In Ethiopië is de Arbeidsproclamatie nr. 377/2003 het belangrijkste juridische document dat arbeidscontracten regelt. Deze proclamatie, samen met aanvullende regelgeving, categoriseert arbeidsovereenkomsten in twee hoofdtypen: contracten voor onbepaalde tijd en contracten voor bepaalde tijd en stukwerk.

Contracten voor Onbepaalde Tijd

Het contract voor onbepaalde tijd is de standaard arbeidsovereenkomst in Ethiopië. Dit type contract betekent dat de arbeidsrelatie voor een onbepaalde duur voortduurt, tenzij deze wettelijk wordt beëindigd door een van beide partijen.

Contracten voor Bepaalde Tijd en Stukwerk

Hoewel contracten voor onbepaalde tijd de norm zijn, zijn contracten voor bepaalde tijd en stukwerk ook toegestaan onder specifieke omstandigheden. Deze omstandigheden omvatten:

• Specifiek Werkstuk: Het contract wordt opgesteld om een duidelijk gedefinieerde taak of project te voltooien.
• Tijdelijke Vervanging: Een contract voor bepaalde tijd kan worden gebruikt om in te vullen voor een afwezige werknemer vanwege verlof, ziekte of andere gerechtvaardigde redenen.
• Toegenomen Werkdruk: Om een tijdelijke toename van de werkdruk aan te pakken, kan een contract voor bepaalde tijd worden geïmplementeerd.

Het is belangrijk op te merken dat de Ethiopische wet contracten voor bepaalde tijd voor permanente posities verbiedt. De duur van de overeenkomst voor bepaalde tijd moet gebaseerd zijn op objectieve criteria, zoals een specifieke einddatum, voltooiing van een project, of een bepaalde gebeurtenis.

Een goed opgesteld arbeidsovereenkomst in Ethiopië bevordert een duidelijk begrip van verwachtingen en verplichtingen voor zowel werkgever als werknemer. Hier is een overzicht van essentiële clausules voor een Ethiopische arbeidsovereenkomst:

Partijen bij de Overeenkomst

De werkgever en werknemer moeten duidelijk worden geïdentificeerd, inclusief hun volledige namen en wettelijke adressen.

Functieomschrijving en Taken

De functietitel, primaire verantwoordelijkheden en rapportagestructuur van de werknemer moeten worden beschreven.

Aanvangsdatum en Type Contract

De startdatum van de arbeidsovereenkomst en of het een contract voor onbepaalde tijd of voor bepaalde tijd is, moet worden gespecificeerd.

Beloning en Voordelen

Het salaris/loon van de werknemer, de betalingsfrequentie en eventuele toelagen of bonussen moeten duidelijk worden gedefinieerd. Details over betaalde verlofrechten, zoals jaarlijks verlof, ziekteverlof en zwangerschapsverlof, zoals wettelijk voorgeschreven, moeten worden opgenomen.

Werkuren en Overwerk

De standaardwerkweek, dagelijkse werkuren en eventuele rustperiodes moeten worden vastgesteld. De betalingsvoorwaarden voor overwerk, zoals wettelijk bepaald, moeten worden beschreven.

Beëindiging

De gronden voor beëindiging door zowel werkgever als werknemer, met inachtneming van de wettelijke vereisten voor opzegtermijnen en ontslagvergoeding, moeten worden beschreven.

Geschillenbeslechting

Een mechanisme voor het oplossen van eventuele geschillen die voortvloeien uit de arbeidsovereenkomst, zoals interne procedures of verwijzing naar relevante autoriteiten, moet worden vastgesteld.

Aanvullende Overwegingen

Het is aan te raden om een clausule op te nemen die bepaalt dat de interpretatie en handhaving van de overeenkomst worden beheerst door de Ethiopische Arbeidsproclamatie. De overeenkomst moet worden opgesteld in het Amhaars, de officiële werktaal van Ethiopië.

De Ethiopische Arbeidsproclamatie nr. 1156/2019 erkent de proeftijd als een instrument voor werkgevers om de geschiktheid van een werknemer voor een functie te beoordelen. De toepassing ervan is echter onderworpen aan specifieke regelgeving.

Belangrijke Punten over Proefperiodes

• Overeenkomst en Duur: Proeftijd vereist een schriftelijke overeenkomst tussen werkgever en werknemer, met een maximale duur van 60 werkdagen vanaf de eerste werkdag.
• Niet Verplicht: Het opnemen van een proeftijd is optioneel. Als het niet in het contract is opgenomen, wordt een proeftijd niet verondersteld.
• Uitzondering bij Herindiensttreding: Een werknemer die opnieuw wordt aangenomen door dezelfde werkgever voor dezelfde functie is niet onderworpen aan een nieuwe proeftijd.

Doel en Beëindiging Tijdens Proeftijd

• De proeftijd dient als een evaluatieperiode voor de werkgever om de prestaties, vaardigheden en geschiktheid van de werknemer binnen de organisatie te beoordelen.
• Gedurende deze tijd is beëindiging van de arbeidsovereenkomst door beide partijen toegestaan zonder opzegging of ontslagvergoeding, zolang de reden verband houdt met de prestaties of geschiktheid van de werknemer voor de functie.

Juridische Overwegingen

• Het verlengen van de wettelijk vastgestelde maximumlimiet van 60 dagen is strikt verboden.
• Hoewel het inkorten van de proeftijd niet expliciet wordt behandeld in de Arbeidsproclamatie, suggereren juridische interpretaties dat het toegestaan is.

Beste Praktijken

• Omschrijf duidelijk de doelstellingen en verwachtingen voor de proeftijd in de arbeidsovereenkomst.
• Stel een prestatie-evaluatieproces in tijdens de proeftijd om constructieve feedback aan de werknemer te geven.
• Zorg ervoor dat de beslissing tot beëindiging tijdens de proeftijd in overeenstemming is met de prestaties van de werknemer en de gedocumenteerde evaluatie.

In de Ethiopische arbeidswetgeving wordt de bescherming van vertrouwelijke informatie en klantenbestand van een werkgever erkend. Echter, het juridische landschap met betrekking tot concurrentiebedingen is nog in ontwikkeling.

Vertrouwelijkheidsclausules

Vertrouwelijkheidsclausules in arbeidsovereenkomsten worden door werkgevers gebruikt om gevoelige informatie te beschermen. Deze informatie kan handelsgeheimen, klantenlijsten en eigendomsgegevens omvatten. Deze clausules definiëren doorgaans de vertrouwelijke informatie en beschrijven de verantwoordelijkheid van de werknemer om vertrouwelijkheid te handhaven. Ze kunnen ook de openbaarmaking beperken, zelfs nadat het dienstverband is beëindigd.

Concurrentiebedingen (Beperkte Reikwijdte)

Momenteel staat de Ethiopische wet concurrentiebedingen specifiek toe voor leidinggevende posities. Deze clausules kunnen de werknemer beperken om bij een concurrerend bedrijf te gaan werken of een concurrerend bedrijf te starten voor een beperkte periode na beëindiging. Echter, de specifieke beperkingen op duur en reikwijdte zijn nog niet definitief vastgesteld door jurisprudentie.

Juridische Overwegingen en Best Practices

Hoewel het beschermen van legitieme zakelijke belangen essentieel is, benadrukt de Ethiopische wet het waarborgen van de mobiliteit van werknemers en het beschermen van hun levensonderhoud. Concurrentiebedingen die geografisch of tijdelijk als te breed worden beschouwd, kunnen als onredelijk en niet afdwingbaar worden aangevochten in de rechtbank.

Aanbevelingen

Voor vertrouwelijkheidsclausules wordt aanbevolen om de vertrouwelijke informatie en de verplichtingen van de werknemer voor het omgaan met en beschermen ervan duidelijk te definiëren. Voor leidinggevende posities, overweeg om nauwkeurig afgebakende concurrentiebedingen op te nemen die gericht zijn op het beschermen van kernzakelijke belangen voor een redelijke termijn na beëindiging.