De Arbeidswet van Rwanda (Wet N°66/2018 van 30/08/2018) is de fundamentele wetgeving die de algemene rechten en verantwoordelijkheden van zowel werkgevers als werknemers uiteenzet. Het legt het kader vast voor veiligheid op de werkplek en verplicht werkgevers om de gezondheid, veiligheid en het welzijn van werknemers te waarborgen. Het Ministerieel Besluit n°002/2010 van 17/05/2010 bepaalt de lijst van beroepsziekten, waarin erkende beroepsziekten worden gedefinieerd waarvoor compensatie en preventieve maatregelen zijn vastgelegd.

Verplichtingen van de Werkgever

Onder de Rwandese gezondheids- en veiligheidswetten hebben werkgevers de volgende kernverplichtingen:

• Algemene Zorgplicht: Werkgevers moeten alle redelijke maatregelen nemen om de gezondheid, veiligheid en het welzijn van hun werknemers tijdens het werk te waarborgen (Art 55, Arbeidswet van Rwanda).
• Risicobeoordelingen: Regelmatig risicobeoordelingen uitvoeren om potentiële gevaren op de werkplek te identificeren en te verminderen (Art. 3, Ministerieel Besluit No003/2010).
• Veilige Werkmethoden: Ontwikkelen en implementeren van veilige werkmethoden, inclusief gedocumenteerde procedures, trainingsmateriaal en passende supervisie.
• Verstrekking van PBM: Het verstrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) aan werknemers wanneer nodig, en ervoor zorgen dat deze correct worden gebruikt (Art. 60, Arbeidswet van Rwanda).
• Informatie en Training: Werknemers duidelijke informatie, training en instructies geven over gevaren op de werkplek en veilige praktijken (Art 58, Arbeidswet van Rwanda).

Rechten van de Werknemer

Rwandese werknemers hebben de volgende belangrijke rechten binnen de gezondheids- en veiligheidswetten:

• Recht op een Veilige Werkplek: Werknemers hebben het recht om te werken in een veilige en gezonde omgeving.
• Recht op Informatie en Training: Werknemers hebben het recht om informatie, instructies en training te ontvangen over veiligheid op de werkplek en het voorkomen van gevaren.
• Recht om Onveilig Werk te Weigeren: Werknemers mogen weigeren werk uit te voeren als zij redelijke gronden hebben om te geloven dat het een ernstig en onmiddellijk risico voor hun gezondheid of veiligheid vormt.
• Recht op Deelname: Werknemers hebben het recht om deel te nemen aan gezondheids- en veiligheidskwesties via veiligheidscomités of werknemersvertegenwoordigers (Art. 73, Arbeidswet van Rwanda).

Specifieke Reguleringsgebieden

Rwandese gezondheids- en veiligheidswetten bestrijken een breed scala aan onderwerpen, waaronder:

• Chemische Veiligheid
• Elektrische Veiligheid
• Brandveiligheid
• Ergonomie
• Veiligheid van Machines
• Preventie van Geweld op de Werkplek
• Eerste Hulp
• Sanitatie en Hygiëne

Handhaving

Het Ministerie van Openbare Dienst en Arbeid (MIFOTRA) is de belangrijkste regelgevende instantie die verantwoordelijk is voor de handhaving van gezondheids- en veiligheidswetten in Rwanda.

Rwanda's arbeidsgezondheids- en veiligheidslandschap (OHS) wordt geleid door verschillende belangrijke kaders en normen. De Nationale Strategie voor Arbeidsveiligheid en Gezondheid (2019-2024) van het Ministerie van Openbare Dienst en Arbeid (MIFOTRA) is een uitgebreide strategie die de koers uitstippelt voor verbeteringen in de OHS van Rwanda. Daarnaast heeft Rwanda de kernconventie van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO) geratificeerd, die principes vaststelt voor nationale OHS-beleid, actie op bedrijfsniveau en tripartiete samenwerking voor veiligheid en gezondheid op de werkplek.

Veiligheidsnormen op de Werkplek

Veiligheidsnormen op de werkplek in Rwanda omvatten risicobeoordelingen, veilige werkmethoden, persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM), machinebeveiliging, elektrische veiligheid, brandveiligheid en noodvoorbereiding. Werkgevers zijn wettelijk verantwoordelijk voor het uitvoeren van grondige risicobeoordelingen om gevaren te identificeren en passende beheersmaatregelen te implementeren. Ze moeten ook veilige werkprocedures ontwikkelen en documenteren, PBM verstrekken en het gebruik ervan verplicht stellen waar nodig, ervoor zorgen dat bewegende delen van machines zijn beveiligd en voldoen aan elektrische veiligheidsnormen. Brandpreventiemaatregelen, evacuatieplannen en brandbestrijdingsapparatuur moeten aanwezig zijn, en er moeten plannen zijn voor het reageren op verschillende noodsituaties.

Gezondheidsnormen op de Werkplek

Gezondheidsnormen op de werkplek in Rwanda hebben betrekking op beroepsziekten, chemische veiligheid, arbeidsomstandigheden, ergonomie en mentale gezondheid op de werkplek. Rwanda onderhoudt een lijst van erkende beroepsziekten waarvoor preventieve maatregelen en compensatiemechanismen bestaan. Werkgevers moeten gevaarlijke chemicaliën veilig hanteren, opslaan en afvoeren, zorgen voor voldoende ventilatie, blootstelling aan stof en lawaai beheersen en sanitaire voorzieningen bieden. Ze worden ook aangemoedigd om problemen zoals repetitieve belasting, ongemakkelijke houdingen en handmatige handling aan te pakken door middel van training en werkplekontwerp. Hoewel niet expliciet in de regelgeving, erkent de OHS-strategie van Rwanda het groeiende belang van psychosociale risico's en het bevorderen van mentaal welzijn op de werkplek.

OHS Management Praktijken

OHS management praktijken in Rwanda omvatten OHS-commissies, training en educatie, incidentrapportage en -onderzoek, en OHS-audits. Werkplekken met een bepaald aantal werknemers kunnen verplicht zijn om gezamenlijke veiligheids- en gezondheidscommissies voor werknemers en management op te richten voor samenwerking op OHS-gebied. Regels verplichten werkgevers om doorlopende OHS-training en instructie aan werknemers te geven, met name over gevaren die specifiek zijn voor hun werk. Werkgevers moeten ook gegevens bijhouden van werkgerelateerde ongevallen, incidenten en bijna-ongevallen, en ernstige incidenten vereisen onderzoeken om de oorzaken te achterhalen en herhaling te voorkomen. Organisaties kunnen interne of externe audits uitvoeren om hun naleving van OHS-normen te beoordelen en verbeterpunten te identificeren.

Uitdagingen en Toekomstige Richtingen

Ondanks vooruitgang in OHS, staat Rwanda voor uitdagingen zoals beperkte middelen, vooral in kleinere ondernemingen, en moeilijkheden bij het handhaven van OHS-normen binnen de grote informele sector. Er is ook behoefte aan een sterkere preventiecultuur, met een verschuiving naar proactief risicobeheer en minder afhankelijkheid van reactieve maatregelen.

Werkplekinspecties spelen een cruciale rol bij het handhaven van normen voor arbeidsgezondheid en -veiligheid. In Rwanda zijn arbeidsinspecteurs van het Ministerie van Openbare Dienst en Arbeid (MIFOTRA) belast met het uitvoeren van deze inspecties. Hun belangrijkste doelen zijn het verifiëren van naleving van de regelgeving, het identificeren van potentiële gevaren, het voorlichten van werkgevers en werknemers over veiligheidseisen, en het afdwingen van corrigerende maatregelen indien nodig.

Inspectiecriteria

Tijdens werkplekinspecties evalueren arbeidsinspecteurs een verscheidenheid aan factoren. Deze omvatten risicobeoordelingen, fysieke werkplekcondities, de staat van machines en apparatuur, omgang met gevaarlijke stoffen, gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen, brandveiligheid en noodprocedures, ongevallen- en incidentenregistraties, en bewijs van veiligheidstraining voor werknemers.

Inspectiefrequentie

De frequentie van werkplekinspecties in Rwanda is niet strikt gedefinieerd. Factoren zoals de industriesector, de grootte van de werkplek, en meldingen van overtredingen of gevaarlijke omstandigheden kunnen de frequentie van inspecties beïnvloeden.

Inspectieprocedures

Inspectieprocedures omvatten doorgaans een kennisgeving, een rondgang door de werkplek, interviews met werknemers en management, en een rapport met de bevindingen. Hoewel routinematige inspecties onaangekondigd kunnen zijn, geven inspecteurs over het algemeen kennisgeving voor complexere beoordelingen.

Opvolgacties

Als er tijdens een inspectie overtredingen worden geconstateerd, kunnen inspecteurs verbeteringsberichten uitgeven, boetes of andere straffen opleggen, of ernstige overtredingen zelfs voor de rechtbank vervolgen. In extreme gevallen kunnen inspecteurs de tijdelijke sluiting van een werkplek of specifieke operaties bevelen.

Verbetering van Werkplekinspecties in Rwanda

Rwanda zet zich in voor het versterken van zijn inspectiesystemen. Dit omvat het vergroten van de capaciteit van inspecteurs, het uitbreiden van de inspectiedienst, en het gebruik van gegevens over werkplekrisico's en eerdere incidenten om inspecties effectiever te richten.

Werkplekongelukken in Rwanda moeten tijdig worden gemeld, in overeenstemming met de wettelijke vereisten van het land. Werkgevers zijn verplicht om binnen vier dagen na een ernstig ongeval of beroepsziekte de arbeidsinspecteurs op de hoogte te stellen. Dit omvat sterfgevallen, verwondingen die leiden tot ziekenhuisopname of verloren werktijd, en gevaarlijke voorvallen (bijna-ongelukken) met potentieel voor ernstige schade. Hoewel er mogelijk een officieel formulier is, kunnen werkgevers vaak hun regionale arbeidsinspecteur telefonisch, via e-mail of door een persoonlijk bezoek op de hoogte stellen. Werkgevers moeten ook interne registraties bijhouden van alle werkgerelateerde ongevallen, incidenten en beroepsziekten.

Ongevallenonderzoek

Onderzoeken naar werkplekongelukken zijn bedoeld om de oorzaken te achterhalen en toekomstige soortgelijke incidenten te voorkomen. De werkgever is primair verantwoordelijk voor het uitvoeren van ongevallenonderzoeken, waarbij veiligheidscommissies of werknemersvertegenwoordigers mogelijk betrokken zijn. Arbeidsinspecteurs kunnen hun eigen onderzoeken uitvoeren, vooral in gevallen van ernstige ongevallen of sterfgevallen. Het onderzoek richt zich op de directe gebeurtenissen die tot het ongeval hebben geleid, onderliggende omstandigheden, uitrustingsfouten of procedurele zwakheden, en het gebrek aan veiligheidsmaatregelen of werknemersopleiding die hebben bijgedragen aan het incident. Grondige documentatie van het onderzoeksproces, de bevindingen en aanbevelingen is cruciaal voor opvolging en preventie.

Schadeclaims

Het sociale zekerheidsstelsel van Rwanda biedt een mechanisme voor compensatie aan werknemers die werkgerelateerde verwondingen of ziekten oplopen. De Rwanda Social Security Board (RSSB) beheert de verzekering voor beroepsrisico's, waarvoor werkgevers bijdragen betalen. Werknemers die onder de sociale zekerheid vallen, komen over het algemeen in aanmerking voor compensatie-uitkeringen als de verwonding of ziekte voortkomt uit hun werk. Compensatie kan medische kosten, tijdelijke arbeidsongeschiktheidsuitkeringen (loonvervanging), permanente arbeidsongeschiktheidsuitkeringen en nabestaandenuitkeringen in geval van overlijden omvatten. Werknemers of hun vertegenwoordigers starten meestal een claim bij RSSB, waarbij ondersteunende documentatie zoals medische rapporten en werkgeversverklaringen wordt verstrekt.

Aanvullende Overwegingen

Er kunnen tijdslimieten zijn voor werknemers om schadeclaims in te dienen, en het is raadzaam om contact op te nemen met RSSB voor specifieke procedures. Er bestaan mechanismen voor geschillen over schadeclaims. Naast rapportage en compensatie legt de strategie van Rwanda de nadruk op het voorkomen van werkplekongelukken door proactief risicobeheer en een sterke veiligheidscultuur.