Beëindiging
In Guinea-Bissau wordt het beëindigen van het dienstverband gereguleerd door een duidelijke set regels. Deze regels dekken de juridische gronden voor ontslag, verplichte opzegtermijnen en ontslagvergoedingen.
Gronden voor Ontslag
Werkgevers in Guinea-Bissau kunnen wettelijk een contract van een werknemer beëindigen om de volgende redenen:
- Gerechtvaardigde Reden: Dit omvat werknemer ongeschiktheid of wangedrag, ernstige schending van het contract, of ziekte of verwonding die de werknemer onvermogen maakt om zijn werkzaamheden uit te voeren.
- Economische, Technische of Structurele Redenen (Redundantie): Werkgevers kunnen ook arbeidscontracten beëindigen vanwege economische neergang, technologische vooruitgang of herstructurering van het bedrijf.
Opzegvereisten
De verplichte opzegtermijn hangt af van de duur van de dienstverband:
- Werknemers met minder dan drie jaar dienst: Er is een opzegtermijn van één maand vereist.
- Werknemers met drie of meer jaar dienst: Er is een opzegtermijn van twee maanden vereist.
Werkgevers hebben de optie om betaling in plaats van opzegging te geven, maar ze zijn nog steeds verplicht de opzegtermijn te respecteren.
Ontslagvergoeding
Bij beëindiging hebben werknemers in Guinea-Bissau recht op ontslagvergoeding, waarvan het bedrag varieert afhankelijk van de omstandigheden:
- Ontslag om economische redenen: Werknemers hebben recht op één maand loon voor elk voltooide jaar dienst.
- Ontslag om andere redenen: Ontslagvergoeding kan vereist zijn maar zal waarschijnlijk gebaseerd zijn op het arbeidscontract of collectieve arbeidsovereenkomst.
Discriminatie
Guinea-Bissau heeft stappen gezet in het aanpakken van discriminatie, vooral op de werkplek. Hoewel er nog geen uitgebreide anti-discriminatiewet bestaat die een breed scala aan beschermde kenmerken dekt, zijn er bepaalde constitutionele en wettelijke beschermingen vastgesteld.
Beschermde Kenmerken
Wat betreft werkgelegenheid, verbiedt Artikel 20 (2) (b) van de Arbeidswet 1986 (Lei No. 2 van 1986) expliciet discriminatie op basis van geslacht. Bovendien verankert de Grondwet van Guinea-Bissau in grote lijnen de principes van gelijkheid en non-discriminatie, hoewel het geen specifieke beschermde kenmerken vermeldt.
Herstelmechanismen
Hoewel specifieke anti-discriminatiemechanismen beperkt zijn, zijn er potentiële wegen voor herstel binnen het arbeidskader en het rechtssysteem van Guinea-Bissau. Werknemers die discriminatie ervaren op de werkplek kunnen mogelijk een beroep doen op arbeidsgeschiloplossingsmechanismen onder de Arbeidswet. Daarnaast kunnen individuen de rechtbanken benaderen om herstel te zoeken voor schendingen van hun constitutionele recht op gelijkheid en non-discriminatie.
Verantwoordelijkheden van de werkgever
Werkgevers in Guinea-Bissau hebben de verantwoordelijkheid om de bestaande wettelijke beschermingen tegen discriminatie te handhaven. Dit omvat het vermijden van discriminatie bij het aannemen en in dienst nemen, en ervoor zorgen dat beslissingen over aanwerving, promotie, vergoeding en ontslag gebaseerd zijn op verdienste en niet op discriminerende criteria. Werkgevers kunnen ook beleid en opleidingsprogramma's implementeren om een werkplek te bevorderen die vrij is van discriminatie en intimidatie.
Beperkingen en Uitdagingen
Ondanks deze maatregelen heeft het anti-discriminatiekader van Guinea-Bissau beperkingen, waaronder het ontbreken van bescherming voor kenmerken zoals ras, etniciteit, religie, seksuele geaardheid en handicap. Beleidsinspanningen worden voortgezet om deze beschermingen te versterken.
Arbeidsvoorwaarden
In Guinea-Bissau, hoewel er wetten zijn die arbeidsnormen uiteenzetten, is de handhaving vaak zwak, en kunnen de arbeidsomstandigheden in verschillende sectoren uitdagend zijn. De belangrijkste wet die de arbeidsomstandigheden in Guinea-Bissau regelt, is de Algemene Arbeidswet van Guinea-Bissau (Wet nr. 4/86 van 14 augustus 1986).
Werkuren
De wettelijke maximale werkweek is 44 uur. Overwerk is toegestaan, maar moet worden gecompenseerd tegen een hoger tarief dan de reguliere werkuren, vastgesteld door collectieve arbeidsovereenkomsten of individuele contracten.
Rustperiodes
Werknemers hebben recht op minimaal 11 aaneengesloten uren rust per dag. Ze hebben ook recht op één dag rust per week, meestal zondag. Werknemers hebben recht op betaalde jaarlijkse vakantie, waarbij de hoeveelheid vakantie varieert afhankelijk van de duur van de dienstverband.
Ergonomische Vereisten
De arbeidswetten van Guinea-Bissau bevatten beperkte specifieke bepalingen over ergonomie. Werkgevers hebben echter een algemene plicht om te zorgen dat werkplekken veilig en hygiënisch zijn, en om gevaren voor het welzijn van werknemers te minimaliseren. Werkgevers zijn ook verantwoordelijk voor het beschermen van de gezondheid van werknemers op het werk en het voorkomen van beroepsgebonden verwondingen en ziekten.
Uitdagingen in de Praktijk
Een groot deel van de Guineese beroepsbevolking werkt in de informele economie, waar arbeidsregels minder vaak worden gehandhaafd. Kinderarbeid blijft een zorg in Guinea-Bissau, waarbij kinderen vaak worden aangetroffen die werken onder gevaarlijke omstandigheden. Overheidsinstanties die verantwoordelijk zijn voor arbeidsinspectie en handhaving, beschikken vaak niet over voldoende middelen, wat leidt tot inconsistente naleving van arbeidsnormen.
Gezondheid en veiligheid
In Guinea-Bissau zijn gezondheids- en veiligheidsvoorschriften ontworpen om werknemers te beschermen tegen gevaren op de werkplek en een veilige werkomgeving te bevorderen. Deze voorschriften stellen bepaalde verplichtingen voor werkgevers en rechten voor werknemers.
Verplichtingen van de werkgever
Werkgevers in Guinea-Bissau zijn wettelijk verplicht om te zorgen voor gezondheid en veiligheid op de werkplek. Hun primaire verantwoordelijkheden omvatten:
- Risicobeoordeling en Preventie: Werkgevers moeten potentiële gevaren op de werkplek identificeren en beoordelen en preventieve maatregelen implementeren om deze risico's te beperken.
- Aanbieden van Veiligheidsuitrusting en Training: Werkgevers moeten geschikte persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) verstrekken en werknemers trainen in het gebruik ervan. Ze moeten ook adequate training bieden over veiligheidsprocedures op de werkplek.
- Onderhoud van Veilige Werkplekken: Werkplekken moeten in een veilige en hygiënische staat worden gehouden, met goede ventilatie, verlichting en sanitaire voorzieningen.
- Incidentrapportage en Onderzoek: Werkgevers zijn verplicht om arbeidsongevallen en ziekten te melden bij de relevante autoriteiten en grondig onderzoek te doen.
- Werknemersraadpleging en Participatie: Werkgevers moeten werknemers betrekken bij het identificeren en aanpakken van gezondheids- en veiligheidsrisico's.
Rechten van werknemers
Werknemers in Guinea-Bissau hebben bepaalde rechten met betrekking tot gezondheid en veiligheid op de werkplek:
- Recht om geïnformeerd te worden: Werknemers hebben het recht om geïnformeerd te worden over gevaren op de werkplek en de bijbehorende risico's.
- Recht om onveilig werk te weigeren: Werknemers kunnen weigeren werk uit te voeren als ze geloven dat dit een onmiddellijk gevaar voor hun gezondheid of veiligheid vormt.
- Recht op Participatie: Werknemers hebben het recht om deel te nemen aan arbeidsveiligheidscommissies en zorgen te uiten.
- Bescherming tegen vergelding: Werknemers moeten beschermd worden tegen elke vorm van vergelding voor het uitoefenen van hun rechten op het gebied van gezondheid en veiligheid.
Handhavingsinstanties
De Algemene Arbeidsinspectie (Inspeção Geral do Trabalho) is een overheidsinstantie binnen het Ministerie van Arbeid die verantwoordelijk is voor het toezicht houden op en het handhaven van gezondheids- en veiligheidsvoorschriften.
Uitdagingen en Beperkingen
Het handhaven van gezondheids- en veiligheidsvoorschriften in Guinea-Bissau staat voor verschillende uitdagingen:
- Beperkte middelen en capaciteit: Handhavingsinstanties beschikken vaak niet over de middelen en het personeel voor uitgebreide inspectie en controle van werkplekken.
- Informele sector: De grote informele economie vormt grotere uitdagingen voor het handhaven van gezondheids- en veiligheidsvoorschriften.
- Gebrek aan bewustzijn: Zowel werkgevers als werknemers hebben mogelijk beperkte kennis van gezondheids- en veiligheidsvoorschriften en hun rechten.