In Kenia beschrijft de Arbeidswet vier hoofdtypen arbeidsovereenkomsten die kunnen worden gebruikt tussen werkgevers en werknemers. Elk type biedt verschillende niveaus van betrokkenheid en voordelen.

Contract voor Onbepaalde Tijd

Dit type contract specificeert geen vaste duur van de arbeidsovereenkomst. Het wordt beschouwd als een open overeenkomst, vaak aangeduid als een vaste positie. Beëindiging van dit contract kan door beide partijen worden geïnitieerd door schriftelijke kennisgeving te geven zoals vastgelegd in de wet of in een toepasselijke collectieve arbeidsovereenkomst.

Contract voor Bepaalde Tijd

Een contract voor bepaalde tijd beschrijft een duidelijke periode van tewerkstelling. Dit type overeenkomst is geschikt voor tijdelijke posities of projecten met een duidelijke einddatum. Het contract kan worden verlengd voor maximaal één extra maand als de werknemer tijdens de initiële termijn voor werkgerelateerde doeleinden moet reizen.

Contract voor een Specifieke Taak (Stukwerk)

Deze overeenkomst is ideaal voor kortlopende opdrachten gericht op het voltooien van een specifieke taak. De arbeidsrelatie eindigt zodra de taak is voltooid. Werknemers onder dit type contract worden meestal betaald na voltooiing van de specifieke taak.

Contract voor Losse Arbeid

Losse werknemers worden op dagelijkse basis voor korte duur in dienst genomen, niet langer dan 24 uur per keer. Dit type overeenkomst is geschikt voor eenmalige behoeften of het opvangen van afwezig personeel. Losse werknemers komen over het algemeen niet in aanmerking voor dezelfde voordelen als vaste of tijdelijke werknemers.

Een arbeidsovereenkomst is een cruciaal document dat de arbeidsvoorwaarden beschrijft en zowel werkgevers als werknemers beschermt. In Kenia zijn er verschillende essentiële clausules om te overwegen bij het opstellen van een arbeidsovereenkomst.

Benoeming

Deze clausule specificeert de aangeboden functie, de startdatum en of het contract voor bepaalde tijd of voor onbepaalde tijd is.

Functieomschrijving en Verantwoordelijkheden

Deze clausule definieert duidelijk de taken en verantwoordelijkheden van de werknemer die bij de functie horen.

Vergoeding en Voordelen

Deze clausule specificeert het brutoloon van de werknemer, de betalingsfrequentie en eventuele inhoudingen zoals belastingen en sociale zekerheid. Het beschrijft ook eventuele aangeboden voordelen, zoals ziektekostenverzekering, pensioenbijdragen, verlofvergoedingen en bonussen.

Werkuren en Overwerk

Deze clausule specificeert de standaard werkuren, de werkweek en de procedures voor overwerkvergoeding.

Beëindiging

Deze clausule beschrijft de opzegtermijn die vereist is voor beëindiging door zowel de werkgever als de werknemer. Het geeft de gronden voor beëindiging met of zonder opzegtermijn, inclusief eventuele ontslagvergoedingen. Het kan ook een clausule bevatten die beschrijft hoe referenties zullen worden verstrekt bij beëindiging.

Intellectueel Eigendom

Deze clausule verduidelijkt het eigendom van intellectueel eigendom dat door de werknemer tijdens zijn dienstverband is gecreëerd.

Vertrouwelijkheid

Deze clausule beschrijft de verplichting van de werknemer om vertrouwelijke informatie van de werkgever, handelsgeheimen of klantgegevens geheim te houden.

Geschillenbeslechting

Deze clausule specificeert het proces voor het oplossen van geschillen die voortvloeien uit de arbeidsovereenkomst.

Proeftijdperiodes zijn een veelvoorkomend kenmerk in Keniaanse arbeidsovereenkomsten. Ze bieden een platform voor zowel werkgevers als werknemers om de geschiktheid voor de functie te beoordelen.

Duur van de Proeftijd

Volgens de Arbeidswet van Kenia mag de initiële proeftijd niet langer dan zes maanden duren. Deze periode kan echter met nog eens zes maanden worden verlengd, maar alleen met toestemming van de werknemer. Daarom mag de totale proeftijd niet langer dan één jaar zijn.

Beëindiging Tijdens de Proeftijd

Tijdens de proeftijd hebben zowel werkgevers als werknemers meer flexibiliteit om de arbeidsovereenkomst te beëindigen.

Opzegtermijn

Volgens Sectie 42(1) van de Arbeidswet kan elke partij de overeenkomst beëindigen door zeven dagen van tevoren schriftelijk op te zeggen of door de werknemer zeven dagen loon in plaats van opzegtermijn te betalen.

Belangrijke Punten om te Onthouden

• Proeftijdperiodes zijn bedoeld om de geschiktheid van een werknemer voor de functie te beoordelen.
• De maximale duur is zes maanden, met een mogelijke verlenging van zes maanden met toestemming van de werknemer.
• Tijdens de proeftijd geldt een kortere opzegtermijn van zeven dagen voor beëindiging door beide partijen.
• Bescherming tegen onrechtmatig ontslag is niet van toepassing tijdens de proeftijd.

Arbeidsovereenkomsten in Kenia bevatten vaak geheimhoudings- en concurrentiebedingen om de legitieme zakelijke belangen van een werkgever te beschermen.

Geheimhoudingsbedingen

Geheimhoudingsbedingen zijn bedoeld om de vertrouwelijke informatie van een werkgever te beschermen, waaronder handelsgeheimen, klantenlijsten en eigendomsgegevens. Deze bedingen beperken doorgaans werknemers in het onthullen of gebruiken van dergelijke informatie zonder toestemming, zelfs nadat hun dienstverband is beëindigd. De Keniaanse wet erkent de geldigheid van geheimhoudingsbedingen. Echter, de Arbeidswet of enige specifieke wetgeving behandelt deze niet direct. Daarom zijn algemene beginselen van contractenrecht van toepassing, zoals uiteengezet in de Contractenwet (Cap 23 van de Wetten van Kenia).

Afdwingbare Geheimhoudingsbedingen

Voor een geheimhoudingsbeding om afdwingbaar te zijn, moet het:

• Duidelijk gedefinieerd zijn: Het beding moet expliciet definiëren wat vertrouwelijke informatie is.
• Redelijk in omvang zijn: De beperkingen op onthulling moeten redelijk zijn en niet te breed, rekening houdend met de rol van de werknemer en de informatie waartoe zij toegang hebben.
• Beperkt in duur zijn: De periode waarvoor geheimhouding geldt, moet redelijk zijn en niet oneindig duren nadat het dienstverband is beëindigd.

Concurrentiebedingen

Concurrentiebedingen beperken de mogelijkheid van een werknemer om voor een concurrent te werken of een concurrerend bedrijf te starten voor een bepaalde periode na het verlaten van het bedrijf. Deze bedingen worden beheerst door de Wet op Beperkingen van Handel (Cap 24 van de Wetten van Kenia). De wet erkent de geldigheid van concurrentiebedingen, maar alleen als ze redelijk zijn.

Redelijkheid van Concurrentiebedingen

Redelijkheid wordt beoordeeld op basis van verschillende factoren:

• De aard van de rol van de werknemer: Concurrentiebedingen worden eerder gehandhaafd voor werknemers met toegang tot zeer gevoelige informatie of klantrelaties.
• De duur van de beperking: Rechtbanken beschouwen kortere beperkingen (enkele maanden) over het algemeen als redelijker in vergelijking met langere (jaren).
• Geografische reikwijdte: Het beperkte geografische gebied moet in verhouding staan tot de legitieme belangen van de werkgever.

Handhaving van Concurrentiebedingen

Keniaanse rechtbanken geven de voorkeur aan het recht van een werknemer om in zijn levensonderhoud te voorzien en kunnen een concurrentiebeding ongeldig verklaren als het als buitensporig restrictief wordt beschouwd. Daarom moeten werkgevers concurrentiebedingen zorgvuldig opstellen om ervoor te zorgen dat ze redelijk zijn en hun legitieme belangen beschermen zonder de toekomstige carrièreperspectieven van de werknemer onnodig te belemmeren.