Artikel 81 van het Costa Ricaanse Arbeidswetboek voorziet in de geldige redenen voor het beëindigen van een werknemer "met reden". Deze redenen kunnen worden gecategoriseerd in drie hoofdgebieden: wangedrag van de werknemer, inefficiëntie of gebrek aan productiviteit, en externe factoren.

Wangedrag van de Werknemer

Dit omvat herhaalde afwezigheden of te laat komen zonder rechtvaardiging, ongehoorzaamheid of insubordinatie, gewelddaden, beledigingen of bedreigingen tegen de werkgever, collega's of klanten, opzettelijke schade aan eigendommen op de werkplek, en het onthullen van vertrouwelijke bedrijfsinformatie.

Inefficiëntie of Gebrek aan Productiviteit

Dit betreft een significante daling in prestaties of consistent falen om aan de werkstandaarden te voldoen.

Externe Factoren

Dit omvat de economische noodzaak van het bedrijf of herstructurering of liquidatie van het bedrijf.

Het is belangrijk op te merken dat de werkgever de bewijslast draagt om aan te tonen dat er een "gegronde reden" voor ontslag bestaat.

Ontslag Zonder Reden

Werkgevers kunnen werknemers zonder reden ontslaan, maar moeten zich houden aan specifieke protocollen. Deze omvatten het geven van een specifieke opzegtermijn afhankelijk van de lengte van dienst van de werknemer en het aanbieden van ontslagvergoeding (Cesantía) berekend op basis van hun lengte van dienst en salaris.

Opzegtermijn

Voor 3-6 maanden dienst is een opzegtermijn van één week vereist. Voor 6-12 maanden dienst is een opzegtermijn van twee weken vereist. Voor meer dan één jaar dienst is een opzegtermijn van één maand vereist.

Berekening van Ontslagvergoeding

De standaardberekening voor ontslagvergoeding is ongeveer één maandsalaris voor elk jaar van dienst.

Vereisten voor Kennisgeving

Werkgevers moeten schriftelijke kennisgeving van ontslag verstrekken. Deze kennisgeving moet de redenen voor ontslag (indien van toepassing) en de ontslagdatum specificeren.

Costa Rica heeft een uitgebreide juridische structuur ontworpen om individuen te beschermen tegen verschillende vormen van discriminatie. De primaire wetgeving op dit gebied is de Wet ter Bevordering van de Sociale Gelijkheid van Vrouwen.

Beschermde Kenmerken

Costa Ricaanse wetten verbieden expliciet discriminatie op basis van:

• Geslacht: Dit omvat discriminatie op basis van geslacht, genderidentiteit en seksuele geaardheid.
• Etniciteit & Ras: De wet verbiedt discriminatie op basis van iemands ras, huidskleur of nationale afkomst.
• Handicap: Discriminatie op basis van fysieke of mentale handicap is illegaal.
• Leeftijd: Discriminatie op basis van leeftijd is verboden.
• Religie: De wet verbiedt discriminatie tegen iemands religieuze overtuigingen of het gebrek daaraan.
• Gezondheidsstatus: Dit omvat de status van HIV/AIDS en andere gezondheidscondities.
• Politieke Opinie: Discriminatie vanwege iemands politieke affiliatie is illegaal.
• Burgerlijke Staat/ Gezinsstatus: De wet verbiedt discriminatie op basis van iemands burgerlijke of familiale situatie.

Mechanismen voor Rechtsherstel

Individuen die slachtoffer zijn van discriminatie hebben verschillende opties om rechtsherstel te zoeken:

• Arbeidsrechtbanken: Werknemers die discriminatie op de werkplek ervaren, kunnen klachten indienen bij gespecialiseerde arbeidsrechtbanken.
• Grondwettelijk Hof van het Hooggerechtshof (Sala IV): Individuen kunnen grondwettelijke verzoekschriften ("recursos de amparo") indienen om de bescherming van hun fundamentele rechten, inclusief het recht op non-discriminatie, te waarborgen.
• Openbare Ombudsman (Defensoría de los Habitantes): Dit kantoor fungeert als pleitbezorger voor het publiek, inclusief het ontvangen van discriminatieklachten en het bemiddelen van kwesties.

Verantwoordelijkheden van Werkgevers

Werkgevers in Costa Rica zijn wettelijk verplicht om:

• Preventie: Beleid en mechanismen te implementeren die gericht zijn op het voorkomen van discriminatie en intimidatie binnen de werkplek.
• Training: Hun werknemers voor te lichten over anti-discriminatiewetten en een werkcultuur van respect te bevorderen.
• Nultolerantie: Een nultolerantiebeleid ten aanzien van discriminatie aan te nemen, waarbij interne procedures voor het melden van discriminatie worden gewaarborgd.
• Reactie en Onderzoek: Passende maatregelen te nemen om beschuldigingen van discriminatie snel te onderzoeken en aan te pakken.

Belangrijke Overwegingen

• De bewijslast in discriminatiezaken ligt vaak bij de werknemer. Dit onderstreept het belang van robuuste documentatieprocedures op de werkplek.
• Juridische remedies kunnen onder meer het herstel van een onterecht ontslagen werknemer, compensatie of andere vormen van herstel omvatten.

In Costa Rica stelt het Arbeidswetboek de maximale werktijden vast op 8 uur per dag voor dagwerk en 6 uur per dag voor nachtwerk. De maximale werkweek is 48 uur voor dagdiensten en 36 uur voor nachtdiensten. Werknemers die een gemengd werkschema (dagen en nachten) werken, mogen niet meer dan 7 uur per dag werken. Werk dat de standaardlimieten overschrijdt, wordt beschouwd als overwerk en moet worden betaald tegen anderhalf keer (150% van het normale tarief). Werkgevers kunnen maximaal 4 uur overwerk per dag aanvragen.

Rustperiodes

Werknemers hebben recht op minimaal een pauze van 10 minuten voor elke 4 uur aaneengesloten werk. Werknemers moeten één dag rust per week hebben, meestal op zondag. De Costa Ricaanse wet schrijft over het algemeen geen specifieke lunchpauze voor, maar veel werkplekken en collectieve arbeidsovereenkomsten voorzien wel in een maaltijdpauze.

Ergonomische Vereisten

De Costa Ricaanse overheid heeft regelgeving opgesteld om werkplekergonomie aan te pakken en werkgerelateerde verwondingen te voorkomen. Deze regelgeving beschrijft de verplichtingen van werkgevers met betrekking tot werkplekveiligheid, apparatuur en ergonomie. Werkgevers moeten risicobeoordelingen uitvoeren om potentiële ergonomische gevaren te identificeren en corrigerende maatregelen implementeren. Werkgevers moeten training geven over de juiste houding, werkplekconfiguratie en veilige tiltechnieken om musculoskeletale aandoeningen te helpen voorkomen.

Specifieke Ergonomische Overwegingen

• Het verstrekken van verstelbare stoelen met goede lendensteun.
• Zorgen dat bureaus op een geschikte hoogte voor werknemers zijn en indien mogelijk verstelbaar.
• Juiste positionering van monitoren om oog- en nekbelasting te verminderen.
• Voldoende verlichting in werkruimtes.

Andere Relevante Regels

Costa Rica stelt minimumlonen vast voor verschillende beroepscategorieën. Het land observeert talrijke nationale feestdagen. Werknemers hebben recht op betaald jaarlijks verlof, dat toeneemt naarmate hun dienstverband langer duurt. Werkgevers en werknemers moeten bijdragen aan het socialezekerheidssysteem van Costa Rica, dat gezondheidszorg, pensioenen en andere voordelen biedt.

Costa Rica heeft een uitgebreide juridische structuur die gericht is op het waarborgen van arbeidsgezondheid en -veiligheid (OHS). De basis voor OHS-normen is gebaseerd op de Costa Ricaanse Grondwet, het Arbeidswetboek en specifieke regelgeving die werkplekrisico's aanpakt.

Verplichtingen van Werkgevers

Werkgevers in Costa Rica hebben verschillende verplichtingen om een veilige werkomgeving te garanderen:

• Een Veilige Werkomgeving Creëren & Onderhouden: Werkgevers zijn verplicht om gevaren te identificeren, controles uit te voeren en de nodige veiligheidsuitrusting en training te bieden. Dit omvat het regelmatig uitvoeren van risico-evaluaties en het aanpassen van procedures naarmate situaties veranderen.
• Gezondheids- en Veiligheidstraining Bieden: Werknemers moeten uitgebreide training krijgen over mogelijke werkplekrisico's, veilige werkmethoden, ongevallenpreventie en noodprocedures. Deze training moet doorlopend zijn en afgestemd op specifieke taken.
• Arbo-Commissies Vormen: Bedrijven met tien of meer werknemers zijn verplicht om een Arbo-Commissie op te richten, met gelijke vertegenwoordiging van werkgevers en werknemers, om toezicht te houden op de gezondheid en veiligheid op de werkplek en samen te werken aan verbeteringen.
• OHS-Plannen Ontwikkelen & Implementeren: Werkgevers moeten schriftelijke OHS-plannen hebben die risicobeoordeling, maatregelen voor gevarenbeheersing, trainingsprogramma's en noodplannen beschrijven.
• Ongevallen en Verwondingen Melden: Werkgevers zijn verplicht om werkgerelateerde ongevallen, verwondingen of ziekten onmiddellijk te melden aan de relevante autoriteiten. Grondige onderzoeken moeten worden uitgevoerd om herhaling te voorkomen.

Rechten van Werknemers

Werknemers in Costa Rica hebben verschillende rechten met betrekking tot gezondheid en veiligheid:

• Recht op een Veilige Werkplek: Werknemers hebben het fundamentele recht om te werken in een omgeving zonder erkende gevaren.
• Recht om Gevaarlijk Werk te Weigeren: Werknemers kunnen taken weigeren die zij als een onmiddellijk en ernstig risico voor hun gezondheid of veiligheid beschouwen zonder represailles van de werkgever.
• Recht op Informatie en Training: Werknemers moeten training en toegang tot informatie krijgen over werkplekrisico's, inclusief veilige werkmethoden en hoe beschermende uitrusting te gebruiken.
• Recht om Deel te Nemen aan OHS-Beheer: Via Arbo-Commissies hebben werknemers inspraak in OHS-besluitvorming en kunnen zij veiligheidsproblemen aankaarten.
• Recht op Medische Bewaking (in sommige gevallen): Werknemers die aan specifieke risico's worden blootgesteld (bijv. chemicaliën, lawaai) kunnen recht hebben op periodieke medische onderzoeken.

Handhavingsinstanties

Verschillende instanties zijn verantwoordelijk voor de handhaving van OHS-regelgeving in Costa Rica:

• Ministerie van Arbeid en Sociale Zekerheid (MTSS): Het MTSS is de primaire instantie verantwoordelijk voor OHS. Het handhaaft regelgeving, voert inspecties uit en legt sancties op bij niet-naleving. Het Bureau voor Arbeidsveiligheid en Gezondheid binnen het MTSS leidt deze inspanningen.
• Costa Ricaanse Sociale Zekerheidsfonds (CCSS): De CCSS beheert het systeem voor beroepsrisicoverzekeringen, biedt compensatie en medische zorg voor werkgerelateerde verwondingen en ziekten.
• Raad voor Arbeidsgezondheid: Dit is een technisch orgaan verbonden aan het MTSS dat adviseert over OHS-beleid en -regelgeving.