Werknemersrechten in Congo (Democratische Republiek van de)

In de Democratische Republiek Congo wordt het beëindigen van arbeidsovereenkomsten geregeld door een wettelijk kader. Dit omvat rechtmatige gronden voor ontslag, opzegtermijnen en ontslagvergoeding volgens het DRC Labor Code en relevante Ministeriële Orders.

Rechtmatige Gronden voor Ontslag

Werkgevers in de DRC kunnen werknemers om verschillende redenen ontslaan, mits zij voldoen aan de wettelijke vereisten. Deze omvatten:

• Om Gegronde Reden: Ontslag kan plaatsvinden wegens ernstig wangedrag, zoals diefstal, ongehoorzaamheid of schending van bedrijfsbeleid.
• Economische Redenen of Operationele Vereisten: In geval van een economische neergang of herstructurering die een vermindering van personeel vereist, kunnen werkgevers ontslagen initiëren. Zij moeten echter eerst overleggen met werknemersvertegenwoordigers via een kennisgeving van 15 dagen.
• Vast Contract: Deze contracten eindigen automatisch bij het bereiken van de afgesproken einddatum, zonder verdere verplichtingen van de werkgever.

Het is belangrijk op te merken dat massale ontslagen toestemming vereisen van het Ministerie van Arbeid.

Opzegtermijnen

De DRC Labor Code stelt specifieke opzegtermijnen vast voor beëindiging, die variëren op basis van de duur van het dienstverband van de werknemer:

• Minder dan 6 maanden: Opzegging van één week
• Meer dan 6 maanden maar minder dan 1 jaar: Opzegging van twee weken
• Een jaar of meer: Opzegging van één maand

Deze opzegtermijnen gelden of de beëindiging nu door de werkgever of door de werknemer wordt geïnitieerd.

Ontslagvergoeding

Werknemers met vaste contracten van ten minste 6 maanden en degenen met onbepaalde contracten hebben recht op ontslagvergoeding indien zij zonder geldige reden worden ontslagen. De ontslagvergoeding wordt berekend op basis van het laatste salaris van de werknemer en de duur van het dienstverband, met een maximum van 36 maanden salaris.

Aanvullende Overwegingen

• Ministeriële Order nr. 006/CAB/PVPM/ETPS/2010 verplicht werkgevers om elk ontslag te melden bij de arbeidsinspectie en het nationale arbeidsbureau binnen 48 uur.
• Werknemers die vinden dat hun ontslag onwettig was, kunnen dit aanvechten via de arbeidsrechtbanken.

De Democratische Republiek Congo heeft een wettelijk kader dat discriminatie op verschillende gronden verbiedt, hoewel de handhaving een uitdaging blijft.

Beschermde Kenmerken

De Congolese grondwet verbiedt discriminatie van burgers op basis van verschillende kenmerken, waaronder religie, geslacht, familieherkomst, sociale status, ras, etnische groep, stam en culturele of linguïstische minderheid. Er is echter een lacune in de wetgeving die bescherming biedt tegen discriminatie op de werkplek, die specifiek ras, geslacht, taal en sociale status vermeldt, maar andere door de grondwet beschermde kenmerken zoals religie, handicap of seksuele geaardheid weglaat.

Rechtsmiddelen

Hoewel juridische stappen mogelijk zijn, kan het handhaven van anti-discriminatiewetten in de DRC moeilijk zijn. Potentiële wegen voor rechtsherstel omvatten arbeidsrechtbanken, waar personen die discriminatie op de werkplek ervaren een klacht kunnen indienen. Niet-gouvernementele organisaties (NGO's) die zich richten op mensenrechten kunnen ook juridische bijstand en belangenbehartiging bieden voor discriminatiezaken. De effectiviteit van deze mechanismen kan variëren afhankelijk van de locatie en de ernst van de discriminatiezaak.

Verantwoordelijkheden van de werkgever

Congolese wetgeving verbiedt discriminatie in werk en beroep op basis van de genoemde kenmerken (ras, geslacht, taal, sociale status). Dit betekent dat werkgevers niet mogen discrimineren in praktijken zoals werving en aanstelling, opleiding en promotie, en vergoeding en voordelen. Werkgevers zijn verantwoordelijk voor het handhaven van een discriminatievrij werkklimaat door het opstellen van duidelijke beleidslijnen en procedures voor het afhandelen van klachten. Het handhaven van deze wetten blijft een voortdurende uitdaging in de DRC.

In de Democratische Republiek Congo (DRC) zijn arbeidswetten die acceptabele arbeidsomstandigheden beschrijven van kracht, maar de handhaving ervan is zwak. Dit resulteert er vaak in dat werknemers omstandigheden ervaren die onder deze normen liggen.

Werkuren

De maximale wettelijke werkweek in de DRC is 48 uur, met een maximum van 8 uur per dag. Overwerk is toegestaan, maar het gaat gepaard met beperkingen en extra betalingseisen.

Rustperioden

Congolese werknemers hebben wettelijk recht op één rustperiode van 24 uur per week, meestal op zondag. Er zijn ook voorschriften over pauzes gedurende de werkdag, maar de details kunnen variëren afhankelijk van de industrie en werkgever.

Ergonomische Vereisten

De DRC heeft algemene regelgeving voor arbeidsveiligheid die betrekking heeft op ergonomie. Echter, specifieke ergonomische vereisten zijn mogelijk niet goed gedefinieerd of gehandhaafd.

Ondanks deze wettelijke normen ervaren veel werknemers langere werktijden, minder pauzes en onveilige ergonomische omstandigheden door zwakke handhaving.

De Democratische Republiek Congo heeft gezondheids- en veiligheidsvoorschriften vastgesteld om werknemers op de werkplek te beschermen. De handhaving blijft echter een uitdaging. Deze gids verkent deze voorschriften, waarin de verplichtingen van de werkgever, de rechten van de werknemer en het handhavingslandschap worden beschreven.

Verplichtingen van de werkgever

De Congolese Arbeidswet en Ministeriële Ordening nr. 140/CAB/MINETAT/MTEPS/01/2018 leggen de verantwoordelijkheid voor gezondheid en veiligheid op de werkplek bij werkgevers. Hun kernverplichtingen omvatten:

• Risicobeoordeling en Preventie: Werkgevers moeten potentiële gevaren op de werkplek proactief identificeren en verminderen. Dit kan regelmatige inspecties, het implementeren van veiligheidsprotocollen en het onderhouden van apparatuur omvatten.
• Verstrekken van Persoonlijke Beschermingsmiddelen: Werkgevers zijn verantwoordelijk voor het verstrekken en zorgen voor correct gebruik van PBM voor taken met inherente risico's. Voorbeelden van PBM zijn veiligheidsbrillen, handschoenen, ademhalingsapparaten of oorbescherming, afhankelijk van de specifieke taak.
• Training en Instructie: Werknemers moeten training krijgen over gezondheids- en veiligheidsprocedures die specifiek zijn voor hun functies. Deze training moet continu plaatsvinden en nieuwe gevaren die op de werkplek ontstaan, behandelen.
• Ongevallenrapportage en Onderzoek: Werkgevers hebben een wettelijke plicht om werkplekongevallen en ziekten te rapporteren en te onderzoeken. Dit helpt terugkerende problemen te identificeren en toekomstige incidenten te voorkomen.

Rechten van de werknemer

Congolese werknemers hebben fundamentele rechten met betrekking tot gezondheid en veiligheid op de werkplek:

• Recht op een Veilige Werkplek: Werknemers hebben het recht om te werken in een omgeving vrij van voorzienbare gevaren. Dit omvat het recht om onveilige werkzaamheden te weigeren en het recht om onveilige omstandigheden te melden.
• Weigering van Onveilige Arbeid: Werknemers kunnen taken weigeren die zij als een ernstig risico voor hun gezondheid of veiligheid beschouwen. Dit recht is cruciaal voor het beschermen van werknemers tegen verwondingen of ziekten.
• Toegang tot Training en Informatie: Werknemers hebben het recht om informatie en training te ontvangen over gezondheids- en veiligheidsprotocollen. Dit zorgt ervoor dat ze de risico's van hun werkzaamheden begrijpen en weten hoe ze veilig kunnen blijven.
• Melden van Onveilige Condities: Werknemers kunnen onveilige werkomstandigheden melden bij de relevante autoriteiten. Dit maakt officiële interventie en verbetering van de arbeidsomstandigheden mogelijk.

Handhavingsinstanties

Het Ministerie van Arbeid, via zijn arbeidsinspectie, is verantwoordelijk voor het handhaven van gezondheids- en veiligheidsvoorschriften. Echter, beperkte middelen en een grote informele sector belemmeren een consistente handhaving. Inspecteurs bezoeken werkplekken om naleving te controleren en kunnen boetes opleggen of zelfs gevaarlijke activiteiten sluiten.

De International Labour Organization (ILO) speelt ook een rol in het ondersteunen van de DRC-regering bij het verbeteren van de naleving van gezondheids- en veiligheidsnormen. De ILO biedt technische assistentie, training en capaciteitsopbouwprogramma's om handhavingsmechanismen te versterken.