In Kenia wordt de beëindiging van arbeidsovereenkomsten geregeld door een duidelijk wettelijk kader. De Employment Act, 2007 beschrijft de geldige redenen voor het beëindigen van een arbeidsovereenkomst, die in drie brede categorieën vallen: Operationele Vereisten (Redundantie), Wangedrag en Onbekwaamheid.

Operationele Vereisten (Redundantie)

Dit verwijst naar ontslag vanwege economische omstandigheden of herstructurering die de positie van de werknemer elimineert.

Wangedrag

Ontslag vanwege ernstig wangedrag van de werknemer of herhaalde overtredingen van bedrijfsregels. Voorbeelden zijn verzuim, grove nalatigheid of insubordinatie.

Onbekwaamheid

Ontslag vanwege de onmogelijkheid van de werknemer om zijn of haar taken uit te voeren door slechte prestaties of slechte gezondheid.

Ongeacht de reden moeten werkgevers eerlijke procedures volgen voordat ze tot ontslag overgaan. Dit houdt doorgaans waarschuwingen, mogelijkheden voor verbetering en het houden van een disciplinaire hoorzitting in bij gevallen van wangedrag of onbekwaamheid in.

Opzegtermijnen

De Employment Act schrijft opzegtermijnen voor zowel werkgevers als werknemers voor die een arbeidsovereenkomst willen beëindigen. Bij door de werkgever geïnitieerd ontslag moet de werkgever een opzegtermijn geven op basis van de betalingsvoorwaarden van de werknemer. Bij door de werknemer geïnitieerd ontslag (ontslagname) moeten werknemers doorgaans ook een opzegtermijn geven van vergelijkbare lengte als hierboven vermeld, volgens hun betalingsstructuur. Werkgevers kunnen ervoor kiezen om de werknemer zijn of haar salaris voor de opzegtermijn te betalen in plaats van hem of haar tijdens die tijd te laten werken.

Ontslagvergoeding

De Keniaanse wet schrijft een ontslagvergoeding voor werknemers die vanwege redundantie worden ontslagen voor. De berekening is gebaseerd op de duur van de dienstbetrekking van de werknemer, met ten minste 15 dagen basisloon voor elk dienstjaar. Echter, ontslagvergoeding is niet vereist in gevallen van ontslag wegens wangedrag of onmiddellijk ontslag.

Kenya heeft robuuste wettelijke waarborgen tegen discriminatie. De Keniaanse Grondwet (2010) vormt de basis van dit kader en biedt uitgebreide garanties voor gelijkheid en verbiedt discriminatie. De Arbeidswet van 2007 biedt aanvullende bescherming.

Beschermde Kenmerken

Discriminatie op het werk is expliciet verboden door de Keniaanse Grondwet en de Arbeidswet op de volgende gronden:

• Ras
• Geslacht
• Zwangerschap
• Burgerlijke Staat
• Gezondheidsstatus (inclusief HIV/AIDS)
• Etniciteit & Sociale Herkomst
• Kleur
• Leeftijd
• Handicap
• Religie
• Geweten
• Geloof
• Cultuur
• Taal
• Geboorte
• Mening

Verhaalsmechanismen

Er zijn verschillende wegen beschikbaar voor individuen die discriminatie ervaren in Kenia om verhaal te halen:

• National Employment Authority (NEA): De NEA beheert arbeidsgerelateerde geschillen en heeft de bevoegdheid om discriminatieklachten te onderzoeken en te bemiddelen.
• National Commission on Human Rights (KNCHR): De KNCHR is een autonome instantie die mensenrechtenschendingen onderzoekt, inclusief discriminatie.
• Employment and Labour Relations Court (ELRC): Individuen kunnen discriminatiegerelateerde rechtszaken aanspannen en verhaal zoeken via de ELRC, een gespecialiseerde rechtbank voor arbeidszaken.

Verantwoordelijkheden van Werkgevers

Werkgevers in Kenia spelen een cruciale rol in het bestrijden van discriminatie en het bevorderen van inclusie. Belangrijke verantwoordelijkheden zijn onder andere:

• Gelijke Kansen Beleid: Voer duidelijke beleidslijnen in die discriminatie en intimidatie op basis van de beschermde kenmerken verbieden.
• Training en Bewustwording: Onderwijs werknemers regelmatig over antidiscriminatiewetgeving, diversiteit en onbewuste vooroordelen via trainingsprogramma's.
• Klachtenprocedures: Stel toegankelijke procedures in voor werknemers om discriminatie te melden, waarbij een snelle onderzoek en corrigerende maatregelen worden gegarandeerd.
• Redelijke Aanpassingen: Bied redelijke aanpassingen voor werknemers met een handicap of voor degenen wiens religieuze overtuigingen specifieke aanpassingen vereisen.

Kenyaanse arbeidswetten stellen richtlijnen vast voor verschillende aspecten van arbeidsomstandigheden om het welzijn van werknemers en eerlijke behandeling te waarborgen. Dit omvat regelgeving met betrekking tot werkuren, rustperiodes en ergonomische voorzieningen.

Werkuren

De Employment Act, 2007 stelt normen voor werkuren in Kenia:

• Standaard Werkweek: De maximale standaard werkweek hangt af van het type werk:
  • Algemeen Werk: 52 uur per week.
  • Nachtwerkers: 48 uur per week.
  • Landbouw of Wachters: 60 uur per week.
• Overuren: Overwerk is toegestaan maar kent over het algemeen beperkingen. Overuren moeten worden gecompenseerd tegen een verhoogd tarief:
  • Weekdagen: Minstens 1,5 keer het reguliere uurtarief.
  • Feestdagen: Minstens het dubbele van het reguliere uurtarief.

Rustperiodes

Kenia legt de nadruk op rustperiodes om het welzijn van werknemers te waarborgen en vermoeidheid te voorkomen:

• Dagelijkse Rust: Werknemers hebben recht op een rustpauze van minstens één uur voor een aaneengesloten werkperiode van zes uur.
• Wekelijkse Rust: Werknemers moeten één volledige dag rust per week krijgen.
• Feestdagen: Kenia erkent een aantal feestdagen waarop werknemers over het algemeen recht hebben op betaald verlof. Verschillende feestdagen zijn gebaseerd op diverse religieuze observaties.
• Jaarlijks Verlof: Werknemers verwerven betaald jaarlijks verlof tegen een tarief van minstens 21 dagen per jaar na één jaar dienst.

Ergonomische Vereisten

Hoewel Kenia geen specifieke wet heeft die expliciet gewijd is aan ergonomie, bevorderen de voorschriften de veiligheid op de werkplek en minimaliseren ze ergonomische risico's:

• Occupational Safety and Health (OSH) Act, 2007: Deze wet schetst de algemene plicht van werkgevers om de veiligheid en gezondheid op de werkplek te waarborgen, wat ergonomische overwegingen kan omvatten.
• Risicobeoordelingen: Werkgevers moeten risicobeoordelingen uitvoeren om potentiële gevaren te identificeren en te beperken, waaronder ergonomische risico's.
• Work Injury Benefits Act (WIBA), 2007: Deze wet leidt compensatie voor werkgerelateerde verwondingen, wat werkgevers indirect aanmoedigt om risico's, inclusief die veroorzaakt door slechte ergonomie, te minimaliseren.

Kenya heeft een uitgebreid kader voor gezondheid en veiligheid (H&S) dat de veiligheid van werknemers prioriteit geeft. De Occupational Safety and Health Act (OSHA), 2007 vormt de basis van dit kader, aangevuld met aanvullende wetgeving en richtlijnen. Het schetst duidelijke verplichtingen voor werkgevers, beschermt de rechten van werknemers en wijst handhavingstaken toe.

Verplichtingen van Werkgevers

De OSHA benadrukt de verantwoordelijkheid van werkgevers om een veilige en gezonde werkomgeving te creëren. Belangrijke verplichtingen van werkgevers zijn onder andere:

• Risicobeoordelingen: Werkgevers zijn verplicht om regelmatig risicobeoordelingen uit te voeren om potentiële gevaren op de werkplek te identificeren. Deze beoordelingen moeten verschillende aspecten bestrijken, zoals machines, chemicaliën, werkprocessen en de fysieke werkomgeving.
• Veilige Werkprocedures: Werkgevers moeten veilige werkprocedures ontwikkelen en implementeren om risico's te minimaliseren. Dit houdt in dat werknemers de juiste training krijgen over deze procedures.
• Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM): Werkgevers moeten werknemers voorzien van geschikte PBM op basis van de specifieke werkplekrisico's die zijn geïdentificeerd in de risicobeoordeling.
• Gezondheids- en Veiligheidstraining: Werkgevers zijn verantwoordelijk voor het geven van training aan werknemers over H&S-praktijken en potentiële gevaren die verband houden met hun werk.
• Ongevallenrapportage: Werkgevers zijn wettelijk verplicht om werkgerelateerde ongevallen, ziekten en bijna-ongevallen te melden aan de Directie Arbeidsomstandigheden en Gezondheid (DOSHS).

Rechten van Werknemers

Onder het H&S-kader hebben Keniaanse werknemers een goed gedefinieerde reeks rechten:

• Recht op een Veilige Werkplek: Werknemers hebben het wettelijke recht om te werken in een omgeving zonder voorzienbare gevaren.
• Recht op Informatie en Training: Werknemers hebben recht op informatie en training over werkplekveiligheidsprocedures en potentiële risico's die verband houden met hun werk.
• Recht om Onveilig Werk te Weigeren: Werknemers hebben het recht om taken te weigeren die zij als een ernstige bedreiging voor hun gezondheid en veiligheid beschouwen, mits zij hun zorgen kunnen rechtvaardigen.

Deze rechten stellen werknemers in staat om actief deel te nemen aan het handhaven van een veilige werkomgeving.

Handhavingsinstanties

De primaire verantwoordelijkheid voor de handhaving van H&S-regelgeving in Kenia ligt bij de Directie Arbeidsomstandigheden en Gezondheid (DOSHS) binnen het Ministerie van Arbeid en Sociale Bescherming. De DOSHS voert deze taken uit via haar inspecteurs:

• Werkplekinspecties: De DOSHS voert regelmatig inspecties uit op werkplekken om naleving van gezondheids- en veiligheidsvoorschriften te waarborgen.
• Uitgeven van Verbeteringsberichten: Als er overtredingen worden geconstateerd, kunnen inspecteurs verbeteringsberichten uitgeven waarin de corrigerende maatregelen worden uiteengezet die werkgevers moeten nemen.
• Vervolging: In gevallen van ernstige niet-naleving kan de DOSHS werkgevers vervolgen, wat kan resulteren in boetes of gevangenisstraf.

De Work Injury Benefits Act (WIBA), 2007 van Kenia biedt financiële en medische ondersteuning aan werknemers die werkgerelateerde verwondingen of ziekten oplopen.