Arbeidsbelastingen in Zuid-Afrika

South-Afrika voert een progressief belastingsysteem waarbij individuen en bedrijven belasting betalen over hun inkomen. Voor werkgevers houdt dit in dat zij verschillende loonbelasting en inhoudingen op inkomstenbelasting van werknemerssalarissen beheren namens de South African Revenue Service (SARS). Het begrijpen van deze verplichtingen is cruciaal voor naleving en een soepele bedrijfsvoering binnen het land.

De belangrijkste loonbelastingen en inhoudingsmechanismen omvatten Pay As You Earn (PAYE) voor inkomstenbelasting, bijdragen aan het Unemployment Insurance Fund (UIF) en de Skills Development Levy (SDL). Werkgevers zijn verantwoordelijk voor het berekenen, inhouden en afdragen van deze bedragen aan SARS op regelmatige basis, met accurate administratie en tijdige rapportage.

Verplichtingen van werkgevers op het gebied van sociale zekerheid en loontaksen

Werkgevers in South-Afrika moeten bijdragen aan specifieke sociale zekerheids- en loonfondsen op basis van de beloning van hun werknemers. De belangrijkste bijdragen zijn voor het Unemployment Insurance Fund (UIF) en de Skills Development Levy (SDL).

Unemployment Insurance Fund (UIF)

UIF biedt korte termijn hulp aan werknemers wanneer ze werkloos worden of niet kunnen werken door ziekte, moederschaps- of adoptieverlof. Zowel de werkgever als de werknemer dragen bij aan het fonds.

Inbrengpercentage: De totale bijdrage bedraagt 2% van het brutoloon van de werknemer, onderworpen aan een maandelijkse plafond.
Verdeling: De werkgever betaalt 1% en de werknemer betaalt 1%.
Plafond: Het maandelijkse loonplafond voor bijdragen wordt periodiek aangepast. Voor het belastingjaar dat eindigt in februari 2024 (vaak gebruikt als basis voor het komende jaar totdat nieuwe tarieven worden aangekondigd), was het plafond R17.711,58 per maand. Dit betekent dat de maximale maandelijkse bijdrage per werknemer R177,12 van de werkgever en R177,12 van de werknemer bedraagt, in totaal R354,24.
Berekening: Bijdrage = (Bruto Maandelijks Loon of Plafond, afhankelijk van wat lager is) * 2%.

Skills Development Levy (SDL)

SDL is een heffing die wordt opgelegd om leren en ontwikkeling in Zuid-Afrika te stimuleren en wordt gebruikt om opleidingsinitiatieven te financieren.

Inbrengpercentage: Het tarief is 1% van de totale werknemerbeloning.
Wie betaalt: Deze bijdrage wordt doorgaans volledig door de werkgever gedragen.
Vrijstellingen: Werkgevers met een jaarlijkse loonsom onder een bepaalde drempel (bijvoorbeeld R500.000 voor het belastingjaar dat eindigt in februari 2024) zijn vrijgesteld van het betalen van SDL. Overheidswerkgevers en bepaalde publieke entiteiten zijn eveneens vrijgesteld.
Berekening: Bijdrage = Totale werknemerbeloning * 1%.

Inhoudingsvereisten voor inkomstenbelasting

Werkgevers zijn wettelijk verplicht om inkomstenbelasting in te houden op de salarissen en lonen van hun werknemers via het Pay As You Earn (PAYE) systeem. Deze ingehouden belasting wordt vervolgens maandelijks betaald aan SARS.

Pay As You Earn (PAYE)

PAYE wordt berekend op basis van het belastbaar inkomen van de werknemer, dat salaris, lonen, bonussen, toeslagen en de waarde van bepaalde fringe benefits omvat, verminderd met toelaatbare aftrekken. De belasting wordt berekend aan de hand van progressieve belastingtarieven en aangepast met respectievelijke belastingkortingen.

Belastingtarieven en -schijven (Op basis van belastingjaar eindigend in februari 2024, onderhevig aan wijzigingen voor 2025)

Individuele inkomstenbelastingtarieven zijn gestructureerd in schijven, waarbij hogere inkomens in hogere schijven belast worden. Jaarlijkse belastingkortingen verminderen het bedrag aan belasting dat betaald moet worden.

Belastbaar Inkomen (R)	Belastingtarief (%)
0 - 237.100	18
237.101 - 370.500	26
370.501 - 512.800	31
512.801 - 673.000	36
673.001 - 857.900	39
857.901 - 1.817.000	41
1.817.001 en meer	45

Belastingkortingen (Op basis van belastingjaar eindigend in februari 2024, onderhevig aan wijzigingen voor 2025)

Kortingen worden afgetrokken van de berekende belastingplicht.

Primaire korting: Van toepassing op alle belastingplichtigen. (bijvoorbeeld R17.235)
Secundaire korting: Van toepassing op belastingplichtigen van 65 jaar en ouder. (bijvoorbeeld R9.444)
Tertiaire korting: Van toepassing op belastingplichtigen van 75 jaar en ouder. (bijvoorbeeld R3.145)

PAYE Berekening

Werkgevers gebruiken belastingrichtlijnen of belastingtabellen van SARS om het juiste bedrag aan PAYE in te houden op basis van het geprojecteerde jaarlijkse belastbare inkomen van de werknemer, rekening houdend met de relevante belastingschijven en kortingen. De berekening wordt meestal maandelijks of wekelijks uitgevoerd, afhankelijk van de loonbetalingsfrequentie.

Looninhoudingen en vrijstellingen voor werknemers

Werknemers kunnen profiteren van bepaalde belastingaftrekken en vrijstellingen die hun belastbaar inkomen verlagen, waardoor hun PAYE-verplichting afneemt.

Toelaatbare aftrekken

Veel voorkomende aftrekken zijn:

Pensioenfondsbijdragen: Aftrekbaar zijn bijdragen aan goedgekeurde pensioen-, provisie- en pensioenannuïteitsfondsen, onderhevig aan limieten. De aftrek is beperkt tot 27,5% van het grotere van belastbaar inkomen (exclusief pensioenfonds-lumpsums en ontslagvergoedingen) of salaris, tot een maximum per jaar (bijvoorbeeld R350.000 voor het belastingjaar eindigend in februari 2024).
Zorgverzekeringsbijdragen: Bijdragen door de werknemer aan een geregistreerd medisch fonds komen in aanmerking voor een maandelijks belastingkrediet, geen aftrek van het belastbaar inkomen. De waarde van het krediet hangt af van het aantal begunstigden.
Donaties: Doneer aan goedgekeurde Public Benefit Organisations (PBO's) zijn aftrekbaar, beperkt tot 10% van het belastbaar inkomen vóór de aftrek van donaties.

Belastingbare toeslagen en fringe benefits

Bepaalde toeslagen (bijvoorbeeld reiskostenvergoeding, dagelijkse kostenvergoeding) en fringe benefits (zoals bedrijfswagen, huisvestingsvergoeding) worden beschouwd als onderdeel van het belastbaar inkomen van de werknemer en moeten worden opgenomen in de PAYE-berekening, hoewel specifieke regels en mogelijke aftrekken op sommige van toepassing kunnen zijn.

Naleving en rapportagedeadlines

Werkgevers hebben strikte deadlines voor het afdragen van ingehouden belastingen en het indienen van reconciliation-rapportages bij SARS.

Maandelijkse rapportages (EMP201)

Werkgevers moeten elke maand een Employer Declaration (EMP201) indienen bij SARS, waarin het totaal aan PAYE, SDL en UIF ingehouden en afgedragen bedragen voor alle werknemers worden vermeld.
Betaling van deze bedragen moet vergezeld gaan van de EMP201 indiening.
Deadline: De EMP201 en betaling moeten uiterlijk op de 7e van de volgende maand worden ingediend, of op de laatste werkdag voor de 7e als die op een weekend of feestdag valt.

Halfjaarlijkse reconciliation (EMP501)

Werkgevers moeten twee keer per jaar een Employer Reconciliation Declaration (EMP501) indienen. Dit rapport stemt de maandelijkse EMP201-rapportages af met het totale PAYE, SDL en UIF dat is betaald en de uitgegeven belastingcertificaten (IRP5/IT3(a)) aan werknemers.
Inzendtermijnen:
- Interimperiode: 1 maart tot 31 augustus. De EMP501 en relevante IRP5/IT3(a)-certificaten moeten eind oktober worden ingediend.
- Jaarperiode: 1 maart tot 28/29 februari. De EMP501 en alle IRP5/IT3(a)-certificaten voor het volledige belastingjaar moeten eind mei worden ingediend.

Belastingcertificaten voor werknemers (IRP5/IT3(a))

Werkgevers moeten voor elke werknemer een IRP5-certificaat uitreiken met details over hun vergoeding, inhoudingen en het totaal aan PAYE, SDL en UIF dat is ingehouden of afgedragen tijdens het belastingjaar. In specifieke gevallen wordt een IT3(a) uitgegeven wanneer PAYE niet is afgetrokken.
Deze certificaten zijn cruciaal voor werknemers bij het indienen van hun jaarlijkse inkomstenbelastingaangifte.
IRP5/IT3(a)-gegevens worden als onderdeel van het EMP501-reconciliatieproces ingediend bij SARS.

Specifieke belastingoverwegingen voor buitenlandse werknemers en bedrijven

Het in dienst nemen van buitenlandse werknemers of opereren als een buitenlands bedrijf in Zuid-Afrika brengt extra belastingcomplexiteiten met zich mee.

Belastingresidentie

De belastingverplichtingen van een persoon in Zuid-Afrika hangen af van hun belastingresidentiestatus. Residents worden doorgaans belast over hun wereldwijde inkomen, terwijl niet-residents alleen belast worden over inkomen dat in Zuid-Afrika is verkregen.
Residentie wordt bepaald door de "gewoonlijke verblijfplaats" test of de "fysieke aanwezigheid" test.
Werkgevers moeten de belastingresidentie van buitenlandse werknemers correct bepalen om de juiste PAYE-regels toe te passen.

Double Tax Agreements (DTAs)

Zuid-Afrika heeft Double Tax Agreements met talloze landen. Deze overeenkomsten voorkomen dubbele belasting op inkomen en kunnen beïnvloeden hoe buitenlandse werknemers worden belast, afhankelijk van hun herkomstland en de voorwaarden van de betreffende DTA.
DTAs kunnen de PAYE-verplichtingen beïnvloeden, mogelijk vrijstelling geven van bepaalde inkomsten of belastingverlichting bieden.

Belasting voor niet-resident-werkgevers

Buitenlandse bedrijven die personen in Zuid-Afrika in dienst nemen, kunnen worden beschouwd als werkgevers voor Zuid-Afrikaanse belastingdoeleinden, zelfs als ze geen geregistreerde vestiging of vaste inrichting hebben.
Dergelijke niet-residente werkgevers moeten nog steeds registreren bij SARS, PAYE, SDL en UIF inhouden en voldoen aan alle rapportageverplichtingen, tenzij een vrijstelling van toepassing is, vaak gerelateerd aan de duur van het verblijf van de werknemer in Zuid-Afrika en de voorwaarden van een DTA.
Het inschakelen van een Employer of Record kan de naleving voor buitenlandse bedrijven vereenvoudigen door op te treden als de juridische werkgever in Zuid-Afrika, en alle payroll, belasting- en arbeidsrechtelijke verplichtingen af te handelen.