Arbeidsgeschillen in Armenië worden voornamelijk opgelost binnen een speciaal rechtssysteem. Deze rechtbanken zijn gespecialiseerde takken binnen de algemene (civiele) rechtbanken van eerste aanleg. Ze behandelen een breed scala aan geschillen die voortvloeien uit arbeidsrelaties, waaronder onrechtmatig ontslag, loon- en urengeschillen, discriminatie- en intimidatieclaims, geschillen over collectieve arbeidsovereenkomsten en schendingen van arbeidsveiligheid en gezondheid.

Arbeidsrechtbank Proces

1. Indienen van een Claim: Een werknemer (of werkgever) start een zaak door een claim in te dienen bij de bevoegde arbeidsrechtbank.
2. Bemiddeling: De rechtbank kan proberen het geschil op te lossen door middel van bemiddeling, een vorm van mediation.
3. Hoorzitting: Als bemiddeling mislukt, zal de rechtbank een formele hoorzitting houden om bewijsmateriaal en argumenten van beide partijen te overwegen.
4. Vonnis: De rechtbank zal een vonnis uitspreken, dat remedies kan omvatten zoals herstel in functie, achterstallig loon of schadevergoeding.
5. Beroep: Beslissingen van de arbeidsrechtbanken kunnen worden aangevochten bij hogere rechtbanken binnen het Armeense rechtssysteem.

Arbitrage biedt een privé en mogelijk snellere manier om arbeidsconflicten op te lossen in vergelijking met traditionele gerechtelijke procedures. Arbitrage in Armenië wordt gereguleerd door de Wet op Commerciële Arbitrage. Het stelt partijen in een arbeidsovereenkomst in staat om overeen te komen geschillen via arbitrage op te lossen. De arbitrageovereenkomst moet schriftelijk zijn en duidelijk het bereik van de gedekte geschillen specificeren.

Arbitrage Proces

1. Benoeming van Arbiter(s): De partijen selecteren een of meer arbiters.
2. Arbitrage Procedures: De arbitrage volgt procedures overeengekomen door de partijen en/of bepaald door de arbiter(s).
3. Uitspraak: De arbiter(s) geven een bindende uitspraak, waarmee het geschil wordt opgelost.

Typische Zaken die Behandeld Worden

• Arbeidsrechtbanken

  • Onrechtmatig ontslag
  • Claims voor onbetaald loon, overwerk of bonussen
  • Geschillen over werkuren en rustperiodes
  • Beschuldigingen van discriminatie of intimidatie op de werkplek
  • Uitdagingen met betrekking tot schendingen van arbeidsveiligheid

• Arbitrage

  • Geschillen die geschikt zijn voor arbitrage weerspiegelen vaak die welke door arbeidsrechtbanken worden behandeld
  • Arbitrage kan de voorkeur hebben in complexe zaken of zaken waarbij vertrouwelijkheid gewenst is

Het Arbeidswetboek van de Republiek Armenië en de Wet op Commerciële Arbitrage van de Republiek Armenië zijn de primaire juridische kaders voor arbeidsconflicten. Beslissingen van de Armeense rechtbanken over arbeidsconflicten dienen ook als belangrijke juridische bronnen.

Nalevingsaudits en inspecties zijn essentiële mechanismen om naleving van verschillende wetten en voorschriften binnen Armenië te waarborgen. Ze worden uitgevoerd door verschillende instanties en richten zich op verschillende gebieden, waaronder arbeids-, belasting-, milieu- en andere sectorspecifieke voorschriften.

Soorten Audits en Inspecties

• Arbeidsinspecties: De Staatsarbeidsinspectie van de Republiek Armenië voert arbeidsinspecties uit. Deze richten zich op naleving van het Arbeidswetboek van de Republiek Armenië en behandelen gebieden zoals arbeidsomstandigheden en veiligheid, loon- en uurregelingen, en arbeidscontracten en discriminatie.

• Belastingaudits: Het Staatsinkomstencomité van de Republiek Armenië voert belastingaudits uit om de nauwkeurigheid van belastingaangiften en naleving van belastingwetten te verifiëren.

• Milieu-audits: Het Milieu-impact Expertise Centrum van het Ministerie van Milieu van de Republiek Armenië voert milieu-audits en inspecties uit om naleving van milieuregels te beoordelen.

• Andere sectorspecifieke audits: Afhankelijk van de industrie kunnen andere overheidsinstanties nalevingsaudits uitvoeren binnen hun respectieve regelgevingsgebieden.

Frequentie van Audits en Inspecties

De frequentie van nalevingsaudits en inspecties in Armenië kan afhangen van verschillende factoren:

• Risicobeoordeling: Bedrijven die als hoger risico worden beschouwd (vanwege hun industrie, grootte of eerdere nalevingsproblemen) kunnen vaker onderworpen worden aan inspecties.
• Klachten: Beschuldigingen van niet-naleving kunnen gerichte inspecties uitlokken.
• Geplande inspecties: Sommige instanties kunnen routinematige inspectieschema's hebben.

Belang van Nalevingsaudits en Inspecties

• Handhaving van de rechtsstaat: Audits en inspecties zijn van vitaal belang voor het bevorderen van eerlijkheid en het handhaven van Armeense wetten en voorschriften.
• Bescherming van werknemersrechten: Arbeidsinspecties spelen een centrale rol in het beschermen van werknemersrechten en het waarborgen van veilige en rechtvaardige arbeidsomstandigheden.
• Zorg voor eerlijke belastingheffing: Belastingaudits helpen een gelijk speelveld te behouden en ervoor te zorgen dat bedrijven hun eerlijke bijdrage leveren aan de overheidsinkomsten.
• Milieubescherming: Milieu-audits zijn essentieel voor het monitoren van naleving van duurzaamheidsdoelen en het beperken van milieuschade.

Gevolgen van Niet-naleving

De gevolgen van niet-naleving die tijdens audits en inspecties worden ontdekt, kunnen variëren in ernst, waaronder:

• Administratieve boetes: Een veel voorkomende straf voor regelovertredingen.
• Corrigerende bevelen: Bedrijven kunnen worden opgedragen specifieke praktijken of omstandigheden die niet in overeenstemming zijn te corrigeren.
• Opschorting van vergunning/operaties: In ernstige gevallen kunnen autoriteiten de bedrijfsactiviteiten tijdelijk stilleggen totdat naleving is bereikt.
• Strafrechtelijke aanklachten: Opzettelijke overtredingen of herhaalde niet-naleving kunnen soms leiden tot strafrechtelijke vervolging.

In Armenië zijn er verschillende wegen om juridische en regelgevende overtredingen te melden. Deze omvatten interne meldingen binnen bedrijven, wetshandhavingsinstanties, regelgevende instanties, de Commissie voor Corruptiepreventie en speciale hotlines.

Interne Melding

Veel bedrijven in Armenië hebben interne klokkenluidersmechanismen. Werknemers kunnen hun zorgen melden aan aangewezen personen of afdelingen, zoals HR of een compliance officer.

Wetshandhavingsinstanties

Voor strafrechtelijke zaken kunnen individuen overtredingen rechtstreeks melden bij de politie of het Openbaar Ministerie van de Republiek Armenië.

Regelgevende Instanties

Sector-specifieke overtredingen, zoals arbeids-, belasting- of milieukwesties, kunnen worden gemeld bij de relevante regelgevende instanties. Deze omvatten de Staatsarbeidsinspectie van de Republiek Armenië en het Staatsinkomstencomité van de Republiek Armenië.

Commissie voor Corruptiepreventie

De Commissie voor Corruptiepreventie van de Republiek Armenië is belast met het ontvangen en onderzoeken van meldingen van corruptie.

Hotlines

Sommige organisaties en overheidsinstanties hebben speciale hotlines voor het melden van specifieke soorten overtredingen.

Klokkenluidersbescherming in Armenië

Hoewel Armenië het belang van klokkenluiden erkent, blijven de juridische bescherming voor klokkenluiders enigszins beperkt en gefragmenteerd.

Juridische Bepalingen

Artikel 17 van het Arbeidswetboek van de Republiek Armenië verbiedt vergelding tegen werknemers die te goeder trouw juridische overtredingen melden. De Wet op Corruptiepreventie biedt enige bescherming aan degenen die corruptie melden, maar voornamelijk voor werknemers in de publieke sector. Bepaalde wetten en voorschriften kunnen klokkenluidersbeschermingsbepalingen bevatten binnen hun specifieke aandachtsgebieden.

Praktische Overwegingen

De huidige bescherming in Armenië richt zich voornamelijk op vergelding in de arbeidscontext. Klokkenluiders die te maken krijgen met andere vormen van represailles, zoals intimidatie of bedreigingen, hebben mogelijk beperkte juridische mogelijkheden. Vaak ligt de bewijslast bij de klokkenluider om aan te tonen dat de vergelding een direct gevolg was van hun melding. Er is een gebrek aan robuuste garanties voor het handhaven van de vertrouwelijkheid van klokkenluiders, wat het melden kan ontmoedigen.

Aanbevelingen voor Klokkenluiders

Klokkenluiders wordt geadviseerd om alles te documenteren, inclusief de overtreding en eventuele gevallen van vermoedelijke vergelding. Ze moeten ook overwegen om advies in te winnen bij een advocaat of een NGO die gespecialiseerd is in klokkenluidersbescherming om advies te krijgen over het navigeren door het proces en het beoordelen van potentiële risico's.

Armenië heeft blijk gegeven van een inzet voor het handhaven van fundamentele arbeidsrechten door een aanzienlijk aantal kernverdragen van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) te ratificeren.

Geratificeerde IAO-verdragen

Armenië heeft verschillende belangrijke IAO-verdragen geratificeerd, waaronder:

• Verdrag inzake vrijheid van vereniging en bescherming van het recht zich te organiseren, 1948 (Nr. 87): Dit verdrag garandeert werknemers en werkgevers het recht om organisaties naar keuze te vormen en zich daarbij aan te sluiten zonder inmenging van de staat.
• Verdrag inzake het recht zich te organiseren en collectief te onderhandelen, 1949 (Nr. 98): Dit verdrag beschermt werknemers tegen anti-vakbondsdiscriminatie en bevordert mechanismen voor collectieve onderhandelingen.
• Verdrag inzake gedwongen arbeid, 1930 (Nr. 29) en het Protocol van 2014 bij het Verdrag inzake gedwongen arbeid, 1930: Deze verdragen verbieden alle vormen van gedwongen of verplichte arbeid.
• Verdrag inzake de afschaffing van gedwongen arbeid, 1957 (Nr. 105): Dit verdrag verplicht landen om actieve maatregelen te nemen om gedwongen arbeid te elimineren.
• Verdrag inzake de minimumleeftijd, 1973 (Nr. 138): Dit verdrag stelt de minimumleeftijd voor arbeid vast met bepalingen voor uitzonderingen voor licht werk onder specifieke voorwaarden.
• Verdrag inzake de ergste vormen van kinderarbeid, 1999 (Nr. 182): Dit verdrag roept op tot onmiddellijke actie om de meest gevaarlijke en schadelijke vormen van kinderarbeid te beëindigen.
• Verdrag inzake gelijke beloning, 1951 (Nr. 100): Dit verdrag pleit voor gelijke beloning voor werk van gelijke waarde tussen mannen en vrouwen.
• Verdrag inzake discriminatie (werkgelegenheid en beroep), 1958 (Nr. 111): Dit verdrag verbiedt discriminatie in werkgelegenheid op verschillende gronden, waaronder ras, kleur, geslacht, religie, politieke overtuiging, nationale afkomst en sociale afkomst.

Nationale wetten in overeenstemming met IAO-verdragen

De Armeense Arbeidswetgeving is in overeenstemming met veel principes die zijn vastgelegd in deze IAO-verdragen. Zo erkent de Armeense wet het recht van werknemers om vakbonden te vormen en zich daarbij aan te sluiten en om collectieve onderhandelingen te voeren. De Arbeidswetgeving verbiedt uitdrukkelijk gedwongen arbeid en stelt de minimumleeftijd voor arbeid op 16 jaar, met bepaalde uitzonderingen. De wet specificeert ook soorten werk die als gevaarlijk voor minderjarigen worden beschouwd en verbiedt discriminatie in werkgelegenheid op verschillende gronden.

Verbeterpunten

Ondanks de vooruitgang blijven er uitdagingen bestaan om de idealen van internationale arbeidsnormen volledig te garanderen in Armenië. Er kunnen tekortkomingen zijn in de effectieve handhaving en monitoring van de wetten. De aanzienlijke informele sector maakt het moeilijker om naleving van arbeidsnormen voor alle werknemers te waarborgen. Specifieke groepen zoals migrantenarbeiders of degenen in huishoudelijk werk kunnen kwetsbaarder zijn voor schendingen van arbeidsrechten.

Monitoring en betrokkenheid

Internationale organen zoals de IAO, evenals binnenlandse maatschappelijke groeperingen, spelen een cruciale rol bij het monitoren van de situatie van arbeidsrechten in Armenië. Hun beoordelingen, rapportages en aanbevelingen dragen bij aan voortdurende inspanningen om de naleving te verbeteren en de rechten van werknemers in het land te beschermen.