In Guinee-Bissau erkent het arbeidsrechtelijk kader voornamelijk twee soorten arbeidsovereenkomsten: contracten voor onbepaalde tijd en contracten voor bepaalde tijd.

Contracten voor onbepaalde tijd

Contracten voor onbepaalde tijd, ook wel "vaste contracten" genoemd, specificeren geen einddatum voor de arbeidsovereenkomst. Hoewel deze contracten mondeling kunnen worden aangegaan, wordt sterk aanbevolen om een schriftelijk document op te stellen waarin de voorwaarden en condities worden uiteengezet om duidelijkheid en afdwingbaarheid te waarborgen.

Contracten voor bepaalde tijd

Contracten voor bepaalde tijd daarentegen bepalen een vooraf vastgestelde periode voor de arbeidsovereenkomst. Volgens de wet van Guinee-Bissau zijn contracten voor bepaalde tijd beperkt tot een maximale duur van twee jaar. Als de arbeidsrelatie deze periode overschrijdt, wordt het contract automatisch omgezet in een contract voor onbepaalde tijd.

Ongeacht het type arbeidsovereenkomst moeten alle contracten in Guinee-Bissau voldoen aan specifieke wettelijke vereisten. De overeenkomst moet schriftelijk worden vastgelegd. Het moet worden opgesteld in de officiële taal van Guinee-Bissau, namelijk Portugees, en gebruik maken van de lokale valuta, de West-Afrikaanse CFA-frank. De overeenkomst moet ook duidelijk belangrijke details vermelden, zoals salaris/compensatie en voordelenpakketten.

Arbeidsovereenkomsten in Guinee-Bissau moeten duidelijk de rechten en verplichtingen van zowel de werkgever als de werknemer definiëren. Verschillende belangrijke voorschriften en codes informeren deze overeenkomsten.

Identificatie en Start van Werkgelegenheid

De overeenkomst moet de werkgever en de werknemer duidelijk identificeren. Het moet ook de officiële startdatum van de tewerkstelling specificeren, evenals de functietitel van de werknemer en een korte beschrijving van hun taken.

Beloning en Voordelen

De overeenkomst moet het bruto salarisbedrag, de betalingsfrequentie (bijv. maandelijks) en eventuele toepasselijke toeslagen (huisvesting, vervoer, enz.) beschrijven. Het moet ook eventuele aangeboden voordelen detailleren, zoals ziektekostenverzekering, betaald verlof (jaarlijks, ziekteverlof, enz.) en sociale zekerheidsbijdragen.

Werkuren en -omstandigheden

De overeenkomst moet de standaardwerkweek definiëren (inclusief aantal uren per dag en dagen per week) en eventuele overwerkregelingen en compensatie. Het moet ook het recht op jaarlijks betaald verlof en eventueel ziekteverlof of andere soorten verlof die door de werkgever worden aangeboden, specificeren.

Beëindiging

De overeenkomst moet de gronden voor beëindiging door beide partijen vaststellen, inclusief opzegtermijnen en vereiste compensatie in geval van onrechtmatige beëindiging.

Geschillenbeslechting

De overeenkomst moet de juridische jurisdictie aangeven die de interpretatie en handhaving van de overeenkomst regelt. Het moet ook het proces voor het oplossen van eventuele geschillen die voortvloeien uit de overeenkomst beschrijven, zoals door middel van onderhandeling of bemiddeling.

De overeenkomst moet worden opgesteld in een taal die door beide partijen wordt begrepen (meestal Portugees of Frans). Het moet ook naleving van alle relevante arbeidswetten en -voorschriften van Guinee-Bissau waarborgen.

Proeftijdperiodes zijn een standaard onderdeel van arbeidsovereenkomsten in Guinee-Bissau. Ze bieden werkgevers de mogelijkheid om de geschiktheid van een werknemer voor een functie te evalueren, terwijl nieuwe medewerkers kunnen beoordelen of de baan geschikt voor hen is.

Verplichte en Onderhandelbare Proeftijdperiodes

In Guinee-Bissau is een proeftijd verplicht voor alle nieuwe medewerkers. De duur van deze periode is naar goeddunken van de werkgever, binnen wettelijke grenzen, maar kan tijdens het aanwervingsproces tussen beide partijen worden onderhandeld.

Typische Duur van Proeftijdperiodes

De standaard proeftijd in Guinee-Bissau varieert doorgaans van één tot drie maanden. Er is echter ruimte voor flexibiliteit, afhankelijk van de overeenkomst tussen de werkgever en de werknemer.

Verlenging van de Proeftijd

In bepaalde omstandigheden kunnen werkgevers de proeftijd verlengen tot voorbij de standaard drie maanden. Dit geldt met name voor zeer complexe functies, waarbij de proeftijd kan worden verlengd tot maximaal zes maanden.

Beëindiging Tijdens de Proeftijd

Tijdens de proeftijd hebben zowel werkgevers als werknemers meer vrijheid om de arbeidsovereenkomst te beëindigen. In tegenstelling tot na de proeftijd, is er tijdens deze periode geen verplichting om een opzegtermijn in acht te nemen bij beëindiging.

In Guinea-Bissau kunnen arbeidsovereenkomsten vertrouwelijkheids- en concurrentiebedingen bevatten om de legitieme zakelijke belangen van een werkgever te beschermen. De wet in Guinea-Bissau zorgt echter voor een evenwicht tussen deze bescherming en het recht van de werknemer om te werken.

Vertrouwelijkheidsbedingen

Vertrouwelijkheidsbedingen voorkomen dat werknemers vertrouwelijke informatie van de werkgever aan derden onthullen. Deze informatie kan handelsgeheimen, klantenlijsten en technische processen omvatten.

• Juridische Basis: De Arbeidscode van Guinea-Bissau vermeldt vertrouwelijkheidsbedingen niet expliciet. Het algemene principe van goede trouw, vastgelegd in Artikel 34, is echter van toepassing op alle arbeidsovereenkomsten. Dit principe impliceert een loyaliteitsplicht van de werknemer, die de bescherming van vertrouwelijke informatie kan omvatten.

• Reikwijdte en Beperkingen: De reikwijdte van vertrouwelijke informatie moet expliciet worden gedefinieerd in de arbeidsovereenkomst. De Guinese wet kan te brede beperkingen als niet afdwingbaar beschouwen.

Concurrentiebedingen

Concurrentiebedingen beperken de mogelijkheid van een werknemer om voor een concurrent te werken of een concurrerend bedrijf op te richten na het verlaten van het bedrijf.

• Juridische Basis: Net als vertrouwelijkheidsbedingen is er geen specifieke wetgeving die concurrentiebedingen regelt in Guinea-Bissau. Artikel 35 van de Arbeidscode verbiedt werkgevers echter om beperkingen op te leggen die het recht van een werknemer om te werken "onrechtvaardig beperken".

• Afdwingbaarheid: Concurrentiebedingen worden over het algemeen niet gunstig beoordeeld in Guinea-Bissau. Rechtbanken zullen dergelijke bedingen waarschijnlijk alleen handhaven als ze redelijk worden geacht in termen van:

  • Duur: De beperkte periode moet beperkt en proportioneel zijn aan de legitieme belangen die worden beschermd (bijv. bescherming van zeer gespecialiseerde kennis).
  • Reikwijdte: De geografische en sectorale beperkingen moeten nauwkeurig zijn afgestemd op de rol van de werknemer en de bedrijfsactiviteiten van de werkgever.