De gezondheids- en veiligheidswetgeving van Somalië bevindt zich nog in de ontwikkelingsfase en kampt met uitdagingen door de aanhoudende regionale instabiliteit. De belangrijkste elementen en wetten die de gezondheids- en veiligheidsvoorschriften van het land beïnvloeden, omvatten het Arbeidswetboek (Wet nr. 31 van 2004: Wet op de particuliere sector), dat de primaire wetgeving is die veiligheid en gezondheid behandelt. Andere relevante wetgeving omvat milieuwetten en volksgezondheidswetten, die bepalingen kunnen bevatten met betrekking tot gezondheid en veiligheid op de werkplek.

Kernbepalingen van de Somalische Gezondheids- en Veiligheidswetten

Werkgevers in Somalië hebben een belangrijke plicht om de veiligheid en gezondheid van werknemers te waarborgen. Dit omvat het bieden van een veilige werkomgeving, het verstrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) indien nodig, het geven van training over veilige werkmethoden, het implementeren van maatregelen om ongevallen en ziekten te voorkomen en het monitoren van de werkplek op gevaren. Werknemers hebben het recht om in een veilige en gezonde omgeving te werken, gevaarlijk werk te weigeren, onveilige omstandigheden te melden en informatie en training te ontvangen. Ze hebben ook de verantwoordelijkheid om veiligheidsrichtlijnen te volgen en PBM te gebruiken.

Regelgevende Instanties

Het Ministerie van Arbeid en Sociale Zaken (MoLSA) is de primaire instantie die verantwoordelijk is voor het toezicht op de implementatie en handhaving van arbeidswetten, inclusief die met betrekking tot veiligheid en gezondheid. MoLSA heeft een speciaal Departement voor Arbeidsveiligheid en Gezondheid. Afhankelijk van de sector kunnen andere ministeries een rol spelen in de regulering van veiligheid en gezondheid, zoals het Ministerie van Volksgezondheid en het Ministerie van Milieu.

Uitdagingen bij de Implementatie

Somalië staat voor verschillende uitdagingen bij het effectief implementeren van gezondheids- en veiligheidswetten. Deze omvatten beperkte middelen en capaciteit binnen de overheid en regelgevende instanties, een aanzienlijk deel van de Somalische economie dat informeel is, en aanhoudende instabiliteit en conflicten in delen van het land.

Ontwikkelingen en Toekomstperspectief

De Somalische regering doet inspanningen om het kader voor veiligheid en gezondheid te verbeteren met steun van organisaties zoals de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO). Prioriteiten zijn onder meer het ontwikkelen van een Nationaal Veiligheids- en Gezondheidsbeleid en specifieke wetgeving voor veiligheid en gezondheid, het versterken van de handhavingscapaciteiten en het lanceren van bewustmakingscampagnes gericht op werkgevers en werknemers over veiligheids- en gezondheidsrechten en -verantwoordelijkheden.

Normen voor arbeidsveiligheid en gezondheid (OSH) in Somalië zijn niet uitgebreid of gecodificeerd. Richtlijnen worden verstrekt door de Arbeidswet (Wet nr. 31 van 2004: Wet op de particuliere sector) en andere sectorspecifieke regelgeving. Internationale normen worden ook steeds vaker geraadpleegd voor best practices.

Gevaren op de Werkplek

Veelvoorkomende gevaren op de werkplek in Somalië omvatten fysieke gevaren (lawaai, hitte, slechte verlichting, besloten ruimtes), chemische gevaren (blootstelling aan gevaarlijke stoffen), biologische gevaren (infectieziekten, gevaren gerelateerd aan dieren), ergonomische gevaren (repetitieve belasting, slechte houding) en psychosociale gevaren (stress, geweld, intimidatie).

Preventie- en Beheersmaatregelen

Preventie- en beheersmaatregelen omvatten risicobeoordeling, waarbij werkgevers verplicht zijn om gevaren op de werkplek te identificeren en te beoordelen. Technische beheersmaatregelen omvatten het aanpassen van de werkplek om gevaren te elimineren of te verminderen. Administratieve beheersmaatregelen implementeren werkprocedures, training en roosters om blootstelling te minimaliseren. Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) worden verstrekt en het gebruik ervan wordt gewaarborgd wanneer andere maatregelen onvoldoende zijn.

Specifieke Aandachtsgebieden

Hoogrisicosectoren in Somalië omvatten de bouw, met valgevaar, elektrische risico's en blootstelling aan stof en lawaai als belangrijke zorgen. In de landbouw zijn blootstelling aan pesticiden, gevaren gerelateerd aan dieren en risico's verbonden aan machines belangrijke kwesties. De gezondheidszorgsector kampt met uitdagingen zoals blootstelling aan infectieziekten, prikaccidenten en lange werktijden. Regulering in de informele sector is buitengewoon moeilijk, waarbij werknemers vaak worden geconfronteerd met een breed scala aan gevaren met minimale bescherming.

De Rol van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO)

De IAO speelt een cruciale rol bij het ondersteunen van de ontwikkeling van OSH in Somalië. Ze bieden technische bijstand en helpen Somalië bij het opbouwen van een OSH-kader. Ze bieden ook capaciteitsopbouw, waarbij ze overheidsfunctionarissen, werkgevers en werknemers trainen in OSH-principes. Daarnaast voeren ze bewustwordingscampagnes, waarbij ze begrip van OSH-rechten en -verantwoordelijkheden bevorderen.

Verbetering van OSH in Somalië

Om betere arbeidsveiligheid en gezondheid in Somalië te bereiken, is het noodzakelijk om de wetgeving te versterken door een specifieke OSH-wet en gedetailleerde normen te ontwikkelen. Versterkte handhaving is ook nodig, door de capaciteit van arbeidsinspecties en handhavingsmechanismen op te bouwen. Betrokkenheid van werkgevers en werknemers is cruciaal, waarbij een cultuur van veiligheid en gedeelde verantwoordelijkheid wordt bevorderd door middel van educatie en training. Een focus op de bescherming van kwetsbare groepen, zoals die in de informele sector en hoogrisico-industrieën, is ook belangrijk.

Werkplekinspecties spelen een cruciale rol bij het handhaven van een veilige en gezonde werkomgeving. Ze helpen bij het identificeren van potentiële risico's en gevaren, verifiëren de naleving van veiligheidsnormen, moedigen proactieve veiligheidsmaatregelen aan en verzamelen gegevens over de werkomstandigheden.

Belangrijke Functies van Werkplekinspecties

• Gevarenidentificatie: Inspecteurs identificeren proactief potentiële risico's en gevaren op de werkplek.
• Nalevingsverificatie: Inspecties verifiëren of werkplekken voldoen aan veiligheids- en gezondheidsvoorschriften en andere relevante regelgeving.
• Afschrikking: De mogelijkheid van inspecties moedigt werkgevers aan om proactief prioriteit te geven aan veiligheid en gezondheid.
• Gegevensverzameling: Inspecties verzamelen gegevens over werkomstandigheden en trends.

Inspectieprocedures

Het inspectieproces omvat doorgaans planning en planning, kennisgeving, inspectie ter plaatse, een afsluitende vergadering en een formeel rapport met aanbevelingen voor corrigerende maatregelen.

1. Planning en Planning: Arbeidsinspecteurs bepalen welke werkplekken geïnspecteerd moeten worden, waarbij vaak prioriteit wordt gegeven aan hoogrisico-industrieën of die met bekende klachten.
2. Kennisgeving: Werkgevers kunnen al dan niet vooraf op de hoogte worden gesteld van een inspectie, afhankelijk van de aard en het doel.
3. Inspectie ter Plaatse:
   • Openingsvergadering met de werkgever of vertegenwoordiger.
   • Rondgang door de faciliteit, waarbij werkprocessen, apparatuur en omstandigheden worden geobserveerd.
   • Interviews met werknemers en beoordeling van documenten.
4. Afsluitende Vergadering: De inspecteur vat de bevindingen samen en bespreekt overtredingen of potentiële gevaren.
5. Rapport en Aanbevelingen: De inspecteur stelt een formeel rapport op met bevindingen en aanbevelingen voor corrigerende maatregelen.

Inspectiecriteria

Tijdens een beoordeling houden inspecteurs doorgaans rekening met de fysieke werkplek, apparatuur en machines, gevaarlijke stoffen, ergonomie, persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) en systemen voor arbeidsveiligheid en gezondheid (OSH).

Inspectiefrequentie

De frequentie van werkplekinspecties wordt vaak beperkt door middelen. Idealiter zouden hoogrisicowerkplekken vaker geïnspecteerd moeten worden.

Opvolgacties

Na een inspectie kunnen opvolgacties bestaan uit handhavingsbevelen, boetes, herinspecties en technische ondersteuning. Inspecteurs kunnen bevelen uitvaardigen die werkgevers verplichten om binnen een bepaalde termijn overtredingen aan te pakken, en de Arbeidswetgeving beschrijft mogelijke boetes voor niet-naleving. Inspecteurs kunnen ook vervolgbezoeken afleggen om te verifiëren of corrigerende maatregelen zijn genomen en om werkgevers begeleiding en advies te geven over hoe ze aan de voorschriften kunnen voldoen.

Werkgevers in Somalië zijn volgens de Arbeidswet (Wet nr. 31 van 2004: Particuliere Sector) verplicht om het Ministerie van Arbeid en Sociale Zaken (MoLSA) op de hoogte te stellen van ernstige ongevallen, beroepsziekten en sterfgevallen op de werkplek. De specifieke procedures en termijnen voor melding worden meestal uiteengezet in voorschriften die door MoLSA zijn uitgevaardigd. Doorgaans melden werkgevers ongevallen aan de relevante arbeidsinspectie of het MoLSA-kantoor, waarbij ze details van het incident, de aard van de verwondingen en de getroffen werknemer(s) verstrekken.

Onderzoeksprocessen

Somalië heeft geen goed gedefinieerd, gestandaardiseerd systeem voor ongevalsonderzoek. De werkgever is echter primair verantwoordelijk voor het onderzoeken van ongevallen die zich op hun werkplek voordoen, vooral die welke ernstige schade veroorzaken. De onderzoeken zijn bedoeld om de oorzaken van het ongeval (onveilige omstandigheden, handelingen of procedures) te achterhalen en maatregelen te identificeren om soortgelijke incidenten in de toekomst te voorkomen. Arbeidsinspecteurs van MoLSA kunnen betrokken raken bij het onderzoeken van ernstige ongevallen of sterfgevallen om te bepalen of er sprake was van overtredingen van de OSH-voorschriften. Werknemers of hun vertegenwoordigers hebben het recht om geïnformeerd te worden over ongevalsonderzoeken, hoewel hun formele deelname aan het proces beperkt kan zijn.

Schadeclaims

Somalië heeft geen uitgebreid werknemersverzekeringssysteem. De Arbeidswet bepaalt dat een werkgever aansprakelijk kan zijn voor schadevergoeding als een werknemer letsel of ziekte oploopt door zijn werk. De hoogte van de schadevergoeding bij bedrijfsongevallen wordt doorgaans bepaald door onderhandelingen tussen de werkgever en de werknemer of hun familie. Geschillen kunnen voor de rechtbank worden gebracht. Informele arbeidsregelingen en zwakke handhavingsmechanismen resulteren er echter vaak in dat werknemers geen adequate compensatie ontvangen voor werkgerelateerde verwondingen of ziekten.