De beëindiging van arbeidsovereenkomsten in Letland wordt geregeld door de Arbeidswet. Een werkgever in Letland mag een arbeidsovereenkomst alleen beëindigen als hij daarvoor geldige redenen heeft. Deze redenen kunnen worden onderverdeeld in drie hoofdcategorieën: gedrag van de werknemer, capaciteiten van de werknemer en economische of operationele redenen.

Wettige Redenen voor Ontslag

Onder gedrag van de werknemer vallen redenen voor ontslag zoals een significante schending van de arbeidsovereenkomst of interne werkvoorschriften, illegale handelingen waardoor de werkgever het vertrouwen in de werknemer verliest, handelingen die tegen morele principes ingaan en voortzetting van de arbeid onhoudbaar maken, en werken onder invloed van alcohol, narcotica of giftige stoffen.

Wat betreft de capaciteiten van de werknemer, kunnen gebrek aan kwalificaties of competentie om de taken uit te voeren en langdurige ongeschiktheid door gezondheidsbeperkingen redenen voor ontslag zijn.

Economische of operationele redenen zoals ontslag vanwege inkrimping, herstructurering of technologische veranderingen kunnen ook leiden tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst.

Opzegtermijnen

De minimale opzegtermijn die wettelijk is voorgeschreven, is één maand. Deze kan worden verlengd door de arbeidsovereenkomst of een collectieve arbeidsovereenkomst. In gevallen van ernstig wangedrag door de werknemer, kan de werkgever het recht hebben om het contract onmiddellijk te beëindigen.

Ontslagvergoeding

In Letland kan ontslagvergoeding verplicht zijn onder bepaalde omstandigheden. Als de beëindiging te wijten is aan ontslag of operationele redenen, is de hoogte van de ontslagvergoeding gebaseerd op de duur van het dienstverband van de werknemer bij de werkgever. Als de beëindiging onrechtmatig wordt bevonden, kan de werknemer recht hebben op een schadevergoeding, inclusief ontslagvergoeding.

Belangrijke Overwegingen

Werkgevers kunnen de arbeidsovereenkomsten van vakbondsleden niet beëindigen voor meer dan zes maanden zonder voorafgaande toestemming van de betreffende vakbond. Werknemers kunnen de beëindiging van hun arbeidsovereenkomst aanvechten bij de rechtbank.

In Letland beschermen anti-discriminatiewetten individuen tegen discriminatie op basis van verschillende kenmerken. Deze omvatten ras en etnische afkomst, nationaliteit, taal, geslacht, leeftijd, handicap, gezondheidstoestand, religieuze overtuigingen, politieke overtuiging, seksuele geaardheid en genderidentiteit.

Beschermde Kenmerken

Ras en Etnische Afkomst: Dit is verboden onder de Grondwet van de Republiek Letland en de Wet op de Sociale Zekerheid.

Nationaliteit: Discriminatie op basis van nationaliteit is verboden onder de Grondwet van de Republiek Letland.

Taal

Geslacht: Dit is verboden onder zowel de Grondwet van de Republiek Letland als specifieke wetgeving zoals de Wet op Gendergelijkheid.

Leeftijd: Dit is verboden onder de Wet op de Sociale Zekerheid.

Handicap: Dit is verboden onder de Grondwet van de Republiek Letland en de Wet op de Rechten van Personen met een Handicap evenals de Wet op de Sociale Zekerheid.

Gezondheidstoestand

Religieuze Overtuigingen: Discriminatie op basis van religie is verboden onder de Grondwet van de Republiek Letland en de Wet op Religieuze Organisaties.

Politieke Overtuiging: Dit is verboden onder de Grondwet van de Republiek Letland.

Seksuele Geaardheid: Hoewel dit niet expliciet wordt behandeld in een uitgebreide anti-discriminatiewet, is Letland gebonden aan de Europese Richtlijn inzake Gelijke Behandeling in Arbeid, die discriminatie op grond van seksuele geaardheid in arbeidszaken verbiedt.

Genderidentiteit: Er bestaat beperkte wettelijke erkenning voor genderidentiteit, maar expliciete bescherming tegen discriminatie op deze basis ontbreekt.

Mechanismen voor Verhaal

Als u zich gediscrimineerd voelt op basis van een beschermd kenmerk, heeft u verschillende opties:

Ombudsman van de Republiek Letland: De Ombudsman onderzoekt discriminatieklachten en biedt bemiddeling of mogelijke oplossingen.

Arbeidsinspectie: Voor discriminatie op de werkvloer kunt u een klacht indienen bij de Arbeidsinspectie. U kunt recht hebben op compensatie en/of herstel van uw positie.

Rechtbanken: U kunt de discriminerende partij aanklagen bij de civiele rechtbank. Rechtbanken kunnen een einde maken aan de discriminatie en zowel materiële als immateriële schadevergoeding toekennen.

Verantwoordelijkheden van Werkgevers

Werkgevers hebben een aanzienlijke verantwoordelijkheid om discriminatie te voorkomen en aan te pakken:

Proactieve Maatregelen: Werkgevers moeten duidelijke anti-discriminatiebeleid hebben die meldingsmechanismen en consequenties voor overtredingen omvatten. Het is aan te raden om werknemers te trainen in diversiteit en anti-discriminatie.

Geen Represailles: Het is illegaal voor werkgevers om represailles te nemen tegen werknemers die discriminatieklachten indienen.

Intimidatie: Werkgevers zijn verplicht om intimidatie op basis van beschermde kenmerken op de werkplek te voorkomen.

Redelijke Aanpassingen: Werkgevers moeten, waar mogelijk, redelijke aanpassingen bieden voor werknemers met een handicap.

Anti-discriminatiebescherming in Letland is nog in ontwikkeling, vooral wat betreft gebieden zoals seksuele geaardheid en genderidentiteit. Het is essentieel om op de hoogte te blijven van eventuele wetswijzigingen of relevante jurisprudentie.

In Letland stellen arbeidswetten minimumstandaarden vast voor arbeidsomstandigheden, waaronder regels over werkuren, rustperiodes en ergonomische vereisten.

Werkuren

De standaardwerkweek in Letland is 40 uur, met een maximum van 8 uur per dag. Overwerk is toegestaan, maar het vereist een overeenkomst tussen de werkgever en werknemer en mag niet meer dan 144 uur in een periode van 4 maanden bedragen. Overwerkvergoeding moet ten minste 100% van het reguliere loon zijn. Deeltijdwerk is ook een optie, met specifieke werkuren die in de arbeidsovereenkomst zijn vastgelegd.

Rustperiodes

Werknemers hebben recht op ten minste 12 uur ononderbroken rust tussen twee werkdagen. Er is een verplichte rustperiode van 42 uur per week, die meestal in het weekend valt. Werknemers hebben ook recht op minimaal 4 weken betaald jaarlijks verlof.

Ergonomische Vereisten

De Letse arbeidswet vereist dat werkgevers een veilige en gezonde werkomgeving bieden. Dit omvat het verstrekken van werkplekken die ergonomisch zijn ontworpen om musculoskeletale belasting te minimaliseren. Werknemers die langdurig computerwerk verrichten of andere taken uitvoeren die belasting kunnen veroorzaken, hebben recht op korte pauzes gedurende de werkdag.

Letland hecht veel belang aan het waarborgen van veilige en gezonde werkomgevingen voor haar werknemers. Dit wordt vastgesteld door middel van twee primaire wetten: De Arbeidswet (2001) en De Arbeidsbeschermingswet (2001). Deze wetten definiëren de rechten en verplichtingen van werkgevers en werknemers met betrekking tot werkgerelateerde zaken en stellen specifieke eisen aan werkgevers om de gezondheid en veiligheid van werknemers te garanderen.

Verplichtingen van Werkgevers

Letse werkgevers hebben een aanzienlijke verantwoordelijkheid in het waarborgen van de veiligheid op de werkplek. Belangrijke verplichtingen zoals uiteengezet in de Arbeidsbeschermingswet omvatten:

• Het Handhaven van een Veilige Werkomgeving: Werkgevers moeten potentiële gevaren op de werkplek identificeren en beperken door middel van risicobeoordelingen en het implementeren van beheersmaatregelen.
• Het Verstrekken van Training en Instructie: Werkgevers zijn verplicht om alle werknemers de juiste training te geven over arbeidsveiligheid en gezondheid (OSH) praktijken die relevant zijn voor hun specifieke functie.
• Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM): Werkgevers moeten de nodige PBM verstrekken om werknemers te beschermen tegen potentiële gezondheids- en veiligheidsrisico's.
• Gezondheidstoezicht: In beroepen met inherente gezondheidsrisico's moeten werkgevers verplichte gezondheidsonderzoeken voor werknemers regelen.
• Eerste Hulp en Welzijnsvoorzieningen: Werkgevers zijn verplicht om gemakkelijk toegankelijke eerstehulpvoorzieningen te bieden en te zorgen voor hygiënische arbeidsomstandigheden.

Rechten van Werknemers

Letse werknemers hebben het recht om te werken in een veilige en gezonde omgeving. De Arbeidsbeschermingswet geeft hen de volgende rechten:

• Recht op een Veilige Werkplek: Werknemers hebben het recht om onveilige werkpraktijken en werkomgevingen te weigeren totdat deze door de werkgever zijn gecorrigeerd.
• Toegang tot Informatie en Training: Werknemers hebben het recht om informatie en training te ontvangen over OSH-praktijken die relevant zijn voor hun functie.
• Deelname aan Gezondheidstoezicht: Werknemers hebben het recht om deel te nemen aan verplichte gezondheidsonderzoeken die door de werkgever worden geregeld.

Handhavingsinstanties

De Letse overheid handhaaft de regelgeving op het gebied van arbeidsgezondheid en -veiligheid via aangewezen handhavingsinstanties. Het primaire agentschap dat hiervoor verantwoordelijk is, is de Staatsarbeidsinspectie (SLI), die werkplekken inspecteert, ongevallen onderzoekt en naleving van OSH-regelgeving waarborgt.