitieerde beëindiging kan een langere opzegtermijn worden overeengekomen in de arbeidsovereenkomst of een collectieve overeenkomst, met een maximum van drie maanden.

Uitzonderingen: Ontslag op Staande Voet

Er zijn situaties waarin een werkgever het contract van een werknemer kan beëindigen zonder de standaard opzegtermijn te volgen. Dit staat bekend als ontslag op staande voet. Ontslag op staande voet is alleen toegestaan in gevallen van ernstig wangedrag door de werknemer, zoals:

• Ongerechtvaardigde afwezigheid van het werk gedurende drie opeenvolgende dagen of vijf dagen binnen een jaar.
• Misbruik van ziekteverlof.
• Het niet naleven van gezondheids- en veiligheidsvoorschriften.

In Noord-Macedonië schrijft de arbeidswet voor dat werknemers een ontslagvergoeding moeten krijgen als hun dienstverband om bedrijfseconomische redenen wordt beëindigd.

Wanneer is een ontslagvergoeding vereist?

Een ontslagvergoeding is vereist wanneer een werkgever een arbeidsovereenkomst beëindigt om bedrijfseconomische redenen of technologische, economische of structurele veranderingen. Dit kan het gevolg zijn van inkrimping van het bedrijf, herstructurering of het overbodig worden van de functie van de werknemer.

Hoe wordt de ontslagvergoeding berekend?

De hoogte van de ontslagvergoeding neemt toe naarmate de duur van het dienstverband van de werknemer bij het bedrijf langer is. Het is gebaseerd op het gemiddelde maandloon dat de werknemer in de laatste zes maanden voorafgaand aan het ontslag heeft ontvangen. De ontslagvergoeding mag echter niet lager zijn dan 50% van het gemiddelde nettoloon dat per werknemer in Noord-Macedonië is betaald in de maand voorafgaand aan het ontslag.

Schaal voor ontslagvergoeding op basis van diensttijd

De schaal voor ontslagvergoeding zoals voorgeschreven door de Wet op Arbeidsverhoudingen is als volgt:

• Tot 5 jaar dienstverband: 1 nettoloon
• 5 tot 10 jaar dienstverband: 2,5 nettolonen
• 10 tot 15 jaar dienstverband: 3,5 nettolonen
• 15 tot 20 jaar dienstverband: 4,5 nettolonen
• 20 tot 25 jaar dienstverband: 6 nettolonen
• Meer dan 25 jaar dienstverband: 7 nettolonen

Belangrijke overwegingen

De ontslagvergoeding moet door de werkgever worden betaald op de dag dat het dienstverband wordt beëindigd. Elke poging van de werkgever of werknemer om afstand te doen van het recht op ontslagvergoeding wordt volgens de wet als nietig beschouwd.

Het beëindigen van een dienstverband in Noord-Macedonië vereist naleving van de procedures zoals uiteengezet in de Wet op Arbeidsverhoudingen om juridische naleving te waarborgen.

Soorten Beëindiging

Er zijn drie hoofdtypen van beëindiging:

• Beëindiging met Opzegtermijn: Dit is de meest voorkomende vorm, waarbij de werkgever of werknemer het contract beëindigt.
• Onmiddellijke Ontslag: Dit is onmiddellijke beëindiging zonder opzegtermijn vanwege ernstig wangedrag door de werknemer, zoals uiteengezet in de Wet op Arbeidsverhoudingen.
• Beëindiging met Wederzijds Goedvinden: De werkgever en werknemer kunnen onder specifieke voorwaarden en condities wederzijds overeenkomen om het contract te beëindigen.

Beëindiging door Werkgever

De werkgever moet een geldige reden hebben om een arbeidsovereenkomst te beëindigen. Wettelijk gerechtvaardigde redenen kunnen persoonlijke redenen, zakelijke redenen of disciplinaire redenen zijn. De werkgever moet een schriftelijke opzegging van de beëindiging verstrekken waarin de redenen voor de beëindiging en de datum waarop de arbeidsrelatie zal eindigen worden vermeld. Deze kennisgeving moet persoonlijk worden afgeleverd.

Beëindiging door Werknemer

De werknemer moet een schriftelijke kennisgeving van ontslag indienen bij de werkgever waarin hij zijn voornemen om de arbeidsovereenkomst te beëindigen uiteenzet.

Rechten en Verplichtingen Tijdens de Opzegtermijn

Zowel de werknemer als de werkgever worden geacht hun verplichtingen tijdens de opzegtermijn na te komen. De werknemer moet zijn taken blijven uitvoeren en de werkgever moet zorgen voor goede arbeidsomstandigheden en het reguliere salaris betalen. De Wet op Arbeidsverhoudingen staat de werknemer toe om tijdens de opzegtermijn een bepaalde hoeveelheid tijd vrij te nemen om naar nieuw werk te zoeken.

Aanvullende Overwegingen

Werkgevers kunnen verplicht zijn om overleg te plegen met werknemersvertegenwoordigers of vakbonden voordat ze beslissingen nemen over beëindiging, vooral in gevallen van collectief ontslag. De Noord-Macedonische wet biedt extra bescherming tegen beëindiging voor specifieke categorieën werknemers zoals zwangere vrouwen en degenen met ouderschapsverlof. Het is belangrijk voor zowel werkgevers als werknemers om de wettelijke vereisten en procedures met betrekking tot het beëindigen van een dienstverband in Noord-Macedonië grondig te begrijpen om ervoor te zorgen dat het proces in overeenstemming met de wet wordt uitgevoerd.