In Kazachstan wordt de beëindiging van een arbeidsovereenkomst geregeld door een gestructureerd juridisch kader. De Arbeidswet van de Republiek Kazachstan (De Code) beschrijft de geldige redenen voor een werkgever om een arbeidsovereenkomst te beëindigen. Deze omvatten wederzijds akkoord, het verstrijken van een contract voor bepaalde tijd, initiatief van de werknemer, faillissement of liquidatie van de werkgever, en overmacht.

Wettige Gronden voor Ontslag

De Code vermeldt ook specifieke gronden voor ontslag door de werkgever. Deze omvatten herhaaldelijk niet nakomen van werkverplichtingen zonder geldige reden, grove schending van werkverplichtingen, verzuim, verschijnen op het werk onder invloed van alcohol, drugs of toxines, diefstal of beschadiging van eigendommen van de werkgever, onthulling van vertrouwelijke informatie die aan de werknemer is toevertrouwd, en het plegen van handelingen (of nalaten) door de werknemer die hebben geleid tot verlies van vertrouwen van de werkgever.

Opzegtermijnen

De Code schrijft opzegtermijnen voor zowel werkgevers als werknemers voor die een arbeidsovereenkomst willen beëindigen. De specifieke opzegtermijn hangt meestal af van de reden en de omstandigheden van de beëindiging. Over het algemeen is echter ten minste één maand schriftelijke kennisgeving vereist voor beëindiging door de werkgever, tenzij een contract voor bepaalde tijd natuurlijk eindigt. Werknemers moeten over het algemeen ook ten minste één maand schriftelijke kennisgeving geven.

Ontslagvergoeding

Kazachstan verplicht in sommige gevallen een ontslagvergoeding bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst. De situaties waarin een ontslagvergoeding van toepassing is, omvatten liquidatie van de werkgever, vermindering van het aantal personeelsleden (redundantie), weigering van de werknemer om mee te verhuizen naar een nieuwe locatie met de werkgever, beëindiging wegens onverenigbaarheid met de functie of onvoldoende kwalificaties, en beëindiging wegens gezondheidsredenen. De hoogte van de ontslagvergoeding varieert afhankelijk van de omstandigheden.

In Kazachstan vormen de Grondwet en het Arbeidswetboek de basis voor anti-discriminatierechten op het gebied van werkgelegenheid, hoewel er nog ruimte is voor verbetering in het juridische kader.

Beschermde Kenmerken

Discriminatie op het gebied van werkgelegenheid is expliciet verboden door de Kazachse wet op verschillende gronden:

• Geslacht: Gelijke behandeling van mannen en vrouwen in werkgelegenheid wordt gegarandeerd door de Grondwet en het Arbeidswetboek van de Republiek Kazachstan.
• Ras: Discriminatie op basis van ras, nationaliteit (burgerschap) en taal is niet toegestaan.
• Andere Gronden: De Grondwet garandeert in brede zin bescherming tegen discriminatie op basis van sociale afkomst, eigendomsstatus, beroep, houding ten opzichte van religie, overtuigingen, woonplaats of andere omstandigheden. Dit kan mogelijk kenmerken zoals leeftijd, handicap of seksuele geaardheid omvatten, hoewel deze niet expliciet worden genoemd.

Verhaalsmechanismen

Ondanks het bestaan van anti-discriminatiewetten zijn de mechanismen om discriminatie in Kazachstan aan te pakken beperkt en kunnen ze worden verbeterd:

• Klachten bij Arbeidsinspecties: Werknemers die discriminatie ervaren, kunnen klachten indienen bij de Staatsarbeidsinspecties, die de bevoegdheid hebben om geschillen te onderzoeken en te bemiddelen.
• Openbaar Ministerie: Klachten over onwettige discriminatie kunnen ook worden ingediend bij het openbaar ministerie.
• Rechtbanken: In bepaalde gevallen kunnen individuen ervoor kiezen om juridische stappen te ondernemen via civiele rechtbanken om remedies voor discriminatie te zoeken.

Verantwoordelijkheden van Werkgevers

Werkgevers in Kazachstan zijn over het algemeen verplicht om een werkomgeving zonder discriminatie te creëren. Hoewel er geen uitgebreide wetgeving is die specifieke acties voorschrijft, kunnen proactieve werkgevers verschillende stappen ondernemen:

• Non-discriminatieverklaringen: Werkgevers kunnen duidelijke verklaringen opnemen die discriminatie binnen hun werkgelegenheidsbeleid verbieden.
• Training en Educatie: Regelmatige training over diversiteit, inclusie en onbewuste vooroordelen kan aan werknemers worden gegeven.
• Klachtenprocedures: Werkgevers kunnen een duidelijk proces opzetten voor werknemers om gevallen van discriminatie te melden, waarbij snelle onderzoeken en corrigerende maatregelen worden gegarandeerd.

Kazachstans arbeidswetten stellen richtlijnen vast voor arbeidsomstandigheden om het welzijn van werknemers en eerlijke behandeling te waarborgen. Deze regelgeving bestrijkt aspecten zoals werkuren, rustperiodes en ergonomische voorzieningen.

Werkuren

Het Arbeidswetboek van de Republiek Kazachstan (Het Wetboek) stelt normen voor werkuren:

• Standaard Werkweek: De standaard werkweek in Kazachstan is 40 uur, meestal verdeeld over vijf dagen.
• Verkorte Werkweek voor Specifieke Groepen: Bepaalde categorieën werknemers, zoals minderjarigen, mensen met een handicap en degenen die in gevaarlijke omstandigheden werken, hebben een kortere standaard werkweek.
• Overuren: Overwerk is toegestaan in specifieke omstandigheden, maar vereist de instemming van de werknemer. Het is over het algemeen beperkt tot vier uur op twee opeenvolgende dagen of 120 uur per jaar. Overwerk moet tegen een hoger tarief worden betaald.

Rustperiodes

De arbeidswetten van Kazachstan schrijven rustpauzes voor om het welzijn van werknemers te waarborgen en vermoeidheid te voorkomen:

• Dagelijkse Rust: Werknemers hebben recht op een lunchpauze van minimaal één uur, evenals kortere rustpauzes gedurende de werkdag.
• Wekelijkse Rust: Werknemers moeten minimaal één dag ononderbroken rust per week krijgen, meestal op zondag. Het Wetboek voorziet in twee dagen rust indien mogelijk.
• Feestdagen: Kazachstan erkent een aantal feestdagen waarop werknemers over het algemeen recht hebben op betaald verlof.

Ergonomische Vereisten

Hoewel Kazachstan geen specifieke wet heeft die aan ergonomie is gewijd, bevorderen verschillende voorschriften en richtlijnen de veiligheid op de werkplek en minimaliseren ze ergonomische risico's:

• Veiligheid op de Werkplek: Het Wetboek benadrukt de verantwoordelijkheid van de werkgever om een veilige werkomgeving te bieden. Dit omvat preventieve maatregelen voor veiligheid en hygiëne op de werkplek, die indirect ergonomische risico's aanpakken.
• Risicobeoordelingen: Werkgevers moeten risicobeoordelingen uitvoeren om potentiële gevaren te identificeren, waaronder ergonomische overwegingen met betrekking tot repetitieve bewegingen, ongemakkelijke houdingen of slecht ontworpen werkplekken.
• Normen voor Arbeidsveiligheid en Gezondheid: De overheid stelt normen voor arbeidsveiligheid en gezondheid vast, waarvan sommige ergonomische zorgen kunnen aanpakken.

Kazachstan heeft een uitgebreid gezondheids- en veiligheidskader (H&S) dat de veiligheid van werknemers prioriteit geeft. Dit kader is voornamelijk gebaseerd op het Arbeidswetboek van de Republiek Kazachstan, dat wordt aangevuld met specifieke regelgeving en overheidsnormen. Het schetst duidelijke verplichtingen voor werkgevers, beschermt de rechten van werknemers en wijst handhavingsverantwoordelijkheden toe.

Verplichtingen van Werkgevers

Het Arbeidswetboek benadrukt de verantwoordelijkheid van werkgevers om een veilige en gezonde werkomgeving te creëren. Belangrijke verplichtingen van werkgevers zijn onder andere:

• Risicobeoordelingen: Werkgevers zijn verplicht om regelmatig risicobeoordelingen uit te voeren om potentiële gevaren op de werkplek te identificeren. Deze beoordelingen moeten verschillende aspecten omvatten, zoals machines, chemicaliën, werkprocessen en de fysieke werkomgeving.
• Veilige Werkprocedures: Werkgevers zijn verplicht om veilige werkprocedures te ontwikkelen en te implementeren om risico's te minimaliseren. Dit omvat het geven van de juiste training aan werknemers over deze procedures.
• Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM): Werkgevers moeten werknemers voorzien van geschikte PBM op basis van de specifieke werkplekrisico's die in de risicobeoordeling zijn geïdentificeerd.
• Gezondheids- en Veiligheidstraining: Werkgevers zijn verantwoordelijk voor het geven van training aan werknemers over H&S-praktijken en potentiële gevaren die verband houden met hun werk.
• Ongevallenrapportage: Werkgevers zijn wettelijk verplicht om werkgerelateerde ongevallen, ziekten en bijna-ongevallen te melden aan de relevante autoriteiten.

Rechten van Werknemers

Onder het H&S-kader hebben Kazachse werknemers een goed gedefinieerde set rechten:

• Recht op een Veilige Werkplek: Werknemers hebben het wettelijke recht om te werken in een omgeving zonder voorzienbare gevaren.
• Recht op Informatie en Training: Werknemers hebben recht op informatie en training over werkplekveiligheidsprocedures en potentiële risico's die verband houden met hun werk.
• Recht om Onveilig Werk te Weigeren: Werknemers hebben het recht om taken te weigeren die zij als een ernstige bedreiging voor hun gezondheid en veiligheid beschouwen, mits zij hun zorgen kunnen rechtvaardigen.

Deze rechten stellen werknemers in staat om actief deel te nemen aan het handhaven van een veilige werkomgeving.

Handhavingsinstanties

De primaire verantwoordelijkheid voor het handhaven van H&S-regelgeving in Kazachstan ligt bij het Comité voor Arbeidsveiligheid (COS) binnen het Ministerie van Arbeid en Sociale Bescherming van de Republiek Kazachstan. Het COS voert deze taken uit via zijn inspecteurs:

• Werkplekinspecties: Het COS voert regelmatig inspecties van werkplekken uit om naleving van gezondheids- en veiligheidsvoorschriften te waarborgen.
• Uitgeven van Verbeteringsberichten: Als er overtredingen worden geconstateerd, kunnen inspecteurs verbeteringsberichten uitgeven waarin de corrigerende maatregelen worden beschreven die werkgevers moeten nemen.
• Boetes en Sancties: In gevallen van ernstige niet-naleving kan het COS boetes opleggen aan werkgevers.

De Sociale Verzekeringswet van Kazachstan biedt financiële en medische ondersteuning aan werknemers die werkgerelateerde verwondingen of ziekten oplopen.