In Oekraïne kan de beëindiging van een dienstverband plaatsvinden onder specifieke omstandigheden, zoals uiteengezet in de Oekraïense Arbeidswet.

Wettelijke Gronden voor Ontslag

De wettelijke redenen voor ontslag zijn gecategoriseerd in die welke door de werkgever zijn geïnitieerd en die welke door de werknemer zijn geïnitieerd.

Door Werkgever Geïnitieerd Ontslag

• Wangedrag van de werknemer: Dit omvat ernstige schendingen van de arbeidsdiscipline, verzuim of verschijnen op het werk onder invloed.
• Onbekwaamheid van de werknemer: Als een werknemer aantoonbaar niet over de vaardigheden of kwalificaties beschikt die voor de functie vereist zijn.
• Overbodigheid: Vanwege herstructurering of inkrimping van het bedrijf.
• Sluiting of liquidatie van het bedrijf.

Door Werknemer Geïnitieerd Ontslag

• Ontslag met kennisgeving: Werknemers hebben het recht om ontslag te nemen door hun werkgever schriftelijk op de hoogte te stellen, meestal twee weken van tevoren.
• Schending van het contract door de werkgever: Als de werkgever zijn verplichtingen uit het arbeidscontract niet nakomt, kan de werknemer met gegronde reden ontslag nemen.

Opzegtermijnen

De vereiste opzegtermijn voor beëindiging hangt af van de reden voor ontslag:

• Door werkgever geïnitieerd ontslag (behalve overbodigheid of liquidatie): Eén maand schriftelijke kennisgeving aan de werknemer.
• Door werkgever geïnitieerd ontslag vanwege overbodigheid of liquidatie: Twee maanden schriftelijke kennisgeving aan de werknemer.
• Door werknemer geïnitieerd ontslag: Twee weken schriftelijke kennisgeving aan de werkgever.

Er zijn enkele uitzonderingen op deze opzegtermijnen zoals uiteengezet in de Oekraïense Arbeidswet.

Ontslagvergoeding

De Oekraïense wet schrijft ontslagvergoeding voor werknemers voor in bepaalde situaties:

• Overbodigheid: Werknemers hebben recht op een ontslagvergoeding die gelijk is aan hun gemiddelde maandsalaris.
• Sluiting of liquidatie van het bedrijf: De ontslagvergoeding wordt bepaald op basis van het gemiddelde salaris en de diensttijd van de werknemer.
• Ontslag van de werknemer vanwege schending van het contract door de werkgever: De werknemer kan recht hebben op een ontslagvergoeding, afhankelijk van de aard van de schending.

Het anti-discriminatiekader van Oekraïne, dat nog steeds in ontwikkeling is, biedt bescherming tegen discriminatie op verschillende gronden. De Grondwet van Oekraïne is de kernwetgeving die anti-discriminatieprincipes uiteenzet. Artikel 23 garandeert gelijke rechten en kansen voor alle burgers en verbiedt discriminatie op basis van verschillende kenmerken. Aanvullende beschermde gronden komen naar voren door de Wet van Oekraïne "Over het waarborgen van gelijke rechten en kansen voor vrouwen en mannen" (2005) en de Wet van Oekraïne "Over de beginselen van preventie en bestrijding van discriminatie in Oekraïne" (2012).

Beschermde Kenmerken

De Wet van Oekraïne "Over het waarborgen van gelijke rechten en kansen voor vrouwen en mannen" beschermt tegen genderdiscriminatie. De Wet van Oekraïne "Over de beginselen van preventie en bestrijding van discriminatie in Oekraïne" verbiedt discriminatie op basis van een breder scala aan kenmerken, waaronder maar niet beperkt tot ras en etniciteit, politieke overtuigingen, religie of geloof, leeftijd, handicap, seksuele geaardheid en genderidentiteit, en taal. Het is belangrijk op te merken dat deze wet nog in ontwikkeling is en dat de uiteindelijke lijst van beschermde kenmerken in de toekomst kan worden uitgebreid.

Verhaalsmechanismen

Personen die menen te zijn gediscrimineerd, kunnen verschillende wegen bewandelen om verhaal te halen. Veel organisaties hebben interne mechanismen opgezet voor het behandelen van discriminatieklachten. Personen kunnen ook een beroep doen op de Commissaris voor de Rechten van de Mens van de Verchovna Rada van Oekraïne, een onafhankelijk orgaan dat klachten onderzoekt en corrigerende maatregelen kan aanbevelen. Daarnaast hebben personen het recht om rechtszaken aan te spannen tegen degenen die hen hebben gediscrimineerd.

Verantwoordelijkheden van Werkgevers

Werkgevers in Oekraïne hebben de verantwoordelijkheid om een discrimineringsvrije werkplek te bevorderen. Dit omvat het ontwikkelen en implementeren van een anti-discriminatiebeleid, het bieden van training over anti-discriminatiewetten, het herkennen van discriminerend gedrag en passende rapportagemechanismen. Werkgevers zijn ook verantwoordelijk voor het creëren van een diverse en inclusieve werkplek, het bevorderen van gelijke kansen voor alle werknemers, ongeacht hun beschermde kenmerken. Ze moeten alle meldingen van discriminatie serieus nemen, onpartijdige onderzoeken uitvoeren en indien nodig passende disciplinaire maatregelen treffen.

Het Oekraïense arbeidsrecht stelt richtlijnen vast om een veilige en evenwichtige werkomgeving voor werknemers te waarborgen. Deze gids verkent belangrijke aspecten van arbeidsomstandigheden in Oekraïne, waaronder werkuren, rustperiodes en ergonomische vereisten.

Werkuren

De standaardwerkweek in Oekraïne is 40 uur, verspreid over vijf dagen met een maximum van acht uur per dag. Nachtwerk (tussen 22.00 uur en 6.00 uur) is gereguleerd, met beperkingen op het totale aantal nachturen en aanvullende compensatievereisten.

Rustperiodes

De Oekraïense wet verplicht pauzes en rustperiodes voor werknemers om vermoeidheid te voorkomen en welzijn te waarborgen:

• Lunchpauze: Werknemers hebben recht op een minimale ononderbroken lunchpauze van ten minste 30 minuten, die niet als werktijd wordt beschouwd.
• Korte Pauzes: Aanvullende korte pauzes voor rust en ontspanning worden aanbevolen gedurende de werkdag, vooral voor taken die intense concentratie vereisen.
• Dagelijkse Rust: Werknemers moeten minimaal 11 opeenvolgende uren rust hebben tussen werkdagen.
• Wekelijkse Rust: Alle werknemers hebben recht op twee opeenvolgende dagen rust, meestal zaterdag en zondag.

Er zijn uitzonderingen op deze standaard rustperiodes zoals uiteengezet in het Oekraïense Arbeidswetboek voor specifieke industrieën of situaties die continue operaties vereisen.

Ergonomische Vereisten

Het Oekraïense kabinet van ministers heeft richtlijnen opgesteld voor ergonomische vereisten op de werkplek. Deze aanbevelingen bevorderen het ontwerp van werkplekken en werkprocessen die fysieke belasting en ongemak voor werknemers minimaliseren. Belangrijke elementen zijn onder andere:

• Werkplekontwerp: Zorgen voor de juiste afmetingen van meubels, verstelbare stoelen en voldoende verlichting om musculoskeletale aandoeningen te voorkomen.
• Werkorganisatie: Aanmoedigen van pauzes met beweging en stretchoefeningen om langdurige statische houdingen te verminderen.
• Werkuitrusting: Het verstrekken van geschikte gereedschappen en apparatuur die ergonomisch zijn ontworpen en geschikt zijn voor de taak.

Hoewel deze ergonomische vereisten niet strikt verplicht zijn, worden werkgevers aangemoedigd ze te implementeren om een gezondere en productievere werkomgeving te creëren.

Het waarborgen van een veilige en gezonde werkomgeving is een gedeelde verantwoordelijkheid tussen werkgevers en werknemers in Oekraïne. Het primaire juridische kader is vastgesteld door de Arbeidsomstandighedenwet van 2006 (OSHA). Deze gids verkent de belangrijkste regelgeving, waarbij de verplichtingen van de werkgever, de rechten van de werknemer en de handhavingsinstanties die verantwoordelijk zijn voor het handhaven van deze normen worden uiteengezet.

Verplichtingen van de Werkgever

De OSHA legt aanzienlijke verantwoordelijkheid op werkgevers om het welzijn van hun personeel te waarborgen. Enkele belangrijke verplichtingen zijn:

• Risico-identificatie en Risicobeoordeling: Regelmatig de werkplek evalueren om potentiële gevaren te identificeren en beheersmaatregelen implementeren om risico's te verminderen.
• Zorgen voor een Veilige Werkplek: Dit omvat het onderhouden van een schone en hygiënische werkplek, zorgen voor goede ventilatie en verlichting, en het aanpakken van overbevolking.
• Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM): Werkgevers moeten geschikte PBM's verstrekken aan werknemers die aan specifieke gevaren worden blootgesteld en zorgen voor een goede training in het gebruik ervan.
• Veilige Werkpraktijken: Ontwikkelen en implementeren van veilige werkprocedures voor verschillende taken en ervoor zorgen dat werknemers hierin worden getraind.
• Gezondheidsmonitoring: Afhankelijk van de werkomgeving kunnen werkgevers verplicht zijn om gezondheidsmonitoringsprogramma's uit te voeren voor werknemers die aan specifieke gevaren worden blootgesteld.

Rechten van de Werknemer

Werknemers in Oekraïne hebben recht op een veilige en gezonde werkplek. OSHA geeft hen de volgende rechten:

• Recht op een Veilige Werkplek: Werknemers kunnen weigeren te werken onder onveilige omstandigheden en eventuele geïdentificeerde gevaren melden aan hun werkgever of de handhavingsinstanties.
• Toegang tot Informatie en Training: Werknemers hebben recht op informatie en training over werkplekgevaren, veilige werkpraktijken en het juiste gebruik van PBM's.
• Medische Onderzoeken: Werknemers hebben recht op verplichte medische onderzoeken op kosten van de werkgever, afhankelijk van hun beroep en potentiële gezondheidsrisico's.

Handhavingsinstanties

Het Ministerie van Sociale Politiek van Oekraïne (MSPS) is de primaire overheidsinstantie die verantwoordelijk is voor de handhaving van OSHA, samen met de Staatsdienst voor Arbeid bij het MSPS (SSLU). Deze instanties voeren inspecties uit, onderzoeken klachten en hebben de bevoegdheid om boetes op te leggen bij niet-naleving.