San Marino, een microstaat omringd door Italië, is een van de kleinste landen ter wereld met een oppervlakte van 61 vierkante kilometer. Gesticht in 301 na Christus door Sint Marinus, draagt het de titel van de oudste nog bestaande republiek ter wereld. Ondanks zijn grootte heeft San Marino door de geschiedenis heen zijn onafhankelijkheid behouden, zelfs tijdens de eenwording van Italië en de Tweede Wereldoorlog, waar het onderdak bood aan meer dan 100.000 vluchtelingen.

Het land functioneert als een parlementaire republiek met een welvarende economie die wordt aangedreven door toerisme, bankwezen en productie in sectoren zoals keramiek en elektronica. Het gebruikt de Euro en heeft een douane-unie met Italië. De bevolking van San Marino bedraagt ongeveer 35.000, voornamelijk Sammarinees en Italiaans, met Italiaans als officiële taal en het rooms-katholicisme als de overheersende religie.

De beroepsbevolking vergrijst, vergelijkbaar met andere ontwikkelde landen, wat de beschikbaarheid van arbeid en sociale systemen kan beïnvloeden. Veel arbeiders pendelen vanuit Italië, wat de kleine omvang van de binnenlandse beroepsbevolking weerspiegelt. De economie profiteert aanzienlijk van het toerisme, dat inspeelt op het historische en culturele erfgoed, en een sterke productiesector in de lichte industrie.

De werkcultuur in San Marino legt de nadruk op directe communicatie, respect en sterke interpersoonlijke relaties, met een duidelijke invloed van Italiaanse culturele normen. De economie is nauw verbonden met Italië, wat de economische dynamiek beïnvloedt. San Marino richt zich ook op opkomende sectoren zoals technologie en duurzame industrieën, met als doel investeringen en innovatie aan te trekken.

Werkgevers in San Marino hebben verschillende verantwoordelijkheden met betrekking tot sociale zekerheidsbijdragen, waaronder betalingen voor pensioenen, gezondheidszorg, gezinstoelagen, werkloosheidsverzekering en verzekering tegen arbeidsongevallen. In tegenstelling tot veel landen heeft San Marino geen traditioneel systeem van loonbelasting; in plaats daarvan houden werkgevers een belasting van 13% in voor bepaalde niet-ingezeten buitenlandse werknemers en dragen zij bij aan fondsen zoals het Werknemersontslagfonds (TFR) en een algemeen opleidingsfonds (FondISS).

Werknemers dragen 8,3% van hun salaris bij aan de sociale zekerheid, wat het primaire mechanisme is voor belastingaftrek in plaats van een aparte loonbelasting. Het sociale zekerheidsstelsel ondersteunt verschillende sociale programma's, waaronder pensioenen en gezondheidszorg.

San Marino heeft ook een unieke belasting op invoer, de "Imposta Generale sulla Prestazione dei Servizi" (IGPS), vergelijkbaar met BTW, met een standaardtarief van 17% en verlaagde tarieven voor specifieke goederen en diensten. Bepaalde diensten, zoals financiële diensten, gezondheidszorg en onderwijs, zijn vrijgesteld van IGPS.

Voor bedrijven biedt San Marino belastingvoordelen om nieuwe bedrijven aan te trekken en economische groei te stimuleren, zoals verlaagde vennootschapsbelastingtarieven voor nieuwe bedrijven en belastingkredieten voor het aannemen van nieuwe werknemers. Deze voordelen omvatten aanzienlijke verlagingen van de vennootschapsbelastingtarieven en vrijstellingen van bedrijfsvergunningkosten, met extra voordelen voor het aannemen van kansarme werknemers.

Bedrijven moeten zich registreren voor IGPS als zij betrokken zijn bij de invoer van goederen en diensten, en het is raadzaam om een belastingprofessional of de Kamer van Koophandel van San Marino te raadplegen voor gedetailleerde begeleiding over belastingvoordelen en indieningsprocedures.

In San Marino hebben werknemers recht op minimaal 20 werkdagen betaald jaarlijks verlof per jaar, volgens Wet nr. 7 van 21 februari 1961. Dit recht kan toenemen op basis van collectieve overeenkomsten of individuele contracten. Het plannen van vakanties vereist doorgaans wederzijdse overeenstemming tussen werkgever en werknemer. Daarnaast viert San Marino tal van feestdagen, waaronder Nieuwjaarsdag, Driekoningen en Kerstmis, onder andere. Het juridische kader dekt ook andere soorten verlof, zoals ziekteverlof, zwangerschaps- en vaderschapsverlof, en ouderschapsverlof, waarbij de details vaak worden vastgelegd in collectieve overeenkomsten of individuele contracten.

San Marino biedt een robuust sociaal vangnet door verplichte werknemersvoordelen die worden gefinancierd door zowel werkgevers- als werknemersbijdragen, beheerd door het Nationaal Instituut voor Sociale Zekerheid (INPS). Belangrijke verplichte voordelen omvatten een pensioenstelsel, werkloosheidsuitkeringen en ziekte- en moederschapsuitkeringen. Het nationale gezondheidssysteem biedt gratis medische zorg, aangevuld met optionele particuliere ziektekostenverzekeringen van sommige werkgevers voor extra dekking zoals tandheelkundige en oogzorg.

Werkgevers in San Marino bieden ook verschillende optionele voordelen om de gezondheid, financiële zekerheid, werk-privébalans en professionele ontwikkeling te verbeteren. Deze omvatten particuliere ziektekostenverzekeringen, levens- en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen, flexibele werkregelingen, kinderopvangondersteuning en mogelijkheden voor professionele ontwikkeling.

Het openbare sociale zekerheidsstelsel vereist bijdragen van zowel werkgevers als werknemers, waarbij de geschiktheid voor pensioenuitkeringen is gebaseerd op leeftijd en bijdragejaren. Daarnaast zijn vrijwillige particuliere pensioenregelingen zoals Fondiss en door werkgevers gesponsorde plannen beschikbaar om het verplichte pensioen aan te vullen.

Werknemers moeten rekening houden met hun specifieke gezondheidsbehoeften, mogelijke kostenvoordelen en werkgeversbijdragen bij het kiezen voor particuliere ziektekostenverzekeringen. Voor pensioen kan het overwegen van belastingimplicaties en beleggingsopties in particuliere plannen voordelig zijn om de pensioenzekerheid te vergroten.

In San Marino moet de beëindiging van een dienstverband gerechtvaardigd zijn door "gegronde reden" gerelateerd aan ernstig wangedrag, of een "gerechtvaardigde subjectieve reden" gekoppeld aan bedrijfsbehoeften zoals economische veranderingen. Werkgevers zijn verplicht een schriftelijke uitleg voor het ontslag te geven. Opzegtermijnen voor beëindiging variëren per werknemersclassificatie en diensttijd, zoals beschreven in arbeidsovereenkomsten of collectieve arbeidsovereenkomsten. Ontslagvergoeding is over het algemeen verschuldigd, tenzij het ontslag om gegronde reden plaatsvindt, waarbij het bedrag wordt beïnvloed door factoren zoals diensttijd en reden voor ontslag.

De anti-discriminatiewetten van San Marino beschermen kenmerken zoals ras, geslacht en religie, onder andere. De Commissie voor Gelijke Kansen en Arbeidsrechtbanken bieden mechanismen voor het behandelen van discriminatieklachten. Werkgevers hebben de verantwoordelijkheid om discriminatie te voorkomen door middel van beleid, training en interne klachtenprocedures, en moeten werknemers met een handicap accommoderen.

Arbeidsomstandigheden in San Marino omvatten doorgaans een standaard werkweek van 40 uur, van maandag tot vrijdag, met verwachte rustperiodes en een focus op werk-privébalans. Hoewel specifieke ergonomische vereisten niet gedetailleerd zijn, suggereert naleving van IAO-conventies een toewijding aan veilige en gezonde werkomgevingen. Werkgevers moeten werkplekrisico's beheren, veiligheidstrainingen geven en ongevallen rapporteren, terwijl werknemers recht hebben op een veilige werkomgeving en onveilig werk kunnen weigeren. Het Secretariaat van Staat voor Gezondheid en Sociale Zekerheid houdt toezicht op de handhaving van deze regelgeving.

San Marino's werkgelegenheidslandschap wordt beheerst door Nationale Collectieve Overeenkomsten (NCO's) en Individuele Arbeidsovereenkomsten. NCO's, onderhandeld tussen vakbonden en werkgeversverenigingen, stellen sectorbrede normen vast, waaronder minimumloon, werktijden en verlofrechten, en zijn wettelijk bindend. Individuele contracten, die in het Italiaans moeten zijn, beschrijven specifieke arbeidsvoorwaarden zoals functiebeschrijving, vergoeding en arbeidsomstandigheden, voortbouwend op de basis van de NCO's.

Belangrijke onderdelen van individuele contracten zijn onder meer identificatie van partijen, beloning, functieverplichtingen, werkrooster, verlofbeleid en beëindigingsdetails. Ze dekken ook vertrouwelijkheid en intellectuele eigendomsrechten, met specifieke clausules voor geschillenbeslechting. San Marino schrijft een proeftijd van maximaal zes maanden voor in alle arbeidsovereenkomsten, waardoor flexibiliteit in beëindiging tijdens deze periode mogelijk is. Bovendien bevatten contracten vaak vertrouwelijkheids- en niet-concurrentiebedingen om bedrijfsbelangen te beschermen, hoewel de afdwingbaarheid ervan kan variëren per jurisdictie.

San Marino past zich aan de trend van thuiswerken aan, wat verschillende juridische, technologische en werkgeversverantwoordelijkheden met zich meebrengt. Hoewel de arbeidswetten van San Marino geen specifieke vermelding maken van thuiswerken, worden bestaande wetten zoals Wet nr. 54/2000 en Besluit nr. 40/2014 geïnterpreteerd om thuiswerkscenario's te dekken, met de nadruk op arbeidsovereenkomsten en veiligheid op de werkplek.

Technologisch gezien beschikt San Marino over een robuuste telecommunicatie-infrastructuur die essentieel is voor thuiswerken, waarbij de nadruk ligt op de noodzaak van betrouwbaar internet, veilige communicatietools en tools voor externe toegang. Werkgevers wordt geadviseerd om schriftelijke overeenkomsten voor thuiswerken te waarborgen, de nodige training en apparatuur te verstrekken en een gezonde werk-privébalans te ondersteunen.

Flexibele werkopties zoals deeltijdwerk, flexibele werktijden en baan delen zijn beschikbaar, hoewel ze niet expliciet in juridische teksten worden beschreven. Werkgevers en werknemers onderhandelen doorgaans over deze regelingen binnen het kader van individuele arbeidsovereenkomsten.

Gegevensbescherming is een cruciaal aspect, waarbij San Marino zich houdt aan de GDPR-richtlijnen. Werkgevers moeten gegevens verantwoordelijk beheren, zorgen voor beveiligingsmaatregelen zoals versleuteling en veilige toegangsprotocollen, en ervoor zorgen dat werknemers op de hoogte zijn van hun gegevensbeschermingsrechten.

Over het algemeen vereist de verschuiving naar thuiswerken in San Marino een uitgebreide beheersing van juridische, technologische en gegevensbeveiligingsoverwegingen om een productieve en veilige werkomgeving te waarborgen.

San Marino handhaaft een standaard 40-urige werkweek, met een 8-urige werkdag, in overeenstemming met de typische Europese normen. Arbeidsregelingen worden beheerst door verschillende decreten en overeenkomsten, waaronder Collectieve Arbeidsovereenkomsten (CAO) en Wetgevende Decreten, die mogelijk verschillende werkuren specificeren voor bepaalde sectoren.

Overwerkregels:

• Overwerkvergoeding: Vereist voor uren die buiten de standaard werkweek worden gewerkt.
• Overwerktarief: Minstens 1,263 keer het reguliere uurloon voor de eerste 8 overuren per week.
• Verhoogd overwerktarief: Dubbel het reguliere uurloon voor alle extra overuren boven de eerste 8 in een week.

Pauzes en Nacht-/Weekendwerk:

• Werknemers krijgen doorgaans een minimale lunchpauze van 30 minuten.
• Nachtwerk, gedefinieerd als werk tussen 22:00 en 07:00 uur, omvat een verplichte loonsverhoging en beperkingen voor bepaalde groepen zoals zwangere vrouwen en minderjarigen.
• Weekendwerk vereist compenserende rust en vaak een extra loonsverhoging, met specificaties die worden bepaald door CAO's of individuele contracten.

Aanvullende Overwegingen:

• Ploegendienstroosters moeten schriftelijk worden vastgesteld en van tevoren worden gecommuniceerd.
• Werkgevers en werknemers dienen de nieuwste wetten en CAO's te raadplegen voor actuele regelingen en rechten met betrekking tot arbeidspraktijken in San Marino.

Het begrijpen van concurrerende salarissen in San Marino is essentieel voor het aantrekken en behouden van werknemers. Factoren die deze salarissen beïnvloeden zijn onder andere functietitel, opleiding, ervaring, industrie en bedrijfsomvang. De kosten van levensonderhoud en voordelen zoals ziektekostenverzekering en betaald verlof spelen ook een belangrijke rol. Het minimumloon in San Marino is €9,24 per uur of €1.501,49 per maand, ongewijzigd sinds 2007. Werkgevers bieden vaak extra voordelen zoals betaald jaarlijks verlof, zwangerschapsverlof en ziekteverlof. Veelvoorkomende bonussen zijn prestatiegerichte incentives en vergoedingen voor maaltijden en vervoer. Betalingspraktijken variëren, waarbij maandelijkse bankoverschrijvingen het meest gebruikelijk zijn, en werkgevers moeten gedetailleerde loonstroken bij elke betaling verstrekken.

In San Marino worden ontslag en ontslagvergoedingen geregeld door specifieke juridische kaders, die voornamelijk gericht zijn op opzegtermijnen en aanspraken op ontslagvergoeding.

Opzegtermijnen:

• Opzegtermijnen worden bepaald door collectieve arbeidsovereenkomsten, individuele contracten of wettelijke minimumtermijnen als er geen specifieke periode is gedefinieerd.
• Wettelijke minimumtermijnen variëren met de lengte van de dienst, variërend van 15 dagen voor minder dan 6 maanden dienst tot maximaal 6 maanden voor langere dienstverbanden.
• Zowel werkgevers als werknemers moeten zich aan deze opzegtermijnen houden, en werkgevers zijn verplicht om redelijke tijd vrij te geven voor het zoeken naar een nieuwe baan tijdens deze periode.

Ontslagvergoeding:

• Ontslagvergoeding, of "TFR", wordt berekend als 7,5% van het bruto jaarsalaris, jaarlijks opgebouwd en betaalbaar bij beëindiging om welke reden dan ook.
• Wet nr. 57 van 19 maart 1973 regelt de ontslagvergoeding, met mogelijke verbeteringen door collectieve overeenkomsten.
• Uitzonderingen kunnen van toepassing zijn in gevallen van ernstig wangedrag, waarbij een werknemer zijn aanspraak op ontslagvergoeding kan verliezen.

Ontslagprocedures:

• Ontslag kan plaatsvinden met opzegging, door wederzijds akkoord, door onmiddellijke ontslag om gegronde redenen, of automatisch bij het verstrijken van tijdelijke contracten.
• Een behoorlijke schriftelijke kennisgeving en, indien van toepassing, een eerlijk onderzoek naar vermeend wangedrag zijn vereist.
• Werknemers hebben het recht om onrechtmatige of ongegronde ontslagen aan te vechten via juridische kanalen.

Deze regelingen zorgen ervoor dat beide partijen zich bezighouden met eerlijke en wettelijk conforme ontslagpraktijken, waarbij de rechten en verplichtingen van werknemers en werkgevers in San Marino worden beschermd.

In San Marino is het onderscheid tussen werknemers en zelfstandige opdrachtnemers voornamelijk gebaseerd op controle, integratie, beloning, sociale zekerheid, afhankelijkheid en risico. Werknemers werken onder de controle en leiding van de werkgever, ontvangen een vast salaris en hebben wettelijke sociale zekerheidsbijdragen. Zelfstandige opdrachtnemers daarentegen opereren autonoom, worden per project betaald en regelen hun eigen sociale zekerheidsbijdragen.

Belangrijke overwegingen voor zelfstandige opdrachtnemers zijn:

• Contractstructuren: Het is cruciaal om een schriftelijke overeenkomst te hebben die duidelijk de reikwijdte van het werk, de deliverables, de betalingsvoorwaarden en de geschillenbeslechtingsmechanismen beschrijft. Lokale juridische sjablonen kunnen nuttig zijn.

• Onderhandelingspraktijken: Opdrachtnemers moeten hun vaardigheden en marktonderzoek benutten om effectief te onderhandelen. Transparante communicatie over projectdetails is essentieel voor een succesvolle samenwerking.

• Veelvoorkomende sectoren: Zelfstandige opdrachtnemers komen veel voor in IT, creatieve diensten, consultancy, toerisme, bouw en meer.

• Intellectueel Eigendom (IP): Over het algemeen is de maker eigenaar van het IP, tenzij het contract anders bepaalt. Opdrachtnemers behouden morele rechten, zelfs als het eigendom van het IP wordt overgedragen aan de klant.

• Belasting en Verzekering: Zelfstandige opdrachtnemers moeten zich registreren als zelfstandige, jaarlijkse belastingaangiften doen en hun eigen sociale zekerheidsbijdragen betalen. Hoewel verzekering niet verplicht is, worden opties zoals Algemene Aansprakelijkheidsverzekering en Beroepsaansprakelijkheidsverzekering aanbevolen.

Het begrijpen van deze aspecten is cruciaal voor het navigeren door de juridische en praktische landschappen van freelancen in San Marino.

De wet van San Marino inzake hygiëne en gezondheid op de werkplek, vastgesteld bij decreet nr. 31 van 1998, verplicht werkgevers om de gezondheid en veiligheid van hun werknemers te waarborgen. Werkgevers zijn verplicht om risico's te beoordelen, preventieve maatregelen te nemen en veiligheidstraining en informatie te verstrekken. De wet bestrijkt verschillende gevaren op de werkplek, waaronder fysieke, chemische, ergonomische en psychosociale risico's, en biedt speciale bescherming voor kwetsbare groepen zoals zwangere werknemers, jonge werknemers en mensen met een handicap.

Werkgevers zijn ook verantwoordelijk voor het melden en onderzoeken van incidenten op de werkplek en het waarborgen van de naleving van veiligheidsvoorschriften door middel van maatregelen zoals gezondheidsbewaking, het verstrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen en het onderhouden van veilig werkmateriaal. De afdeling Arbeidsgezondheid en -veiligheid binnen het San Marino Instituut voor Sociale Zekerheid handhaaft deze voorschriften, voert inspecties uit en legt sancties op bij niet-naleving.

Werkplekinspecties zijn cruciaal voor het identificeren van gevaren, het verifiëren van risicobeperking en het verzamelen van gegevens om beleid te informeren. Deze inspecties kunnen leiden tot verbeteringsberichten en boetes voor ernstige overtredingen. Bovendien moeten werkgevers in geval van arbeidsongevallen de incidenten melden en onderzoeken, waarbij gewonde werknemers recht hebben op compensatie via een verplichte arbeidsongevallenverzekering.

San Marino behandelt geschillen over werkgelegenheid en arbeid via zijn Civiele Rechtbank, geleid door een Commissaris van de Wet, die kwesties behandelt variërend van individuele arbeidsovereenkomsten tot sociale zekerheid. De rechtbank moedigt verzoening aan voordat, indien nodig, wordt overgegaan tot formele hoorzittingen. Arbitrage is ook beschikbaar als een alternatieve geschillenbeslechting, die een schriftelijke overeenkomst vereist en minder formeel kan zijn dan gerechtelijke procedures, maar nog steeds voldoet aan de beginselen van een eerlijk proces.

Het juridische kader voor arbeidsgeschillen en arbitrage in San Marino is voornamelijk gebaseerd op het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering, en hoewel specifieke Engelse bronnen over de wetten van San Marino beperkt zijn, sluit het land aan bij internationale arbeidsnormen door middel van verschillende ILO-conventies en het Europees Sociaal Handvest. Deze internationale verplichtingen beïnvloeden de nationale wetten, waardoor bescherming zoals vrijheid van vereniging, collectieve onderhandelingsrechten en non-discriminatie op de werkplek worden gewaarborgd.

San Marino hecht ook belang aan nalevingsaudits en inspecties in verschillende sectoren om zowel aan lokale als internationale normen te voldoen, wat cruciaal is voor het behoud van het vertrouwen van de gemeenschap en internationale relaties. Het land heeft klokkenluidersbescherming ingevoerd onder Wet nr. 80 van 2013, die bescherming biedt tegen vergelding en vertrouwelijkheid waarborgt, waardoor zowel interne als externe melding van wangedrag wordt aangemoedigd.

Over het algemeen toont San Marino een gestructureerde aanpak voor het beheren van arbeidsrelaties, naleving en klokkenluidersbescherming, wat zijn inzet weerspiegelt om zowel nationale als internationale arbeidsnormen na te leven.

San Marino's zakelijke communicatie wordt gekenmerkt door indirectheid, formaliteit en het belang van non-verbale signalen. De cultuur waardeert beleefdheid en diplomatie, met een lage assertiviteitsindex die een voorkeur voor relatieopbouw en het vermijden van confrontaties suggereert. Formele interacties zijn gebruikelijk, vooral in grotere bedrijven, met een respectvol gebruik van titels en gepaste zakelijke kleding. Non-verbale communicatie, zoals oogcontact en gebaren, speelt een cruciale rol bij het opbouwen van een goede verstandhouding, terwijl stilte reflectief wordt gebruikt.

Onderhandelingen in San Marino leggen de nadruk op relatieopbouw en een win-win aanpak, vaak met langdurige discussies om consensus te bereiken. De zakelijke omgeving is hiërarchisch, waarbij besluitvorming doorgaans een top-down benadering volgt en er beperkte deelname van werknemers is. Leiderschap is meestal directief, met de nadruk op duidelijke instructies en het onderhouden van relaties.

Nationale feestdagen, diep geworteld in culturele en religieuze betekenis, hebben een aanzienlijke invloed op bedrijfsactiviteiten, waarbij de meeste bedrijven sluiten of hun openingstijden verkorten. Deze vieringen, samen met regionale gebruiken zoals het Broodfestival en de San Marino Motorcycle Grand Prix, beïnvloeden ook de lokale zakelijke activiteiten.