In Marokko wordt de beëindiging van arbeidsrelaties geregeld door het Marokkaanse Arbeidswetboek (Dahir nr. 1-03-194 van 11 september 2003).

Wettige Gronden voor Ontslag

Een werkgever kan het contract van een werknemer beëindigen om economische, technologische of structurele redenen, disciplinaire redenen, of door overmacht. Disciplinaire redenen kunnen verder worden onderverdeeld in klein wangedrag, dat de werkgever schaadt maar niet ernstig genoeg is om een onmiddellijk ontslag te rechtvaardigen, en ernstig wangedrag, waaronder aanzienlijke schendingen van arbeidsverplichtingen zoals insubordinatie, diefstal of ernstige nalatigheid.

Ontslag wegens Ernstig Wangedrag

Voorbeelden van handelingen die als ernstig wangedrag worden beschouwd, zijn onder andere ongeoorloofde afwezigheid van meer dan vier dagen of acht halve dagen binnen twaalf opeenvolgende maanden, weigering om veiligheidsvoorschriften na te leven, aanvallen of ernstige beledigingen tijdens het werk, diefstal of vertrouwensbreuk, en het onthullen van bedrijfsgeheimen.

Opzegtermijnen

Tenzij het ontslag te wijten is aan ernstig wangedrag, vereist de Marokkaanse wet dat werkgevers voorafgaand aan de beëindiging een opzegtermijn in acht nemen. De opzegtermijnen variëren afhankelijk van de anciënniteit van de werknemer, variërend van 1 maand voor degenen met een anciënniteit van 6 maanden tot 1 jaar, tot 3 maanden voor degenen met een anciënniteit van 5 jaar of meer.

Ontslagvergoeding

Werknemers die om andere redenen dan ernstig wangedrag worden ontslagen, hebben recht op een ontslagvergoeding. De berekening van de ontslagvergoeding is gebaseerd op verschillende factoren, waaronder de anciënniteit en het salaris van de werknemer. Het Marokkaanse Arbeidswetboek stelt precieze formules vast voor de berekening van de ontslagvergoeding.

Belangrijke Punten om te Onthouden

De beëindiging moet formeel schriftelijk worden gecommuniceerd, met vermelding van de reden(en) voor ontslag. Werkgevers moeten de vastgestelde procedures volgen, waaronder het houden van een hoorzitting voorafgaand aan het ontslag bij disciplinaire procedures, om een eerlijk ontslagproces te waarborgen. Werknemers hebben het recht om een onterecht ontslag aan te vechten bij een arbeidsrechtbank.

Aanvullende Opmerkingen

Individuele of collectieve arbeidsovereenkomsten kunnen gunstiger voorwaarden bevatten dan de minimumnormen die zijn vastgelegd in het Arbeidswetboek. Het is altijd raadzaam om een juridisch professional te raadplegen voor specifiek advies over de beëindiging van een arbeidsrelatie in Marokko.

De Grondwet van Marokko uit 2011 staat stevig tegen discriminatie. Het bevat belangrijke anti-discriminatiebepalingen zoals Artikel 19, dat gelijkheid tussen mannen en vrouwen garandeert op het gebied van burgerlijke, politieke, economische, sociale, culturele en milieurechten en vrijheden. Artikel 23 verbiedt expliciet het aanzetten tot haat, geweld en discriminatie. Andere grondwetsartikelen beschermen fundamentele mensenrechten, het recht op werk en het recht op toegang tot openbare diensten, die de anti-discriminatieprincipes ondersteunen.

Beschermde Kenmerken

De Marokkaanse anti-discriminatiewet beschermt individuen tegen discriminatie op basis van verschillende kenmerken. Deze omvatten geslacht, gender, ras, handicap, religie, politieke affiliatie en sociale afkomst. Discriminatie op basis van het biologische geslacht van een individu, vooral bij werk en werving, is verboden. Discriminatie op basis van genderidentiteit of expressie is ook verboden. De wet beschermt tegen discriminatie op basis van ras, huidskleur of nationale afkomst. Het biedt bescherming tegen discriminatie op basis van fysieke of mentale handicap. Discriminatie op basis van religieuze overtuigingen en praktijken is verboden. De wet beschermt ook tegen discriminatie op basis van politieke overtuigingen of associaties en tegen degenen die te maken hebben met discriminatie gerelateerd aan hun familieachtergrond of sociale klasse.

Verhaalsmechanismen

Marokko biedt verschillende manieren voor slachtoffers van discriminatie om juridische stappen te ondernemen. Deze omvatten het indienen van een strafrechtelijke klacht bij het Openbaar Ministerie in gevallen van ernstige discriminatie, zoals discriminerende haatzaaiende uitlatingen of bepaalde gevallen van werkdiscriminatie. Slachtoffers kunnen ook een civiele rechtszaak aanspannen via het rechtssysteem om compensatie of schadevergoeding te eisen voor handelingen van discriminatie. Daarnaast kunnen zij een klacht indienen bij instellingen zoals de Nationale Raad voor de Mensenrechten (CNDH) of relevante ministeries, zoals het Ministerie van Justitie of het Ministerie van Sociale Ontwikkeling.

Verantwoordelijkheden van Werkgevers

Werkgevers in Marokko hebben een wettelijke verplichting om discriminatie op de werkplek te voorkomen en aan te pakken. Dit omvat het ontwikkelen en implementeren van robuuste anti-discriminatiebeleid die duidelijk de verboden discriminerende praktijken omschrijven. Ze zijn ook verantwoordelijk voor het bevorderen van een werkcultuur die diversiteit en gelijkheid omarmt. Werkgevers zijn verplicht om werknemers te trainen over anti-discriminatiewetten en om begrip van inclusie en non-discriminatie te bevorderen. Ze moeten effectieve mechanismen opzetten en bekendmaken waarmee werknemers discriminatie kunnen melden en procedures hebben om klachten snel en eerlijk te onderzoeken en aan te pakken.

In Marokko zijn normen voor arbeidsomstandigheden vastgesteld, waaronder werkuren, rustperiodes en ergonomische vereisten. Deze normen zijn uiteengezet in de Arbeidswet van 2003.

Werkuren

De standaardwerkweek in Marokko is 44 uur voor niet-agrarische sectoren en 48 uur voor de agrarische sector. Werkuren mogen niet meer dan 10 uur per dag bedragen. Overwerk is toegestaan, maar hiervoor zijn extra loonverhogingen vereist.

Rustperiodes

De Marokkaanse wet schrijft rustperiodes tijdens de werkdag voor. De specifieke duur wordt niet expliciet vermeld in de code, maar het is gebruikelijk om minimaal een uur pauze te geven. Zondagen worden doorgaans beschouwd als wekelijkse rustdagen in Marokko.

Ergonomische Vereisten

Hoewel de Marokkaanse arbeidswet geen expliciete ergonomische vereisten vermeldt, benadrukt deze wel het belang van gezondheid en veiligheid op de werkplek. Dit suggereert dat werkgevers de verantwoordelijkheid hebben om een veilige werkomgeving te bieden die het risico op musculoskeletale aandoeningen minimaliseert.

Het is echter belangrijk op te merken dat de handhaving van deze normen ongelijk kan zijn, vooral in de informele sector, die een aanzienlijk deel van de Marokkaanse beroepsbevolking uitmaakt.

Marokko geeft prioriteit aan het welzijn van werknemers door middel van een kader van gezondheids- en veiligheidsvoorschriften. Deze voorschriften beschrijven de verplichtingen van werkgevers, de rechten van werknemers en de rol van handhavingsinstanties.

Verplichtingen van Werkgevers

Het Arbeidswetboek (Dahir n° 1-03-194 van 11 september 2003) en Besluit 93-08 van 12 mei 2008 vormen de hoekstenen van de Marokkaanse wetgeving inzake arbeidsveiligheid en gezondheid (OSH). Deze documenten leggen aanzienlijke verplichtingen op aan werkgevers, waaronder:

• Risicobeoordeling en Preventie: Werkgevers moeten proactief werkplekgevaren identificeren en beoordelen, en preventieve maatregelen implementeren om risico's te minimaliseren.
• Verstrekking van Veilig Materiaal en Training: Werkgevers zijn verantwoordelijk voor het verstrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) aan werknemers en het geven van de juiste training over het gebruik ervan.
• Onderhoud van de Werkplek: Het is de plicht van de werkgever om een veilige en gezonde werkomgeving te onderhouden door regelmatig onderhoud van machines, gebouwen en ventilatiesystemen.
• Medische Monitoring: In sommige gevallen kunnen werkgevers verplicht zijn om arbeidsgezondheidsdiensten te verstrekken, inclusief medische onderzoeken.

Rechten van Werknemers

Marokkaanse werknemers hebben een fundamenteel recht op een veilige en gezonde werkomgeving, zoals beschreven in het Arbeidswetboek. Dit recht vertaalt zich in verschillende belangrijke werknemersbeschermingen, waaronder:

• Recht om Onveilig Werk te Weigeren: Werknemers hebben het recht om werk te weigeren dat zij als onveilig beschouwen of dat een gezondheidsrisico vormt.
• Toegang tot Informatie en Training: Werknemers hebben recht op informatie en training over werkplekgevaren en veiligheidsprocedures.
• Deelname aan OSH-Comités: In sommige werkplekken hebben werknemers het recht om deel te nemen aan Gezondheids- en Veiligheidscomités, die bijdragen aan de besluitvorming over werkplekveiligheid.

Handhavingsinstanties

Het Ministerie van Werkgelegenheid en Beroepsopleiding, samen met zijn Departement van Arbeid, is verantwoordelijk voor de handhaving van OSH-voorschriften. Arbeidsinspecteurs voeren werkplekinspecties uit om naleving te waarborgen en kunnen sancties opleggen aan werkgevers die de veiligheidsnormen schenden.

Hoewel het wettelijke kader bestaat, blijft consistente handhaving een uitdaging, vooral in kleinere ondernemingen van de informele sector. Het begrijpen van deze gezondheids- en veiligheidsvoorschriften stelt zowel werkgevers als werknemers in staat om een veiligere en gezondere werkomgeving in Marokko te creëren.