In Slowakije is de Wet op Veiligheid en Gezondheid op het Werk (Wet nr. 124/2006 Coll.) de primaire wet die gezondheid en veiligheid regelt. Het beschrijft de principes van risicopreventie, verantwoordelijkheden van werkgevers/werknemers en de rechten van werknemers om veilige werkplekken te waarborgen. De Nationale Arbeidsinspectie (NLI) is de belangrijkste instantie die verantwoordelijk is voor de handhaving van deze wetten en voorschriften.

Verplichtingen van de Werkgever

Werkgevers hebben verschillende verplichtingen onder de wet. Ze moeten gevaren identificeren, risico's beoordelen en preventieve maatregelen implementeren om werkplekrisico's te verminderen en te elimineren. Ze zijn ook verplicht om werknemers relevante training en informatie te geven over gevaren, risico's en veilige werkprocedures.

Indien nodig moeten werkgevers passende Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM) verstrekken en onderhouden zonder kosten voor hun werknemers. Ze zijn ook verantwoordelijk voor het waarborgen van veilige en gezonde arbeidsomstandigheden, inclusief aspecten zoals verlichting, ventilatie, temperatuur, geluid en sanitaire voorzieningen.

Werkgevers moeten ook voorzieningen hebben voor eerste hulp, noodplannen en evacuatieprocedures. Ze zijn verplicht om alle ongevallen, incidenten en beroepsziekten nauwkeurig te registreren en te rapporteren aan de relevante autoriteiten.

Rechten en Verantwoordelijkheden van Werknemers

Werknemers hebben het recht om werk te weigeren als ze denken dat ze in direct gevaar verkeren. Ze hebben ook het recht om deel te nemen aan besluitvorming over gezondheid en veiligheid via vertegenwoordiging en overleg. Ze hebben echter ook de verplichting om de vastgestelde veilige werkpraktijken te volgen en PBM te gebruiken zoals voorgeschreven.

Specifieke Gezondheids- en Veiligheidsonderwerpen

Werkgevers moeten de risico's beheren die gepaard gaan met gevaarlijke stoffen, inclusief etikettering, het verstrekken van veiligheidsinformatiebladen (VIB) en het implementeren van passende beheersmaatregelen. Ze moeten er ook voor zorgen dat machines en andere werkuitrusting veilig zijn, regelmatig worden geïnspecteerd en onderhouden volgens de voorschriften.

De bouwsector heeft specifieke voorschriften voor gevaren zoals vallen van hoogte, uitgravingen en elektrische veiligheid. Werkgevers moeten ook werkgerelateerde ziekten voorkomen en medische surveillance bieden aan werknemers die aan specifieke gezondheidsrisico's worden blootgesteld.

Handhaving en Sancties

De NLI heeft de bevoegdheid om werkplekken te inspecteren, overtredingen te onderzoeken en sancties op te leggen voor niet-naleving van gezondheids- en veiligheidsvoorschriften. Sancties kunnen boetes omvatten en in ernstige gevallen sluiting van het bedrijf.

Arbeidsgezondheid en -veiligheid (OSH) in Slowakije wordt geregeld door de Wet op Veiligheid en Gezondheid op het Werk (Wet nr. 124/2006 Coll.) en aangevuld met talrijke overheidsvoorschriften. Deze voorschriften beschrijven specifieke vereisten voor verschillende gevaren, industrieën en werkplekken. Daarnaast neemt Slowakije technische normen aan die veiligheidsvereisten voor apparatuur, processen en beschermende maatregelen beschrijven.

Risicobeoordeling

Werkgevers in Slowakije zijn wettelijk verplicht om uitgebreide risicobeoordelingen uit te voeren om gevaren en potentiële risico's voor werknemers op hun werkplekken te identificeren. De methodologieën voor risicobeoordeling volgen over het algemeen de EU-richtlijnen, waarbij gevarenidentificatie, risicobeoordeling en het bepalen van geschikte beheersmaatregelen betrokken zijn.

Preventie- en Beheersmaatregelen

De Slowaakse OSH-praktijk benadrukt de hiërarchie van beheersmaatregelen, waarbij eliminatie, substitutie, technische beheersmaatregelen, administratieve beheersmaatregelen en tenslotte het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) worden geprioriteerd. Veel gevaren hebben op maat gemaakte voorschriften die specifieke beheersmaatregelen voorschrijven, afhankelijk van het type risico dat wordt aangetroffen.

Arbeidsgezondheidsdiensten

Werkgevers zijn vaak verplicht om arbeidsgezondheidsonderzoeken te regelen voor werknemers die aan specifieke risico's worden blootgesteld. De frequentie en inhoud van deze onderzoeken worden bepaald door voorschriften. Slowakije heeft ook een systeem voor het erkennen en compenseren van beroepsziekten. Werkgevers moeten preventieve maatregelen nemen en vermoedelijke gevallen melden.

Opleiding en Educatie

Werkgevers moeten veiligheidstrainingen aan werknemers verstrekken, waarbij algemene OSH-principes, functie-specifieke gevaren en het gebruik van veiligheidsuitrusting worden behandeld. De trainingsbehoeften zijn gebaseerd op risicobeoordelingen en moeten bij de indiensttreding en op regelmatige tijdstippen worden gegeven om de competentie te behouden.

Werknemersparticipatie

In werkplekken met meer dan 50 werknemers hebben werknemers het recht om veiligheidsvertegenwoordigers te kiezen die deelnemen aan OSH-besluitvorming. Werkgevers zijn wettelijk verplicht om werknemers te raadplegen over OSH-aangelegenheden en hen relevante informatie te verstrekken over gevaren en veiligheidsmaatregelen.

Werkplekinspecties zijn een cruciaal instrument dat wordt gebruikt door de Nationale Arbeidsinspectie (NLI) in Slowakije om regelgeving te handhaven. De inspecties zijn bedoeld om naleving van de relevante wetgeving te verifiëren, gevaren en risico's te identificeren en ongevallen, incidenten en klachten van werknemers te onderzoeken.

Inspectiebevoegdheid

De NLI is het primaire orgaan dat is belast met het uitvoeren van werkplekinspecties. De NLI is verdeeld in regionale inspecties die inspecties uitvoeren binnen hun specifieke jurisdictie.

Inspectiecriteria

Inspecties door de NLI bestrijken een breed scala aan aspecten, waaronder risicobeoordelingen, beheersmaatregelen, arbeidsmiddelen, chemicaliën en gevaarlijke stoffen, werkomgeving, training en instructie, en managementsystemen.

Inspectiefrequentie

De frequentie van inspecties varieert op basis van verschillende factoren zoals risiconiveau, ongevalgeschiedenis en klachten. Hoogrisico-industrieën zoals de bouw, productie en chemische sectoren worden vaker geïnspecteerd. Werkplekken met een geschiedenis van ongevallen of incidenten kunnen regelmatiger worden gecontroleerd. De NLI kan inspecties starten als reactie op formele klachten die door werknemers of hun vertegenwoordigers zijn ingediend.

Inspectieprocedures

Het inspectieproces omvat planning en voorbereiding, een openingsvergadering, een rondgang door de locatie, documentbeoordeling en een afsluitende vergadering. Inspecteurs zullen eerdere verslagen, klachten en toepasselijke regelgeving die relevant zijn voor de te inspecteren werkplek onderzoeken. De inspectie begint met een openingsgesprek met het bedrijfsmanagement om de doelen en procedures van de inspectie te schetsen. Inspecteurs maken systematisch een rondgang door de werkplek, observeren de werkzaamheden, identificeren gevaren en interviewen werknemers. Inspecteurs onderzoeken documenten zoals risicobeoordelingen, trainingslogboeken, incidentrapporten, onderhoudsverslagen, enz. Na voltooiing worden de bevindingen en mogelijke overtredingen besproken met vertegenwoordigers van het bedrijf.

Vervolgacties

De NLI stelt een formeel rapport op met de bevindingen en eventuele noodzakelijke corrigerende maatregelen. Waar overtredingen worden geïdentificeerd, kunnen verbeteringsberichten worden uitgegeven met deadlines voor het aanpakken van niet-nalevingskwesties. In gevallen van ernstige of herhaalde overtredingen kan de NLI boetes opleggen. In gevallen van ernstig gevaar kunnen inspecteurs de onmiddellijke stopzetting van werkzaamheden bevelen.

Arbeidsongevallen zijn een ernstige zaak die onmiddellijke aandacht en rapportage vereisen. Werkgevers hebben een wettelijke verplichting om deze incidenten te melden aan de relevante autoriteiten volgens gespecificeerde vereisten en deadlines. Ernstige ongevallen en beroepsziekten moeten onmiddellijk worden gemeld aan de Nationale Arbeidsinspectie (NLI) en de relevante regionale inspectie. Dodelijke ongevallen daarentegen moeten zonder vertraging worden gemeld aan de NLI, de politie en de relevante regionale inspectie.

Onderzoek naar Arbeidsongevallen

Werkgevers zijn verplicht om arbeidsongevallen intern te onderzoeken om oorzaken en bijdragende factoren vast te stellen en corrigerende maatregelen te nemen om herhaling te voorkomen. De NLI speelt ook een cruciale rol bij het onderzoeken van ernstige en dodelijke ongevallen om regelovertredingen te identificeren en, indien nodig, juridische procedures te starten of sancties op te leggen.

Compensatie voor Arbeidsongevallen en Beroepsziekten

Slowakije heeft een verplicht sociaal verzekeringssysteem dat compensatie biedt voor werkgerelateerde verwondingen en beroepsziekten. Deze compensatie dekt verschillende aspecten zoals medische kosten, inkomensverlies, arbeidsongeschiktheidsuitkeringen en overlijdensuitkeringen.

Soorten Compensatie

Medische behandelings- en revalidatiekosten die voortvloeien uit een arbeidsongeval of beroepsziekte worden gedekt onder de compensatie. Gewonde werknemers ontvangen uitkeringen om het inkomensverlies te compenseren vanwege hun onvermogen om te werken. In gevallen van blijvende invaliditeit worden langdurige arbeidsongeschiktheidsuitkeringen verstrekt. Compensatie is ook beschikbaar voor nabestaanden in geval van overlijden van een werknemer door een arbeidsongeval of beroepsziekte.

Claimprocedure

De claimprocedure begint met het tijdig informeren van de werkgever door de werknemer over een verwonding of een beroepsziekte. De werknemer ondergaat vervolgens een medisch onderzoek om de aard en omvang van de verwonding of ziekte vast te stellen. De werkgever dient in samenwerking met de werknemer een claim in bij de Sociale Verzekeringsmaatschappij (Sociálna Poisťovňa). De Sociale Verzekeringsmaatschappij beoordeelt vervolgens de claim en bepaalt de geschiktheid en compensatieniveaus.