Remote werk, of telewerk, wordt steeds populairder in Mozambique, gedreven door technologische vooruitgang en de behoefte aan post-pandemische flexibiliteit. Echter, het juridische kader van het land met betrekking tot remote werk is nog in ontwikkeling. Deze gids biedt een overzicht van de huidige situatie en belicht belangrijke overwegingen voor werkgevers die remote werkbeleid willen implementeren.

Wettelijke Regelingen

De arbeidswet van Mozambique behandelt remote werk niet expliciet, maar een voorgestelde herziening in 2020 was gericht op het integreren van "telewerk" in het juridische kader. Dit herzieningsproces werd vertraagd door de COVID-19 pandemie.

Bij afwezigheid van specifieke wetgeving kunnen werkgevers bestaande arbeidswetten gebruiken om remote werkafspraken te maken. Deze afspraken moeten worden geformaliseerd door middel van schriftelijke overeenkomsten die duidelijk de voorwaarden en condities van remote werk definiëren, waaronder:

• Rollen en verantwoordelijkheden: Een duidelijke omschrijving van de taken en verwachtingen van de werknemer tijdens het remote werken.
• Werkuren en schema: Specificeren van werkuren en verwachte beschikbaarheid voor communicatie en samenwerking.
• Apparatuur en middelen: Gedetailleerde bepalingen voor apparatuur (bijv. laptops, software) die door de werkgever wordt verstrekt of waarvoor de werknemer verantwoordelijk is.
• Communicatie en samenwerking: Definiëren van communicatiekanalen en tools voor effectieve samenwerking met collega's en supervisors.
• Prestatie-evaluatie: Het vaststellen van duidelijke prestatiecriteria en evaluatieprocessen voor remote werknemers.

Technologische Infrastructuur Vereisten

Het succes van remote werk hangt af van een robuuste technologische infrastructuur. Werkgevers in Mozambique moeten rekening houden met het volgende:

• Betrouwbare internetverbinding: Remote werknemers hebben een stabiele internetverbinding nodig om toegang te krijgen tot bedrijfsbronnen en effectief samen te werken. Hoewel de internetinfrastructuur in Mozambique zich ontwikkelt, kan consistente hogesnelheidsverbinding een uitdaging zijn, vooral buiten de grote steden. Werkgevers moeten mogelijk ondersteuning bieden voor internettoegang in bepaalde gevallen.
• Communicatietools: Het uitrusten van werknemers met videoconferentietools, instant messaging platforms en projectmanagementsoftware is cruciaal voor het behouden van duidelijke communicatie en samenwerking.
• Cybersecurity maatregelen: Het implementeren van robuuste cybersecurity maatregelen is essentieel om gevoelige bedrijfsgegevens die remote worden benaderd te beschermen. Dit omvat het bieden van training aan werknemers over best practices voor gegevensbeveiliging.

Verantwoordelijkheden van de Werkgever

Werkgevers hebben de verantwoordelijkheid om het welzijn en de productiviteit van hun remote werknemers te waarborgen. Hier zijn enkele belangrijke overwegingen:

• Training en ondersteuning: Bied training aan over remote werktools, praktijken en communicatieprotocollen. Bied doorlopende ondersteuning om uitdagingen aan te pakken en ervoor te zorgen dat remote werknemers zich verbonden en geïnformeerd voelen.
• Ergonomie: Hoewel niet wettelijk verplicht, kunnen werkgevers een goede werkplekopstelling aanmoedigen om musculoskeletale aandoeningen die gepaard gaan met langdurig computergebruik te voorkomen.
• Mentale gezondheid en welzijn: Erken het potentieel voor sociale isolatie en langere werkuren in remote werkafspraken. Bevorder een gezonde werk-privébalans en bied middelen aan ter ondersteuning van mentaal welzijn.

In Mozambique behandelt het arbeidsrechtelijk kader niet expliciet flexibele werkregelingen zoals deeltijdwerk, flexibele werktijden of baan delen. Er zijn echter algemene bepalingen in de Mozambikaanse Arbeidswet die kunnen worden geïnterpreteerd om deze praktijken te accommoderen.

Deeltijdwerk

Deeltijdwerkregelingen kunnen worden vastgesteld via individuele arbeidsovereenkomsten. Het contract moet duidelijk de werktijden van de werknemer vermelden, die minder moeten zijn dan de standaard voltijdse uren zoals gedefinieerd door het bedrijf of de industriestandaarden. Er zijn geen wettelijke bepalingen met betrekking tot minimum- of maximumuren voor deeltijdwerk. Zowel de werkgever als de werknemer moeten er echter voor zorgen dat de overeengekomen uren voldoende zijn om de functiebeschrijving te vervullen en te voldoen aan de minimumloonvereisten. De Arbeidswet behandelt geen vergoedingen voor apparatuur of onkosten voor deeltijdwerknemers. Deze details moeten expliciet worden vastgelegd in de individuele arbeidsovereenkomst.

Flexibele werktijden

Flexibele werktijden stellen werknemers in staat hun werktijden binnen een bepaald tijdsbestek te variëren, zolang de totale gecontracteerde uren binnen een werkweek of betalingsperiode worden voltooid. De Arbeidswet vermeldt flexibele werktijden niet expliciet, maar werkgevers kunnen deze implementeren via interne bedrijfsbeleid of collectieve arbeidsovereenkomsten. Deze overeenkomsten moeten kernwerktijden vaststellen (wanneer de meeste werknemers aanwezig moeten zijn) en flexibele werkvensters. Vergoedingen voor apparatuur of onkosten die tijdens flexibele werktijden worden gemaakt, moeten worden vastgelegd in de arbeidsovereenkomst of het interne beleidsdocument.

Baan Delen

Baan delen houdt in dat een voltijdse functie wordt verdeeld tussen twee of meer deeltijdwerknemers. De bepalingen van de Arbeidswet met betrekking tot deeltijdwerk kunnen worden toegepast op baan deelregelingen met individuele arbeidsovereenkomsten voor elke baan deel werknemer. Duidelijke communicatie en afspraken tussen baan deel werknemers en de werkgever zijn cruciaal met betrekking tot het delen van apparatuur en de toewijzing van onkosten. Idealiter moeten deze details worden gedocumenteerd in de individuele arbeidsovereenkomsten.

De opkomst van werken op afstand heeft kwesties rondom gegevensbescherming en privacy naar de voorgrond gebracht, vooral in landen zoals Mozambique met een sterk juridisch kader voor gegevensprivacy.

Verplichtingen van Werkgevers

In Mozambique zijn werkgevers wettelijk verplicht om de persoonlijke gegevens van hun werknemers te beschermen, ongeacht waar de werknemers zich bevinden. Deze verplichting vloeit voort uit de Mozambikaanse Wet Bescherming Persoonsgegevens, die de principes voor gegevensverwerkingsactiviteiten vastlegt. De belangrijkste verplichtingen voor werkgevers zijn onder andere:

• Transparantie en Kennisgeving: Werkgevers zijn verplicht werknemers te informeren over de verzameling, verwerking en opslag van hun persoonlijke gegevens. Dit omvat het doel van gegevensverzameling, de wettelijke basis voor verwerking en de rechten van werknemers met betrekking tot hun gegevens.
• Beveiligingsmaatregelen: Werkgevers moeten passende technische en organisatorische beveiligingsmaatregelen treffen om werknemersgegevens te beschermen tegen ongeautoriseerde toegang, openbaarmaking, wijziging of vernietiging.
• Gegevensbewaring: Werkgevers mogen werknemersgegevens alleen bewaren zolang als nodig is voor het aangegeven doel van verzameling. Zodra het doel is bereikt, moeten de gegevens worden verwijderd of geanonimiseerd.

Rechten van Werknemers

Mozambikaanse gegevensbeschermingswetten bieden werknemers op afstand bepaalde rechten met betrekking tot hun persoonlijke gegevens die door hun werkgevers worden bewaard. Deze rechten omvatten:

• Recht op Toegang: Werknemers hebben het recht om toegang te krijgen tot hun persoonlijke gegevens die door hun werkgever worden bewaard en om een kopie daarvan te vragen.
• Recht op Rectificatie: Werknemers kunnen hun werkgever verzoeken om onjuiste of onvolledige persoonlijke gegevens te corrigeren.
• Recht op Verwijdering: In bepaalde omstandigheden hebben werknemers het recht om verwijdering van hun persoonlijke gegevens te verzoeken.

Beste Praktijken voor Gegevensbeveiliging

Werkgevers en werknemers op afstand in Mozambique kunnen samenwerken om een veilige gegevensomgeving te waarborgen door de volgende beste praktijken te volgen:

• Gegevensminimalisatie: Werkgevers moeten alleen de minimale hoeveelheid werknemersgegevens verzamelen en verwerken die nodig is voor legitieme zakelijke doeleinden.
• Sterke Wachtwoorden: Werkgevers moeten sterke wachtwoordbeleid afdwingen voor alle werknemersaccounts en -systemen.
• Versleuteling: Gevoelige gegevens moeten zowel in rust als tijdens overdracht worden versleuteld.
• Werknemerstraining: Werkgevers moeten regelmatig trainingen geven aan werknemers over beste praktijken voor gegevensbeveiliging, inclusief bewustwording van phishing en wachtwoordhygiëne.
• Gegevensoverdrachtsovereenkomsten: Als werknemersgegevens buiten Mozambique worden overgedragen, moeten werkgevers ervoor zorgen dat ze voldoen aan de relevante regelgeving voor gegevensoverdracht.