In Bolivia wordt het onderscheid tussen werknemers en zelfstandige opdrachtnemers vastgesteld door verschillende juridische bronnen, waaronder de Algemene Arbeidswet (Ley General del Trabajo - LGT), de Sociale Zekerheidsregelingen (Reglamento de Cotizaciones a la Seguridad Social Obligatoria) en de Belastingwet (Código Tributario Boliviano - CTB).

Controle

Werknemers in Bolivia staan onder aanzienlijke controle van hun werkgevers. Deze controle strekt zich uit tot het vaststellen van werkroosters, het dicteren van werkmethoden en het verstrekken van specifieke gereedschappen en apparatuur. Aan de andere kant hebben zelfstandige opdrachtnemers meer autonomie in hoe ze hun taken voltooien. Ze gebruiken hun eigen gereedschappen en methoden, en werkgevers controleren over het algemeen niet de dagelijkse uitvoering van hun werk.

Integratie

Werknemers worden beschouwd als een integraal onderdeel van de organisatie. Ze werken meestal exclusief voor één werkgever en kunnen uniformen dragen of zich houden aan specifieke kledingvoorschriften. Daarentegen zijn zelfstandige opdrachtnemers onafhankelijke bedrijven. Ze kunnen tegelijkertijd voor meerdere klanten werken en hebben hun eigen branding of bedrijfsstructuur.

Financiële Afhankelijkheid

Werknemers ontvangen een vast salaris of loon, vaak met voordelen zoals ziektekostenverzekering en betaald verlof. Werkgevers houden sociale zekerheidsbijdragen en inkomstenbelastingen in op hun salarissen. Zelfstandige opdrachtnemers zijn echter verantwoordelijk voor hun eigen sociale zekerheidsbijdragen (indien van toepassing) en inkomstenbelastingen. Ze factureren voor hun diensten en hebben geen recht op werknemersvoordelen.

Dit zijn slechts enkele van de belangrijkste factoren die in Bolivia in overweging worden genomen. In onduidelijke situaties kunnen Boliviaanse rechtbanken de totaliteit van de omstandigheden onderzoeken om de classificatie van de werknemer te bepalen.

Onafhankelijke contractering is een populaire keuze voor bedrijven en bekwame individuen in Bolivia. Het biedt bedrijven flexibiliteit en kosteneffectiviteit, terwijl contractanten autonomie en controle over hun werk krijgen. Het is echter cruciaal om de juridische en culturele aspecten van onafhankelijke contractering in Bolivia te begrijpen.

Contractstructuren

In de Boliviaanse wetgeving wordt het principe van "materiële werkelijkheid" benadrukt. Dit principe geeft prioriteit aan de feitelijke arbeidsrelatie boven het contractuele label. Daarom kan een overeenkomst voor een onafhankelijke contractant worden geherclassificeerd als een arbeidsrelatie als de contractant onder aanzienlijke controle en leiding van de klant werkt. Om misclassificatie te voorkomen, moeten contracten duidelijk definiëren:

• Omvang van het werk: Een gedetailleerde beschrijving van de te leveren diensten, inclusief deliverables en tijdlijnen.
• Onafhankelijkheid: De autonomie van de contractant bij het uitvoeren van het werk, waarbij hun gebruik van eigen gereedschappen, apparatuur en methoden wordt benadrukt.
• Betalingsvoorwaarden: De compensatiestructuur (vast tarief, uurtarief, etc.) en het betalingsschema.
• Beëindiging: Gronden voor beëindiging door beide partijen en eventuele vereiste opzegtermijnen.

Het wordt sterk aanbevolen om een Boliviaanse advocaat die bekend is met arbeidswetten te raadplegen bij het opstellen van overeenkomsten voor onafhankelijke contractanten.

Onderhandelingspraktijken

Boliviaanse onderhandelingsstijlen zijn meer relationeel dan direct. Het is belangrijk om vertrouwen en een goede verstandhouding op te bouwen met potentiële klanten voordat specifieke zaken worden besproken. Hier zijn enkele belangrijke punten om te onthouden:

• Eerste ontmoetingen: Richt je op het opbouwen van een band en het begrijpen van de behoeften van de klant.
• Indirecte communicatie: Bolivianen kunnen indirecte taal gebruiken om zorgen of meningsverschillen te uiten. Let op non-verbale signalen.
• Waardepropositie: Leg duidelijk uit welke waarde je als contractant brengt en welke voordelen de klant zal ontvangen.
• Flexibiliteit: Wees bereid om te onderhandelen over tarieven en voorwaarden, maar binnen redelijke grenzen om je winstgevendheid te behouden.

Het begrijpen van Boliviaanse zakelijke etiquette en culturele normen zal je onderhandelingssucces vergroten.

Veelvoorkomende sectoren voor onafhankelijke contractanten

Verschillende sectoren in Bolivia maken vaak gebruik van onafhankelijke contractanten:

• Informatie Technologie (IT): Softwareontwikkelaars, webdesigners, programmeurs.
• Creatieve industrieën: Grafisch ontwerpers, schrijvers, vertalers, marketingconsultants.
• Bouw: Architecten, ingenieurs, gespecialiseerde arbeiders (voor specifieke projecten).
• Consulting: Bedrijfsadviseurs, juridische adviseurs, HR-professionals.

De vraag naar bekwame onafhankelijke contractanten groeit in Bolivia, vooral in sectoren die gespecialiseerde expertise of projectmatig werk vereisen.

In Bolivia zijn intellectuele eigendomsrechten (IE-rechten) cruciaal voor freelancers en onafhankelijke opdrachtnemers, omdat ze hun creatieve output beschermen. Het begrijpen van deze rechten zorgt voor een juiste eigendom en voordelen van hun werk.

De Algemene Regel van IE-Eigendom

Het algemene principe dat is vastgesteld door de Boliviaanse Wet op Industriële Eigendom (Ley de Propiedad Industrial - LPI) is dat de maker van een origineel werk het auteursrecht bezit. Dit betekent dat in de meeste gevallen een freelancer of onafhankelijke opdrachtnemer het auteursrecht zal bezitten op het originele werk dat zij produceren, zelfs als het in opdracht van een klant is. Bijvoorbeeld, als een grafisch ontwerper een logo maakt voor een bedrijf, behoudt de ontwerper het auteursrecht op het logo, tenzij anders gespecificeerd in een contract.

Uitzonderingen op de Algemene Regel

Er zijn uitzonderingen op deze algemene regel. De LPI staat situaties toe waarin het auteursrecht kan toebehoren aan de opdrachtgever als het werk wordt beschouwd als een "werk gemaakt in opdracht". Dit geldt wanneer er van tevoren een specifieke overeenkomst bestaat die stelt dat het auteursrecht bij de klant ligt bij de creatie van het werk. Bijvoorbeeld, als een bedrijf een schrijver inhuurt om marketingmateriaal te creëren onder een contract waarin het bedrijf als auteursrechthebbende wordt gespecificeerd, bezit het bedrijf het auteursrecht op het marketingmateriaal. De bewijslast ligt bij de opdrachtgever om aan te tonen dat een werk onder de uitzondering "werk gemaakt in opdracht" valt.

Het Beschermen van IE-Rechten als Freelancer/Opdrachtnemer

Om je eigendom van IE-rechten als freelancer of onafhankelijke opdrachtnemer te beschermen, is het essentieel om een duidelijk en beknopt contract te hebben waarin IE-eigendom wordt omschreven. Specificeer of je het eigendom behoudt of dat de rechten worden overgedragen aan de klant. Definieer duidelijk de leveringsvoorwaarden (bijv. bronbestanden) en de omvang van de rechten van de klant om deze te gebruiken. Hoewel het niet verplicht is, biedt het registreren van je auteursrecht bij de Nationale Dienst voor Intellectuele Eigendom (Servicio Nacional de Propiedad Intelectual - SENAPI) extra juridische bescherming.

Freelancen in Bolivia biedt flexibiliteit, maar het begrijpen van belastingverplichtingen en het verkennen van verzekeringsopties zijn cruciaal voor zelfstandige werkers.

Belastingverplichtingen voor Freelancers en Zelfstandige Aannemers

Het belastingstelsel van Bolivia behandelt freelancers en zelfstandige aannemers anders dan loontrekkende werknemers. Hier is een overzicht van de belangrijkste punten op basis van relevante wetgeving:

• Belastingwetboek (Código Tributario Boliviano - CTB): Het CTB beschrijft belastingcategorieën en aangiftevereisten (Ley Nº 843).

• Supreme Decree No. 29373: Dit decreet stelt de Enkele Belasting op Inkomen (Régimen Tributario Unificado - RTU) vast voor zelfstandige professionals (Decreto Supremo Nº 29373).

Aangifte als Zelfstandige Aannemer:

• Registratie: Freelancers en zelfstandige aannemers moeten zich registreren bij de Boliviaanse Nationale Belastingdienst (Servicio Nacional de Impuestos Nacionales - SIN) onder de RTU-categorie.
• Belastingaangiften: Zelfstandige aannemers moeten driemaandelijkse inkomstenbelastingaangiften indienen, hun inkomen aangeven en belastingen betalen op basis van een progressief belastingtarief (CTB).
• Boekhouding: Het bijhouden van duidelijke administratie van inkomsten en uitgaven is cruciaal voor een nauwkeurige belastingaangifte.

Belangrijk: Het raadplegen van een Boliviaanse belastingadviseur kan ervoor zorgen dat je aan alle aangiftevereisten voldoet en maximaal gebruik maakt van mogelijke aftrekposten.

Verzekeringsopties voor Freelancers en Zelfstandige Aannemers

Hoewel niet verplicht, kan het afsluiten van een passende verzekering financiële zekerheid bieden voor freelancers en zelfstandige aannemers in Bolivia. Hier zijn enkele opties om te overwegen:

• Ziektekostenverzekering: Het openbare gezondheidszorgsysteem van Bolivia biedt basisdekking. Freelancers kunnen echter overwegen om een particuliere ziektekostenverzekering af te sluiten voor een uitgebreidere dekking.
• Beroepsaansprakelijkheidsverzekering: Dit beschermt je tegen financiële verliezen als een klant je aanklaagt voor nalatigheid of fouten in je werk.
• Levensverzekering en Arbeidsongeschiktheidsverzekering: Deze bieden financiële ondersteuning in geval van onverwachte gebeurtenissen die je werkvermogen beïnvloeden.

Aanbeveling: Verken verschillende verzekeringsplannen die worden aangeboden door Boliviaanse verzekeringsmaatschappijen om dekking te vinden die past bij jouw behoeften en budget.