In Zambia worden arbeidsvoordelen gereguleerd door de Employment Code Act, waaraan werkgevers moeten voldoen om een eerlijke behandeling van hun werknemers te waarborgen.

Sociale Zekerheidsbijdragen

Werknemers in de formele sector zijn verplicht bij te dragen aan het National Pension Scheme (NPS). Dit wettelijke pensioenstelsel biedt financiële zekerheid na pensionering.

Nationale Ziektekostenverzekering

Werkgevers dragen bij aan de National Health Insurance Management Authority (NHIMA) namens hun werknemers. Dit geeft werknemers toegang tot essentiële gezondheidszorgdiensten.

Betaald Verlof

Werknemers hebben recht op betaald verlof op alle nationale feestdagen. Daarnaast hebben werknemers met een doorlopende arbeidsovereenkomst recht op minimaal twee dagen betaald jaarlijks verlof per maand, opgebouwd gedurende het jaar. Hoewel een specifiek recht op betaald ziekteverlof niet expliciet is vastgelegd, bestaan er algemene bepalingen in de Employment Code Act met betrekking tot ziekteverlof. Het is raadzaam om de wet te raadplegen of juridisch advies in te winnen voor specifieke informatie over ziekteverlofrechten. Werknemers hebben ook recht op een redelijke periode van betaald rouwverlof bij het overlijden van een naaste familie.

Andere Verplichte Voordelen

Werkgevers moeten hun werknemers verzekeren bij de Workman's Compensation Fund Control Board. Dit stelsel biedt financiële ondersteuning in geval van werkgerelateerde verwondingen of overlijden. Bij beëindiging of afloop van een contract kunnen werknemers recht hebben op een gratificatie, hoewel de details afhangen van de aard van de arbeid en het contract zelf.

In Zambia gaan veel werkgevers verder dan verplichte voordelen door extra voordelen aan te bieden die top talent kunnen aantrekken en behouden. Deze optionele werknemersvoordelen kunnen variëren van financiële prikkels tot verbeteringen in de balans tussen werk en privéleven.

Financiële Voordelen

• Vervoersvergoedingen: Werkgevers kunnen vergoedingen verstrekken om de kosten van woon-werkverkeer te dekken.
• Particuliere Ziektekostenverzekering: Sommige bedrijven bieden ziektekostenverzekeringen aan die de nationale dekking aanvullen, waardoor toegang wordt geboden tot een breder scala aan gezondheidszorgdiensten.
• Optionele Pensioenregelingen: Vrijwillige, aanvullende pensioenregelingen kunnen worden aangeboden om werknemers te helpen meer te sparen voor hun toekomst.
• Optionele Levensverzekering: Levensverzekeringsplannen kunnen financiële zekerheid bieden aan de families van werknemers in geval van overlijden.
• Vakantiebonussen: Bonussen kunnen worden gegeven tijdens feestdagen of als prestatieprikkel.

Voordelen voor de Balans tussen Werk en Privéleven

• Flexibele Werkregelingen: Werkgevers kunnen opties aanbieden zoals thuiswerken of gecomprimeerde werkweken om het welzijn en de productiviteit van werknemers te verbeteren.
• Betaalde Vrije Tijd (PTO) Banken: Sommige bedrijven consolideren verschillende verlofcategorieën in een PTO-bank, waardoor werknemers meer flexibiliteit hebben in het beheren van hun vrije tijd.

Andere Optionele Voordelen

• Werknemerskortingen: Bedrijven kunnen kortingen aanbieden op hun producten of diensten aan hun werknemers.
• Wellnessprogramma's: Werkplek wellnessprogramma's die gezonde gewoonten bevorderen, kunnen worden aangeboden om de gezondheid en het moreel van werknemers te verbeteren.
• Gesubsidieerde Sportschoollidmaatschappen: Werkgevers kunnen sportschoollidmaatschappen subsidiëren of fitnessfaciliteiten op locatie aanbieden om de gezondheid van werknemers te stimuleren.

In Zambia omvatten de vereisten voor ziektekostenverzekeringen voor werknemers een tweeledige benadering: verplichte bijdragen aan het National Health Insurance Scheme (NHIMA) en de mogelijkheid van aanvullende particuliere ziektekostenverzekeringen.

Verplichte Nationale Ziektekostenverzekering (NHIMA)

De National Health Insurance Act van 2018 verplicht zowel werkgevers als werknemers om bij te dragen aan NHIMA. Werkgevers zijn verplicht hun werknemers binnen 30 dagen na indiensttreding bij NHIMA te registreren. Zowel de werknemer als de werkgever dragen 1% van het basissalaris van de werknemer bij aan NHIMA. NHIMA biedt toegang tot een uitgebreid zorgpakket, inclusief primaire, secundaire en tertiaire diensten in geaccrediteerde faciliteiten in het hele land.

Optionele Particuliere Ziektekostenverzekering

Hoewel NHIMA essentiële dekking biedt, kunnen werkgevers ervoor kiezen om aanvullende particuliere ziektekostenverzekeringsplannen aan te bieden. Particuliere ziektekostenverzekering fungeert als aanvulling op NHIMA en biedt voordelen zoals toegang tot een breder scala aan zorgverleners, waaronder privéziekenhuizen en specialisten, en dekking voor diensten die niet door NHIMA worden gedekt.

Samenvattend zijn NHIMA-bijdragen verplicht voor zowel werkgevers als werknemers en bieden ze een basisniveau van zorgdekking. Particuliere ziektekostenverzekering is een optioneel voordeel dat sommige werkgevers bieden voor een uitgebreidere dekking.

Zambia biedt een tweelaags pensioensysteem, dat een verplichte publieke regeling combineert met opties voor private plannen.

Verplichte Publieke Regeling: Nationaal Pensioenstelsel (NPS)

De Wet op het Nationaal Pensioenstelsel stelt het NPS in als de verplichte sociale zekerheidsregeling voor alle werknemers in de formele sector. Werknemers en werkgevers dragen gezamenlijk 15% van het bruto maandsalaris van de werknemer bij, met een bijdrage van 8% van de werknemer en 7% van de werkgever. Bijdragen worden gestort op individuele ledenrekeningen die worden beheerd door de Nationale Pensioenstelsel Autoriteit (NAPSA). Uitkeringen bij pensionering worden bepaald door een formule die rekening houdt met bijdragen, salarisgeschiedenis en dienstjaren.

Voordelen van NPS:

• Biedt een gegarandeerde bron van inkomen na pensionering.
• De overheid beheert de regeling, wat een zekere mate van zekerheid biedt.

Beperkingen van NPS:

• Het vervangingspercentage (pensioenuitkering vergeleken met het inkomen vóór pensionering) kan lager zijn dan gewenst.
• Beperkte investeringsmogelijkheden binnen het NPS-kader.

Optionele Private Pensioenplannen

Werkgevers kunnen vrijwillige, op premie gebaseerde pensioenplannen aanbieden om het NPS aan te vullen. Deze plannen stellen werknemers in staat om extra gelden bij te dragen bovenop de verplichte NPS-bijdragen. Investeringsopties binnen private plannen kunnen potentieel hogere rendementen bieden in vergelijking met het NPS. Uitkeringen bij pensionering zijn afhankelijk van het specifieke ontwerp van het plan en de beleggingsprestaties.

Voordelen van Private Pensioenplannen:

• Mogelijkheid om meer te sparen voor pensionering en potentieel een hoger vervangingspercentage te bereiken.
• Meer controle over beleggingskeuzes.

Overwegingen voor Private Pensioenplannen:

• De werknemer draagt het beleggingsrisico.
• Er kunnen kosten verbonden zijn aan het beheer van het plan.

Aanvullende Opties: Persoonlijke Pensioenspaarrekeningen (PRSAs)

Individuen kunnen vrijwillige PRSA-rekeningen openen voor pensioensparen, hoewel deze minder gebruikelijk zijn in Zambia vergeleken met het NPS en door werkgevers gesponsorde plannen.