De Tsjechische Republiek heeft een uitgebreid kader van gezondheids- en veiligheidswetten die het welzijn van werknemers prioriteren. Deze wetten zijn sterk beïnvloed door richtlijnen van de Europese Unie (EU) en worden gehandhaafd door nationale wetgeving.

Belangrijkste Bronnen van Gezondheids- en Veiligheidswetgeving

De belangrijkste bronnen van gezondheids- en veiligheidswetgeving in de Tsjechische Republiek zijn:

• Het Arbeidswetboek: Deze wet dient als de hoeksteen van de gezondheids- en veiligheidswetgeving in de Tsjechische Republiek. Deel V van het Wetboek werkt de specifieke vereisten en verplichtingen voor een veilige en gezonde werkomgeving uit. Het zet de EU-kaderrichtlijn inzake gezondheid en veiligheid om.

Belangrijke Principes

De belangrijkste principes van het Tsjechische gezondheids- en veiligheidsregime zijn:

• Verantwoordelijkheid van de Werkgever: Het regime benadrukt de verantwoordelijkheid van de werkgever om een veilige en gezonde werkomgeving te creëren. Dit omvat het uitvoeren van risicobeoordelingen, het implementeren van preventieve maatregelen en het verstrekken van de nodige informatie en training aan werknemers.
• Risicobeoordeling: Het Arbeidswetboek verplicht voortdurende risicobeoordelingen om potentiële gevaren op de werkplek te identificeren en beheersmaatregelen te implementeren om deze te verminderen.
• Rechten en Plichten van Werknemers: Werknemers hebben recht op een veilige werkplek en gezonde arbeidsomstandigheden. Ze hebben ook de plicht om samen te werken met werkgevers bij het naleven van gezondheids- en veiligheidsvoorschriften.

Handhaving

De handhaving van gezondheids- en veiligheidswetgeving is de verantwoordelijkheid van de Arbeidsinspectie. De inspecteurs voeren werkplekbezoeken uit, onderzoeken klachten en hebben de bevoegdheid om boetes op te leggen bij niet-naleving.

Arbeidsgezondheid en -veiligheid (OSH) is een prioriteit in Tsjechië, met een uitgebreid kader van wetgeving en handhaving om de veiligheid en het welzijn van werknemers te waarborgen. De kernprincipes van OSH worden uiteengezet in Deel V van de Arbeidswet (Wet nr. 262/2006 Sb.), die de verantwoordelijkheid van de werkgever benadrukt om een veilige werkomgeving te garanderen en doorlopende risicobeoordelingen verplicht stelt.

Aanvullend op de Arbeidswet is er Wet nr. 309/2006 Sb. betreffende Verdere Eisen aan Arbeidsgezondheid en -veiligheid, die gedetailleerde voorschriften biedt in overeenstemming met Europese richtlijnen, waardoor een geharmoniseerde aanpak van OSH binnen de EU wordt gewaarborgd. Wet nr. 258/2000 Sb. betreffende de Bescherming van de Volksgezondheid en Wet nr. 373/2011 Sb. betreffende Specifieke Gezondheidsdiensten spelen ook cruciale rollen bij het aanpakken van de bescherming van de gezondheid op het werk en het vaststellen van vereisten voor het bieden van preventieve gezondheidszorg aan werknemers.

Bevoegde Autoriteiten

Het Ministerie van Arbeid en Sociale Zaken draagt de primaire verantwoordelijkheid voor arbeidsveiligheid en houdt toezicht op arbeidsinspecties. Het Staatsarbeidsinspectiebureau handhaaft de naleving van OSH- en arbeidsomstandighedennormen via regionale inspecties. Het Ministerie van Volksgezondheid, via de Staatsautoriteit voor Bescherming van de Gezondheid op het Werk, is verantwoordelijk voor de handhaving van arbeidsgezondheidsnormen.

Daarnaast handhaaft het Tsjechische Mijnbouwbureau specifiek OSH-voorschriften binnen de mijnbouwindustrie en voor activiteiten met explosieven. Het Staatsbureau voor Nucleaire Veiligheid speelt een regelgevende rol met betrekking tot arbeidsveiligheid op werkplekken die te maken hebben met ioniserende straling. Deze verdeling van verantwoordelijkheden zorgt voor een veelzijdige aanpak van OSH-naleving en werknemersbescherming.

Werkplekinspecties in Tsjechië zijn een cruciaal onderdeel van het waarborgen van veilige en gezonde werkomgevingen. Deze inspecties worden uitgevoerd door het Staatsarbeidsinspectiebureau (SLIO) en zijn regionale inspecties onder het Ministerie van Arbeid en Sociale Zaken (MOLSA). De inspecties zijn bedoeld om naleving van arbeidswetgeving te verifiëren, inclusief werknemersbeloning, werktijden en overwerk, arbeidsveiligheid en gezondheid, discriminatieverbod en juiste werkpraktijken. Ze bieden ook adviesdiensten aan werkgevers en werknemers over hun rechten en verplichtingen.

Soorten Werkplekinspecties

Er zijn twee hoofdtypen werkplekinspecties:

1. Geplande inspecties: Deze zijn gebaseerd op een vooraf bepaald schema of risicobeoordeling.
2. Onaangekondigde inspecties: Deze worden geactiveerd door werknemersklachten of potentiële gevaren die door inspecteurs zijn geïdentificeerd.

Procedures voor Werkplekinspecties

De algemene procedures voor werkplekinspecties omvatten verschillende stappen:

1. Kennisgeving: De SLIO of regionale inspectie informeert de werkgever over de aanstaande inspectie (behalve bij onaangekondigde inspecties).
2. Documentatiebeoordeling: Inspecteurs onderzoeken relevante documentatie met betrekking tot arbeidsovereenkomsten, werktijden, gezondheids- en veiligheidsmaatregelen en opleidingsdossiers van werknemers.
3. Werkplekevaluatie: Inspecteurs voeren een fysieke inspectie van de werkplek uit om de naleving van veiligheidsvoorschriften en arbeidsomstandigheden te beoordelen.
4. Bevindingen en Aanbevelingen: Na de inspectie stellen de inspecteurs een rapport op met hun bevindingen, eventuele geïdentificeerde niet-nalevingskwesties en aanbevelingen voor corrigerende maatregelen.
5. Opvolgacties: De werkgever moet de geïdentificeerde problemen binnen een bepaalde termijn aanpakken. Inspecteurs kunnen vervolgbezoeken uitvoeren om de corrigerende maatregelen te verifiëren.

Frequentie van Inspecties

De frequentie van inspecties hangt af van verschillende factoren, waaronder de sector, de nalevingsgeschiedenis van de werkgever en het aantal werknemers. Hoogrisicosectoren worden vaker geïnspecteerd, evenals werkgevers met een geschiedenis van overtredingen. Werkplekken met een groter personeelsbestand kunnen ook vaker worden geïnspecteerd.

Opvolgacties

Na een inspectie bepalen de bevindingen de verdere acties:

1. Naleving: Als er geen overtredingen worden gevonden, wordt het inspectieproces afgesloten.
2. Kleine Overtredingen: De werkgever ontvangt aanbevelingen voor corrigerende maatregelen en een termijn voor naleving.
3. Ernstige Overtredingen: De inspecteur kan een verbeteringsbevel uitvaardigen of een boete voorstellen, afhankelijk van de ernst van de overtreding.
4. Herhaalde Overtredingen: In gevallen van herhaalde niet-naleving kan de SLIO strengere straffen opleggen, waaronder bedrijfsafsluitingen.

In Tsjechië zijn er specifieke protocollen die moeten worden gevolgd in het geval van een arbeidsongeval. Deze protocollen zijn ontworpen om de veiligheid van werknemers te waarborgen, de oorzaak van het ongeval te onderzoeken en de juiste compensatie te bepalen.

Meldingsvereisten

Werkgevers hebben de verantwoordelijkheid om de oorzaak van elk arbeidsongeval te onderzoeken, ongeacht de ernst ervan. Alle verwondingen, zelfs die welke niet resulteren in verzuimdagen, moeten worden geregistreerd in een ongevallenboek. In het geval van verwondingen die resulteren in meer dan drie dagen verzuim of in het geval van het overlijden van een werknemer, is gedetailleerde documentatie vereist.

Onderzoeksprocessen

De plaats van het ongeval moet in de oorspronkelijke staat worden bewaard totdat het onderzoek is voltooid. Dit maakt een juiste evaluatie van de factoren die hebben bijgedragen aan het ongeval mogelijk. De werkgever moet de gewonde werknemer (indien mogelijk), getuigen, vakbonden (indien aanwezig) en vertegenwoordigers van de arbeidsveiligheid betrekken bij het onderzoek. Het doel van het onderzoek is om de oorzaak van het ongeval te bepalen en maatregelen te identificeren die kunnen worden genomen om soortgelijke incidenten in de toekomst te voorkomen.

Schadeclaims

Werkgevers zijn aansprakelijk voor het compenseren van werknemers voor werkgerelateerde verwondingen en beroepsziekten. Compensatie kan dekking van medische kosten, verloren loon, arbeidsongeschiktheidsuitkeringen en in ernstige gevallen compensatie voor pijn en lijden omvatten. Het wettelijke kader voor compensatie bij arbeidsongevallen is vastgelegd in het Tsjechische Arbeidswetboek. Dit wetboek werd in 2021 gewijzigd om verhoogde compensatie voor ernstige verwondingen en sterfgevallen in te voeren.