Ghanese arbeidswetten, voornamelijk gereguleerd door de Labour Act, 2003 (Act 651), bieden een uitgebreid kader voor het beëindigen van arbeidsovereenkomsten.

Wettige Gronden voor Ontslag

Werkgevers in Ghana kunnen arbeidsovereenkomsten wettig beëindigen om redenen zoals onbekwaamheid, wangedrag of overtolligheid. Onbekwaamheid verwijst naar het gebrek aan kwalificaties of het vermogen van de werknemer om de toegewezen taken uit te voeren. Wangedrag omvat ernstige schendingen van discipline of werkplaatsregels. Overtolligheid treedt op wanneer de functie van de werknemer overbodig wordt door economische, operationele of technologische veranderingen binnen het bedrijf.

Opzegtermijnen

Voorafgaand aan ontslag zijn werkgevers verplicht werknemers schriftelijk op de hoogte te stellen. De opzegtermijn varieert afhankelijk van de duur van de arbeidsovereenkomst. Voor contracten van 3 jaar of langer is een opzegtermijn van een maand of een maand loon in plaats van opzegtermijn vereist. Voor contracten van minder dan 3 jaar is een opzegtermijn van twee weken of twee weken loon in plaats van opzegtermijn vereist.

Ontslagvergoeding

In gevallen van overtolligheid is ontslagvergoeding over het algemeen vereist. De Labour Act 2003 (Act 651) bepaalt dat ontslagvergoeding moet worden berekend op basis van de duur van de dienst van een werknemer en hun huidige dagloon. Bijvoorbeeld, een werknemer die een dagloon van GHC 100 verdient en vijf jaar dienst heeft, zou recht hebben op ongeveer GHC 1500 aan ontslagvergoeding (15 dagen loon per dienstjaar).

Aanvullende Overwegingen

Werkgevers moeten ervoor zorgen dat ontslagen gebaseerd zijn op geldige rechtvaardigingen, om eerlijke beëindiging te waarborgen. In gevallen van onrechtmatig ontslag kunnen werknemers recht hebben op herstel in hun functie, compensatie, of beide, zoals bepaald door de Nationale Arbeidscommissie.

Ghana's grondwet en arbeidswetten vormen een basis voor de bescherming van individuen tegen discriminatie op de werkplek. Deze wetten beschermen tegen discriminatie op verschillende gronden, waaronder geslacht, ras, kleur, etnische afkomst, religie, geloofsovertuiging, sociale of economische status, handicap en politieke affiliatie.

Slachtoffers van discriminatie op de werkplek in Ghana hebben verschillende juridische mogelijkheden voor verhaal. Organisaties worden aangemoedigd om interne procedures te hebben voor het behandelen van discriminatieklachten. De National Labour Commission (NLC) bemiddelt en lost arbeidsconflicten op, inclusief die met betrekking tot discriminatie. Werknemers kunnen klachten indienen bij de NLC, wat kan leiden tot verzoening, bemiddeling of arbitrage. Daarnaast kunnen individuen discriminatiezaken via de rechtbanken nastreven met mogelijke remedies zoals compensatie, herstel in functie of bevelen.

Werkgevers spelen een cruciale rol in het bestrijden van discriminatie op de werkplek in Ghana. Hun verantwoordelijkheden omvatten het ontwikkelen en implementeren van een duidelijk beleid dat een nultolerantie ten aanzien van discriminatie communiceert. Ze zijn ook belast met het trainen van managers en werknemers over antidiscriminatiewetten en het bevorderen van een inclusieve cultuur. Van werkgevers wordt verwacht dat ze klachten snel onderzoeken en doortastende maatregelen nemen tegen discriminerend gedrag. Ze worden ook aangemoedigd om samen te werken met de NLC en maatschappelijke organisaties om antidiscriminatie-initiatieven te ondersteunen.

In Ghana worden een reeks wettelijke normen gehandhaafd om te zorgen voor minimale vereisten voor een veilige en functionele werkomgeving. Deze voorschriften hebben betrekking op werkuren, rustperiodes en ergonomische overwegingen.

Werkuren

Volgens de Ghanaian Labour Act, 2003 (Act 651), is een standaardwerkweek vastgesteld op 40 uur, meestal verdeeld in werkdagen van acht uur van maandag tot en met vrijdag. Dit komt neer op een maximum van acht uur per dag voor de meeste werknemers.

Rustperiodes

De wet schrijft ook rustperiodes voor werknemers voor om vermoeidheid te voorkomen en het welzijn te bevorderen:

• Dagelijkse Rust: Werknemers hebben recht op minimaal 12 opeenvolgende uren rust tussen twee werkdagen.
• Wekelijkse Rust: Werknemers moeten minimaal 48 opeenvolgende uren rust krijgen in elke zeven dagen.

Ergonomische Vereisten

Hoewel er in Ghana geen gecodificeerde wet is die uitsluitend aan ergonomie is gewijd, dekt de focus van de Labour Act op veiligheid en gezondheid indirect ergonomische overwegingen. Werkgevers hebben een algemene plicht om een veilige werkomgeving te bieden, wat kan worden uitgebreid tot het zorgen voor een goede werkplek en apparatuur om musculoskeletale risico's te minimaliseren.

De Ghana Standards Authority (GSA) publiceert richtlijnen over ergonomie en biedt aanbevelingen voor werkplekontwerp, apparatuurselectie en goede werkpraktijken. Deze richtlijnen, hoewel niet wettelijk bindend, dienen als waardevolle bronnen voor werkgevers die ergonomisch verantwoorde werkplekken willen creëren.

Handhaving van Normen

Het Ministerie van Werkgelegenheid en Arbeidsrelaties, samen met het Arbeidsdepartement, is verantwoordelijk voor de handhaving van deze arbeidsomstandigheden. Ze voeren inspecties uit en houden werkgevers verantwoordelijk voor niet-naleving.

Ghana geeft prioriteit aan het welzijn van werknemers door middel van een uitgebreid gezondheids- en veiligheidskader. Deze gids verkent de belangrijkste aspecten van dit kader, waaronder verplichtingen van werkgevers, rechten van werknemers en handhavingsinstanties.

Verplichtingen van Werkgevers

Het Ghanese juridische kader verplicht werkgevers om een veilige en gezonde werkomgeving te creëren. De belangrijkste wetgeving is de Factories, Offices and Shops Act, 1970 (Act 328). Hier zijn enkele cruciale verplichtingen van werkgevers zoals uiteengezet in de wet:

• Risicobeoordeling: Werkgevers moeten risicobeoordelingen uitvoeren om potentiële gevaren op de werkplek te identificeren en beheersmaatregelen implementeren om deze te verminderen.
• Veilige Werkpraktijken: Werkgevers zijn verantwoordelijk voor het opstellen en handhaven van veilige werkpraktijken om risico's in verband met machines, gevaarlijke materialen en werkprocessen te minimaliseren.
• Ongevallenpreventie: Werkgevers hebben de plicht om ongevallenpreventiemaatregelen te implementeren en veiligheidstrainingen voor werknemers te verzorgen.
• Medische Surveillance: In beroepen met specifieke gezondheidsrisico's kunnen werkgevers verplicht zijn om medische onderzoeken voor werknemers te faciliteren.

Rechten van Werknemers

Ghanese werknemers genieten uitgebreide gezondheids- en veiligheidsrechten:

• Veilige Werkomgeving: Werknemers hebben het recht om te werken in een veilige omgeving zonder voorzienbare gezondheids- en veiligheidsrisico's.
• Informatie en Training: Werknemers hebben het recht om informatie en training te ontvangen over gezondheids- en veiligheidsrisico's op de werkplek.
• Weigering van Onveilig Werk: Werknemers kunnen weigeren taken uit te voeren waarvan zij geloven dat deze een ernstig gevaar vormen voor hun gezondheid en veiligheid, mits zij een redelijke rechtvaardiging hebben voor hun weigering.
• Klachtmechanismen: Werknemers hebben het recht om zorgen over gezondheids- en veiligheidskwesties te uiten via gevestigde kanalen binnen de organisatie.

Handhavingsinstanties

De primaire handhavingsinstantie voor gezondheids- en veiligheidsvoorschriften op de werkplek in Ghana is de Department of Factories Inspectorate onder het Ministerie van Werkgelegenheid en Arbeidsrelaties. Zij voeren inspecties uit, onderzoeken ongevallen en zorgen ervoor dat werkgevers voldoen aan de gezondheids- en veiligheidsvoorschriften.

De Ghana Health Service speelt ook een rol in de gezondheid en veiligheid op de werkplek, met name wat betreft beroepsmatige gezondheidsrisico's en gezondheidsbewaking van werknemers. Dit kader bevordert een gedeelde verantwoordelijkheid voor werkplekveiligheid, waardoor een gezonde en productieve werkomgeving voor Ghanese werknemers wordt gewaarborgd.