Artikel 81 van het Costa Ricaanse Arbeidswetboek beschrijft de specifieke redenen die als acceptabel worden beschouwd voor door de werkgever geïnitieerde beëindiging van het dienstverband. Deze omvatten:

Wangedrag van de Werknemer

Dit omvat herhaalde afwezigheid of te laat komen zonder redelijke rechtvaardiging, ongehoorzaamheid of insubordinatie tegenover superieuren, gewelddaden, beledigingen of bedreigingen tegen de werkgever of collega's, opzettelijke of nalatige schade aan bedrijfseigendommen, en het onthullen van vertrouwelijke bedrijfsinformatie.

Inefficiëntie of Ongeschiktheid

Dit verwijst naar het aangetoonde onvermogen om de taken naar behoren uit te voeren.

Economische of Organisatorische Redenen

Dit omvat financiële moeilijkheden binnen het bedrijf en herstructurering of inkrimping die een vermindering van het personeelsbestand noodzakelijk maken.

Opzegtermijnen

De vereiste opzegtermijn in Costa Rica hangt af van de duur van het dienstverband. Voor 3 maanden tot 6 maanden dienstverband is 1 week opzegtermijn vereist. Voor 6 maanden tot 1 jaar dienstverband is 2 weken opzegtermijn vereist. Voor 1 jaar of meer dienstverband is 1 maand opzegtermijn vereist. De werkgever moet de opzegging schriftelijk doen, met vermelding van de reden(en) voor beëindiging indien de beëindiging met gegronde reden is.

Ontslagvergoeding

In geval van ontslag zonder reden, heeft een werknemer die zonder geldige reden wordt ontslagen recht op een ontslagvergoeding die wordt berekend op basis van hun diensttijd. Als de beëindiging plaatsvindt om een van de redenen die in Artikel 81 worden genoemd, heeft de werknemer geen recht op een ontslagvergoeding. Ze hebben echter nog steeds recht op niet-betaald loon, opgebouwde vakantietijd en een evenredig deel van hun kerstbonus.

Belangrijke Overwegingen

Werkgevers moeten zorgvuldig documenteren elke instantie van wangedrag of prestatieproblemen die mogelijk tot ontslag kunnen leiden. Deze documentatie dient als cruciaal bewijs als de beëindiging wordt aangevochten. Het is raadzaam voor zowel werkgevers als werknemers om zich grondig vertrouwd te maken met het Costa Ricaanse Arbeidswetboek om een volledig begrip van hun rechten en verplichtingen te waarborgen.

Costa Rica heeft wettelijke beschermingen om individuen te beschermen tegen discriminatie. Deze beschermingen dekken een breed scala aan kenmerken.

Beschermde Kenmerken

In Costa Rica strekken anti-discriminatiebeschermingen zich uit tot de volgende kenmerken:

• Ras en Etniciteit: Discriminatie op basis van huidskleur, etnische afkomst of nationale afkomst is strikt verboden.
• Geslacht: Er wordt bescherming geboden tegen oneerlijke behandeling vanwege geslacht, inclusief seksuele intimidatie. Wetten die gendergelijkheid bevorderen, zoals de Wet voor de Bevordering van de Sociale Gelijkheid van Vrouwen, worden gehandhaafd.
• Seksuele Oriëntatie en Genderidentiteit: Discriminatie op basis van seksuele oriëntatie of genderidentiteit is niet toegestaan. Initiatieven zoals het Nationaal Beleid voor Seksuele Diversiteit en Gendergelijkheid zijn ingesteld om deze rechten te waarborgen.
• Handicap: De Wet op Gelijke Kansen voor Personen met een Handicap zorgt voor gelijke behandeling en verbiedt discriminatie van mensen met een handicap.
• Leeftijd: Discriminatie op basis van leeftijd is verboden op de werkplek en in andere openbare ruimtes.
• Religie: Discriminatie op basis van religieuze overtuigingen is illegaal.
• Zwangerschap: Vrouwen zijn beschermd tegen discriminatie in verband met hun zwangerschapsstatus.
• Overige: Aanvullende kenmerken, zoals politieke opvattingen en burgerlijke staat, kunnen onder bepaalde bepalingen van de wet worden beschermd.

Verhaalsmechanismen

Slachtoffers van discriminatie in Costa Rica kunnen verhaal zoeken via de volgende mechanismen:

• Interne Klachten: Werkgevers zijn doorgaans verplicht interne klachtenprocedures op te stellen voor het behandelen van discriminatieklachten.
• Arbeidsrechtbanken: Werknemers kunnen formele klachten indienen bij gespecialiseerde arbeidsrechtbanken. Het Ministerie van Arbeid en Sociale Zekerheid speelt ook een rol bij het bemiddelen van arbeidsconflicten.
• Ombudsman (Defensoría de los Habitantes): Deze onafhankelijke mensenrechteninstelling onderzoekt klachten van discriminatie door overheidsinstanties of openbare diensten.

Verantwoordelijkheden van Werkgevers

Werkgevers in Costa Rica hebben aanzienlijke verantwoordelijkheden om discriminatie op de werkplek te voorkomen en aan te pakken:

• Nultolerantiebeleid: Bedrijven moeten duidelijke nultolerantiebeleid vaststellen tegen discriminatie, intimidatie en vergelding.
• Verspreiding: Deze beleidslijnen moeten duidelijk worden gecommuniceerd aan alle werknemers.
• Training: Werkgevers moeten regelmatig training geven aan werknemers en managers over het herkennen en voorkomen van discriminerend gedrag.
• Onderzoek van Klachten: Werkgevers zijn verplicht om alle discriminatieklachten snel en grondig te onderzoeken.
• Corrigerende Actie: Als een onderzoek een discriminatieclaim bevestigt, moeten werkgevers passende corrigerende maatregelen nemen, die disciplinaire maatregelen of wijzigingen in beleid en praktijken kunnen omvatten.

De standaardwerkdag is doorgaans 8 uur, met een wekelijkse limiet van 48 uur. Voor banen met gemengd dag- en nachtwerk is de maximale werkdag 7 uur. Nachtploegen, gedefinieerd als werk tussen 19.00 en 05.00 uur, hebben een maximum van 6 uur per dag en 36 uur per week. Werk dat de standaardlimieten overschrijdt, wordt beschouwd als overwerk en wordt gecompenseerd tegen anderhalf keer (150%) het reguliere uurloon. Overwerk is beperkt tot 4 uur per dag.

Rustperiodes

Werknemers hebben recht op minimaal een pauze van 10 minuten voor elke 4 uur aaneengesloten werk. Werknemers moeten een maaltijdpauze van minimaal 30 minuten krijgen voor een standaardwerkdag van 8 uur. Werknemers hebben ook recht op één rustdag per week, meestal op zondag.

Ergonomische Vereisten

De Costa Ricaanse Arbeidswet verplicht werkgevers om veilige en gezonde arbeidsomstandigheden te waarborgen. Dit omvat impliciet ergonomische overwegingen:

• Werkplekontwerp: Werkgevers moeten werkplekken bieden die geschikt zijn voor de lengte en taken van de werknemer om repetitieve stressblessures te minimaliseren.
• Houding: Een goede werkhouding is belangrijk en werkgevers moeten mogelijk training aanbieden.
• Repetitieve Taken: Werkgevers moeten taken zo structureren dat repetitieve bewegingen zoveel mogelijk worden geminimaliseerd.
• Beschermende Uitrusting: Indien van toepassing, moeten werkgevers de nodige bescherming bieden voor specifieke taken, zoals beschermende brillen, handschoenen, enz.

Hoewel niet specifiek behandeld in de Arbeidswet, heeft Costa Rica een Nationaal Instituut voor Verzekeringen (INS - Instituto Nacional de Seguros). Het INS stelt meer gedetailleerde gezondheids- en veiligheidsnormen waaraan werkplekken moeten voldoen, inclusief ergonomische richtlijnen.

De gezondheid en veiligheid op het werk in Costa Rica worden geregeld door een combinatie van wetten en voorschriften. Deze omvatten de Costa Ricaanse Grondwet, het Arbeidswetboek, de Algemene Voorschriften voor Arbeidsveiligheid en Gezondheid, en decreten en richtlijnen van het Ministerie van Volksgezondheid.

Verplichtingen van de Werkgever

Costa Ricaanse werkgevers hebben een uitgebreide set verplichtingen om de veiligheid op de werkplek te waarborgen. Ze moeten een veilige werkomgeving bieden, werknemers opleiden, programma's voor arbeidsgezondheid en -veiligheid opstellen, ongevallen en verwondingen melden en voldoen aan inspecties.

Rechten van Werknemers

Werknemers in Costa Rica hebben verschillende essentiële rechten met betrekking tot veiligheid op de werkplek. Deze omvatten het recht om te weten welke gevaren er op hun werkplek zijn, het recht om deel te nemen aan veiligheidscommissies, het recht om onveilig werk te weigeren en het recht om veiligheidsinbreuken te melden.

Handhavingsinstanties

Verschillende Costa Ricaanse instellingen zijn verantwoordelijk voor het toezicht op de gezondheid en veiligheid op de werkplek. Deze omvatten het Ministerie van Arbeid en Sociale Zekerheid, het Bureau voor Arbeidsveiligheid en Gezondheid, de Raad voor Arbeidsgezondheid en het Costa Ricaanse Sociale Zekerheidsfonds.

Werkgevers die niet aan hun gezondheids- en veiligheidsverplichtingen voldoen, kunnen te maken krijgen met een reeks sancties. Deze omvatten boetes, tijdelijke of permanente sluiting van de werkplek en zelfs strafrechtelijke aansprakelijkheid in gevallen van ernstige nalatigheid.