Gezondheid & Veiligheid in Bosnië en Herzegovina

Bosnië en Herzegovina's gezondheid- en veiligheidsysteem is complex vanwege de interne structuur van het land. Het bestaat uit twee entiteiten en een district: Federatie van Bosnië en Herzegovina (FBiH), Republika Srpska (RS), en Brčko District. Elke entiteit en het district heeft zijn eigen regelgeving op het gebied van gezondheid en veiligheid. Er is geen overkoepelende nationale wetgeving op het gebied van gezondheid en veiligheid in Bosnië en Herzegovina.

Belangrijke juridische bronnen

Federatie van Bosnië en Herzegovina

• Wet op Gezondheid en Veiligheid (FBiH) – De hoeksteen van het gezondheid- en veiligheidskader van FBiH.

Republika Srpska

• Wet op Gezondheid en Veiligheid (RS) – De primaire wet op het gebied van gezondheid en veiligheid voor de RS-entiteit.

Brčko District

• Wet op Gezondheid en Veiligheid – Beschrijft de regelgeving op het gebied van gezondheid en veiligheid voor het Brčko District.

Kernprincipes in de wetten voor gezondheid en veiligheid van Bosnië en Herzegovina

Ondanks het gedecentraliseerde systeem dekken de gezondheid- en veiligheidswetten op entiteitsniveau van Bosnië en Herzegovina over het algemeen deze kerngebieden:

• Verantwoordelijkheden van de werkgever:
  • Implementeren van gezondheid- en veiligheidsmaatregelen en risico-evaluaties
  • Bieden van training en informatie aan werknemers
  • Leveren van geschikte persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)
• Rechten van de werknemer
  • Gezondheid- en veiligheidsopleiding ontvangen
  • Onveilig werk weigeren
  • Participeren in besluitvorming over gezondheid en veiligheid
  • Toegang tot compensatie voor arbeidsongevallen of ziekten
• Specifieke gezondheid en veiligheid gebieden
  • Preventie van ongevallen en ziekten
  • Beheersing van gevaarlijke stoffen
  • Brandveiligheid en noodprotocollen
  • Veiligheid van machines en apparatuur
• Sector-specifieke regelgeving Sommige industrieën, zoals de bouw, kunnen aanvullende, strengere regelgeving hebben.

Handhaving en toezicht

• Arbeidsinspecties: Elke entiteit (FBiH en RS) en het Brčko District hebben hun eigen arbeidsinspecties die verantwoordelijk zijn voor gezondheid- en veiligheidsinspecties en handhaving.
• Sancties: Werkgevers die de wetten en regelgeving op het gebied van gezondheid en veiligheid overtreden, kunnen boetes krijgen en mogelijk worden gesloten.

Uitdagingen en lopende inspanningen

Bosnië en Herzegovina staat voor de uitdaging om een geharmoniseerd, effectief nationaal gezondheid- en veiligheidsysteem te creëren vanwege haar gedecentraliseerde structuur. Er worden inspanningen geleverd om de coördinatie tussen de entiteitsinspecties te verbeteren, het bewustzijn over gezondheid en veiligheid onder werkgevers en werknemers te vergroten, en de gezondheid- en veiligheidsnormen af te stemmen op de richtlijnen van de Europese Unie (EU) als onderdeel van de integratieaspiraties van Bosnië en Herzegovina.

Het is essentieel dat werkgevers en werknemers in Bosnië en Herzegovina vertrouwd zijn met de regelgeving op het gebied van gezondheid en veiligheid die specifiek van toepassing is op hun locatie (FBiH, RS, of Brčko District). Door rechten en verantwoordelijkheden te begrijpen, kunnen alle partijen werken aan het creëren van veiligere en gezondere werkplekken in het hele land.

In Bosnië en Herzegovina, vanwege haar interne verdeeldheid, verschillen de normen voor Occupational Health and Safety (OHS) enigszins tussen de Federation of Bosnia and Herzegovina (FBiH), Republika Srpska (RS) en het Brčko District. De kernprincipes blijven echter consistent.

Belangrijke normen in heel BiH

• Hazard Prevention and Control: Werkgevers in heel BiH moeten risicoanalyses op de werkplek uitvoeren om fysische, chemische, biologische, ergonomische en psychosociale gevaren proactief te identificeren. Vervolgens moeten maatregelen worden genomen om die risico's te elimineren of te minimaliseren.
• Safety Training and Information: Werknemers in elke entiteit of district hebben recht op OHS-opleiding die is afgestemd op hun werkzaamheden, inclusief bewustwording van gevaren, veilige werkprocedures en noodgevallenprotocols.
• Personal Protective Equipment (PPE): Werkgevers moeten geschikte PPE (helmen, oogbescherming, ademhalingsbescherming, enz.) verstrekken en het gebruik ervan verplichten op basis van risicoanalyses.
• Machine and Equipment Safety: Regels bepalen de veilige installatie, werking en onderhoud van machines en apparatuur om werknemers te beschermen tegen verwondingen.
• Occupational Health Surveillance: Medische keuringen kunnen vereist zijn voor werknemers die aan specifieke gevaren worden blootgesteld, wat helpt bij het vroegtijdig opsporen van beroepsziekten.
• Emergency Preparedness: Werkgevers moeten plannen ontwikkelen en implementeren voor het reageren op branden, chemische vrijgaven, natuurrampen en medische noodgevallen.

Praktische Implementatie

• Safety Committees: Afhankelijk van de grootte van de werkplek en de sector, vereisen de regelgeving in BiH vaak de oprichting van OHS-commissies met vertegenwoordiging van werknemers. Deze commissies bevorderen samenwerking en naleving.
• Industry-Specific Standards: Sectoren zoals bouw of mijnbouw kunnen aanvullende, strengere regelgeving hebben die is afgestemd op de unieke gevaren van die industrieën.
• Recordkeeping: Werkgevers in heel BiH zijn verplicht om gegevens bij te houden over ongevallen, bijna-ongevallen, verwondingen en OHS-opleiding om veiligheidsverbeteringen te informeren.

Uitdagingen en Voortdurende Verbetering

Het gedecentraliseerde systeem van Bosnië en Herzegovina brengt uitdagingen met zich mee op het gebied van het volledig harmoniseren van OHS-normen op nationaal niveau. Er wordt gewerkt aan het versterken van de coördinatie tussen de verschillende OHS-regelgevende instanties, het vergroten van het bewustzijn onder alle belanghebbenden over OHS-rechten en -verantwoordelijkheden, en het afstemmen van de OHS-normen van BiH op EU-richtlijnen als onderdeel van haar EU-integratieaspiraties.

Het waarborgen van een veilige en gezonde werkplek is een gedeelde verantwoordelijkheid in Bosnië en Herzegovina. Door de relevante OHS-normen te begrijpen, best practices toe te passen en open communicatie over veiligheid te bevorderen, kunnen werkgevers en werknemers veiligere werkomgevingen creëren in alle delen van het land.

Inspecties op de werkplek vormen een fundamenteel onderdeel van de handhaving van Occupational Health and Safety (OHS) in Bosnië en Herzegovina. Ze dienen om de naleving van OHS-wetten en -voorschriften te verifiëren, potentiële gevaren proactief te identificeren en werkgevers en werknemers te informeren over best practices op het gebied van OHS.

Inspectieprocedures

Het inspectieproces volgt over het algemeen een procedure van vijf stappen:

1. Planning en voorbereiding: Arbeidsinspecteurs verzamelen informatie over de werkplek, inclusief de sector, grootte, eerdere inspectiegeschiedenis en potentiële gevaren. Dit informeert het inspectieplan.
2. Openingsvergadering: De inspecteur ontmoet de werkgever of vertegenwoordiger om de reikwijdte en het proces van de inspectie te bespreken.
3. Walkthrough en beoordeling: Inspecteurs voeren een grondige walkthrough uit, waarbij ze werkprocessen observeren, apparatuur inspecteren, werknemers interviewen en documenten bekijken. Beoordelingen omvatten gebieden zoals naleving van algemene OHS-regelgeving, maatregelen voor gevarenbeheersing, gebruik en onderhoud van Personal Protective Equipment (PPE), noodgevallen voorbereiding en OHS-trainingsgegevens.
4. Afsluitingsvergadering: De inspecteur vat zijn bevindingen samen, bespreekt eventuele geconstateerde overtredingen en mogelijke aanbevelingen.
5. Rapport en opvolging: Inspecteurs stellen een gedetailleerd rapport op. Er worden termijnen vastgesteld waarbinnen werkgevers eventuele geconstateerde tekortkomingen moeten verhelpen. Herinspecties kunnen plaatsvinden om te verifiëren of corrigerende maatregelen zijn genomen.

Inspectiecriteria en frequentie

Inspecties zijn gebaseerd op een risicogebaseerde aanpak, waarbij sectoren met een hoog risico (zoals bouw of productie) en werkplekken met een geschiedenis van incidenten doorgaans vaker worden geïnspecteerd. Inspecties houden nauwgezet rekening met de OHS-regelgeving van de entiteit waar de werkplek zich bevindt. Specifieke occupational safety-regelboeken bieden vaak gedetailleerde criteria om inspecteurs te begeleiden.

Opvolgacties

Als overtredingen worden vastgesteld, geven inspecteurs verbeteringsmaatregelen uit waarin de vereiste corrigerende acties en termijnen worden beschreven. Werkgevers kunnen boetes krijgen, en in extreme gevallen kan een sluiting van de werkplek worden bevolen bij herhaalde OHS-fouten of dreigende gevaarlijke situaties.

Inspecties op de werkplek spelen een essentiële rol bij het stimuleren van verbeteringen in occupational safety en health in Bosnië en Herzegovina. Inspanningen om inspectieprocedures te harmoniseren over de entiteiten, beter te richten op hoog-risicosecties en de algehele inspectiecapaciteit te vergroten, bieden veelbelovende mogelijkheden om de impact van dit cruciale handhavingsinstrument verder te versterken.

In Bosnië en Herzegovina zijn er vastgestelde procedures om arbeidsongevallen aan te pakken en gewonde werknemers te ondersteunen. Werkgevers zijn volgens de Occupational Health and Safety (OHS) wetten verplicht om arbeidsongevallen snel te melden aan de relevante autoriteiten, die de arbeidsinspectie of een aangewezen instantie kunnen zijn. De meldingsdeadlines variëren afhankelijk van de ernst van het ongeval. Bijvoorbeeld, fatale ongevallen vereisen vaak onmiddellijke melding, terwijl ernstige verwondingen een vastgestelde meldingsperiode hebben, zoals 24 uur. Zelfs lichte verwondingen moeten gedetailleerd worden vastgelegd voor analyse en preventiedoeleinden.

Onderzoeksprocessen

Werkgevers zijn in eerste instantie verantwoordelijk voor het onderzoeken van ongevallen binnen hun werkplaatsen. Het doel is om de onderliggende oorzaken te achterhalen en preventieve maatregelen te implementeren. Arbeidsinspecties kunnen eigen onderzoeken uitvoeren, vooral bij ernstige ongevallen of wanneer een onderzoek door de werkgever als onvoldoende wordt beschouwd. Onderzoeken zijn gericht op het begrijpen van de opeenvolging van gebeurtenissen die tot het incident hebben geleid, directe en onderliggende oorzaken, tekortkomingen in veiligheidsprotocollen, en aanbevelingen om herhaling te voorkomen.

Verhaalsvorderingen

Bosnië en Herzegovina beschikt over een sociaal zekerheidsstelsel dat compensatie biedt voor arbeidsongevallen, beroepsziekten en overlijden. Specifieke toekenningsregels zijn van toepassing. Compensatie kan medische kosten dekken, rehabilitatieondersteuning bieden, loonvervanging voor tijdelijke of permanente invaliditeit, en nabestaandenuitkeringen in geval van een fatale gebeurtenis. Over het algemeen dienen gewonde werknemers of hun gezinsleden claims in bij de werkgever, die deze vervolgens indient bij de relevante sociale zekerheidsinstelling voor beoordeling en vaststelling van de uitkering.

Kernprincipes voor het reageren op ongevallen

Tijdigheid is cruciaal bij het melden en onderzoeken van ongevallen om de oorzaken te achterhalen en te zorgen dat gewonde werknemers snel toegang krijgen tot uitkeringsvoordelen. Gedetailleerde onderzoeken helpen de onderliggende oorzaken van ongevallen te identificeren, wat de weg vrijmaakt voor effectieve preventiemaatregelen. Het compensatiesysteem is gericht op het verlichten van de financiële en gezondheidslasten die door gewonde werknemers en hun families worden ervaren.